Η περιοχή της Αρκτικής ορίζεται είτε από τον αρκτικό κύκλο είτε από την αρκτική ισόθερμη γραμμή. Το συνηθέστερο όριο, βόρεια του οποίου εκτείνεται η Αρκτική, είναι οΑρκτικός Κύκλος (66° 33’Β), που αποτελεί το όριο γιατονήλιο του μεσονυκτίουκαιτηνπολική νύχτα. Το άλλο όριο είναι, με βάση το κλίμα, η αρκτική ισόθερμη γραμμήτων 10 °C τον Ιούλιο, η οποία και αποτελεί την τελευταία (από Ισημερινού) δενδρογραμμή (πέρα από την οποία δεν φυτρώνουν πια δέντρα).
Το μεγαλύτερο μέρος της Αρκτικής είναι θάλασσα καλυμμένη από πάγους που περιβάλλεται από παγωμένο έδαφος χωρίς δέντρα. Είναι γεμάτη ζωή, από οργανισμούς πουζουνστον πάγο καιστη θάλασσα ως τους ανθρώπους πουζουν στις αρκτικές περιοχές. Οι ιθαγενείς λαοί έχουν προσαρμοστεί στις ακραίες κλιματολογικές συνθήκες. Η Αρκτική είναι πολύ ευαίσθητη στις αλλαγές κλίματος, γι’ αυτό και θεωρείται από τους επιστήμονες ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης.
Η απαρχή της "επικής προσπάθειας" της εξερεύνησης της Αρκτικής άρχισε μετονΠυθέα τον Μασσαλιώτητο325 π.Χ.και συνεχίσθηκε μέχρι τους τελευταίους χρόνους.
ΗΝαυσιπλοΐαστην περιοχή αυτή, όπως καιστηνΑνταρκτική ονομάζεται Πολική ναυτιλία (Polar navigation) και γίνεται με ιδιαίτερα βοηθήματα και υπολογισμούς.
Η κλιματική αλλαγή απειλεί τους πάγους της Αρκτικής με σταδιακή εξαφάνιση. Η Αρκτική έχει αυξημένη σημασία για τις παραπλήσιες δυνάμεις, όπως η Ρωσία, ο Καναδάς καιοι Ηνωμένες Πολιτείες, λόγω των φυσικών πόρων του υπεδάφους της.[1]
Η περιοχή της Αρκτικής ως σύνολο χαρακτηρίζεται από κρύους χειμώνες και δροσερά καλοκαίρια. Οι περισσότερες περιοχές του αρκτικού κύκλου δέχονται κάτω από 500 χιλιοστόμετρα κατακρημνίσεων, κυρίως χιονοπτώσεις. Οι ισχυροί άνεμοι συχνά ανακατεύονται μετο χιόνι δίνοντας την εντύπωση στον θεατή ότι χιονίζει ενώ στην πραγματικότητα δεν χιονίζει. Τον χειμώνα οι θερμοκρασίες στον αρκτικό κύκλο φτάνουν ακόμη και τους 40 βαθμούς υπό το μηδέν. Το κλίμα στις παράκτιες περιοχές του αρκτικού κύκλου μετριάζεται από τα ωκεάνια ρεύματα, ενώ αυτές οι περιοχές έχουν υψηλότερες θερμοκρασίες και βαρύτερες χιονοπτώσεις από τις ψυχρότερες και ξηρότερες περιοχής στο εσωτερικό της στεριάς. Μεγάλο πρόβλημα γιατην Αρκτική είναι ηυπερθέρμανση του πλανήτη, η οποία οδηγεί στησυρρίκνωση του θαλάσσιου πάγου της Αρκτικής, τη συρρίκνωση τουφύλλου πάγου της Γροιλανδίαςκαιτην απελευθέρωση μεθανίου καθώς τομόνιμα παγωμένο έδαφος ξεπαγώνει.[2]
Λόγω της μετανάστευσης των ισόθερμων γραμμών του πλανήτη με κατεύθυνση προς τους πόλους (κατά μέσο όρο τα ισόθερμα του πλανήτη κινούνται κατά 3,5 χιλιόμετρα τον χρόνο προς τα βόρεια κατά μέσο όρο, τουλάχιστον τα τελευταία 30 χρόνια. Η περιοχή της Αρκτικής (όπως ορίζεται από τηδενδρογραμμήκαιτη μέση θερμοκρασία) συρρικνώνεται επί του παρόντος. [3]Η έκταση των θαλάσσιων πάγων στην Αρκτική συρρικώνεται. Υπάρχει μεγάλη απόκλιση στις προβλέψεις γιατην απώλεια πάγου στην Αρκτική, μετα μοντέλα να δείχνουν ότι κάποια στιγμή ανάμεσα στο 2035 με 2067 θα υπάρχει σχεδόν πλήρης ή πλήρης απουσία παγοκάλυψης στην Αρκτική τον μήνα Σεπτέμβριο.[4][5]
Η Αρκτική περιλαμβάνει άφθονους φυσικούς πόρους (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ορυκτά, γλυκό νερό, ψάρια, ενώ στις υποαρκτικές περιοχές υπάρχουν και δάση). Η ανάπτυξη της σύγχρονης τεχνολογίας αλλά καιτο οικονομικό άνοιγμα της Ρωσίας προς τη Δύση έχουν δημιουργήσει νέες ευκαιρίες γιατην αξιοποίηση των πόρων. Ο τουρισμός επίσης αυξάνεται στην Αρκτική.[6]
Η Αρκτική λόγω του χαμηλού πληθυσμού της, έχει μεγάλη σημασία γιατη μελέτη της άγριας φύσηςστον κόσμο, καθώς υπάρχουν πολλά παρθένα τοπία με ελάχιστη ή μηδαμινή ανθρώπινη παρουσία. Η σημασία της Αρκτικής γιατη διατήρηση της βιοποικιλότηταςκαιτωνγονότυπωντου πλανήτη είναι σημαντική. Ο αυξανόμενος ανθρώπινος πληθυσμός στον αρκτικό κύκλο επηρεάζει αρνητικά την υγεία των βιοτόπων της Αρκτικής. Η Αρκτική είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη στην τριβή τουεδάφουςκαιστη διαταραχή των χώρων αναπαραγωγής των ζώων. Στην Αρκτική βρίσκεται το ένα πέμπτο του διαθέσιμου νερού της Αρκτικής.[7]
Ηυπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζει την Αρκτική μέσω της αύξησης της θερμοκρασίας, της απώλειας τουθαλάσσιου πάγουκαι τήξη τουστρώματος πάγου της Γροιλανδίας. Η πιθανή απελευθέρωση μεθανίου από την περιοχή, ειδικά μέσω του ξεπαγώματος τουμόνιμα παγωμένου εδάφους, προκαλεί ανησυχία στους επιστήμονες και τους κατοίκους. Η ενισχυμένη ανταπόκριση της Αρκτικής στηνυπερθέρμανση του πλανήτη θεωρείται από πολλούς σαν λόγο πουτο λιώσιμο των πάγων επιταχύνεται. Το λιώσιμο του στρώματος πάγου της Γροιλανδίας συνδέεται με επιτάχυνση του λιώσιμου των πάγων καιστην υπόλοιπη περιοχή της Αρκτικής.[9][10]
Η Αρκτική είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στις επιπτώσεις τωνκλιματικών μεταβολών, καθώς η έκταση των παγετώνων της έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Τακλιματικά μοντέλα προβλέπουν πολύ μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας στην Αρκτική από τον παγκόσμιο μέσο όρο,[11]με αποτέλεσμα οι επιστήμονες να δώσουν αρκετή σημασία στην περιοχή. Ειδικότερα, υπάρχουν ανησυχίες ότι η συρρίκνωση των παγετώνων στην περιοχή της Αρκτικής, συνέπεια της τήξης των παγετώνων της Αρκτικής και της Γροιλανδίας, θα μπορούσε σύντομα να συμβάλει στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας.[12]
Η τρέχουσα υπερθέρμανση της Αρκτικής οδηγεί στην απελευθέρωση των κοιτασμάτων άνθρακα που βρίσκονταν για αιώνες κάτω από τομόνιμα παγωμένο έδαφος, οδηγώντας στην παραγωγή μεθανίουκαιδιοξειδίου του άνθρακα από μικροοργανισμούς.[13][14]Η απελευθέρωση μεθανίουκαιδιοξειδίου του άνθρακαπου είναι αποθηκευμένα στο μόνιμα παγωμένο έδαφος θα μπορούσε να επιταχύνει σημαντικά τη διαδικασία υπερθέρμανσης του πλανήτη, οδηγώντας ακόμη καισεμια απότομη επιδείνωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη[15] καθώς είναι ισχυρά αέρια τουθερμοκηπίου.[16]
Η κλιματική αλλαγή προβλέπεται επίσης να έχει μεγάλο αντίκτυπο στη βλάστηση των περιοχών με παραπλήσια θέση προς την Αρκτική, προκαλώντας αύξηση της έκτασης των θάμνων[17]και επηρεάζοντας αρνητικά τη ζωή άλλων ομάδων φυτών όπως τα βρυόφυτα καιοι λειχήνες.[18]
Υπάρχουν όμως κάποιες πιθανές ευκαιρίες οικονομικής φύσεως από το ξεπάγωμα της Αρκτικής. Το λιώσιμο των πάγων κάνει τοΒορειοδυτικό Πέρασμαπιο πλωτό, αυξάνοντας την πιθανότητα να χρησιμοποιηθεί η θάλασσα που περιβάλλει την Αρκτική για σκοπούς διηπειρωτικού εμπορίου.[19]Το κρουαζερόπλοιο Crystal Serenity πέρασε με επιτυχία το βορειοδυτικό πέρασμα το καλοκαίρι του 2016.[20]
Επιπλέον, πιστεύεται ότι ο βυθός της Αρκτικής περιέχει σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίουπου μπορούν μετο λιώσιμο των πάγων να γίνουν αξιοποιήσιμα.[21] Αυτοί οι παράγοντες οδηγούν σε συζητήσεις γιατο ποιες χώρες έχουν δικαίωμα να θέσουν αξιώσεις στην Αρκτική.[22][23][24][25]
Οι πρώτοι κάτοικοι στο αρκτικό κύκλο που ανέπτυξαν πολιτισμό ήταν στην κεντρική και ανατολική Αρκτική περιοχή της Βόρειας Αμερικής, στα μέσα της τρίτης χιλιετίας π.Χ. περίπου. Ο λεγόμενος αρκτικός πολιτισμός των μικρών εργαλείων αποτελούνταν από διάφορους πολιτισμούς Παλαιοεσκιμώων λαών, αλλά και πολιτισμούς, τους λεγόμενους "προντορσετιανούς πολιτισμούς" και "πολιτισμούς της Ανεξαρτησίας.[26][27]Οπολιτισμός του Ντόρσετ (ινούκτιτουτ: Tuniit ή Tunit ) είναι μια γενική ονομασία που αναφέρεται στους επόμενους κατοίκους της κεντρικής και ανατολικής Αρκτικής. Ο πολιτισμός του Ντόρσετ εξελίχθηκε περαιτέρω, λόγω των τεχνολογικών και οικονομικών αλλαγών που έλαβαν χώρα κατά την περίοδο 1050–550 π.Χ. Με εξαίρεση των πληθυσμών στη χερσόνησο τουΚεμπέκκαιτου Λαμπραντόρ, ο πολιτισμός του Ντόρσετ εξαφανίστηκε γύρω στο 1500 μ.Χ.[28] Σύμφωνα με γενετικές δοκιμές, οι Σαντλέρμιουτ, απόγονοι του πολιτισμού του Ντόρσετ, επέζησαν στο Άιβιλικ, στηνήσο Σαουθάμπτονκαιστα νησιά Κόουτς ως τις αρχές του 20ού αιώνα.[29]
Η εμφάνιση του πολιτισμού της Θούλης χρονολογείται στον 9ομε 10ο αιώνα μ.Χ. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι οι δύο πολιτισμοί υπέστησαν μια μορφή ισχυρής επαφής μέσω της κοινής χρήσης διαφόρων τεχνολογιών, αλλά και ότι ο πολιτισμός της Θούλης συνάντησε κατάλοιπα του πολιτισμού του Ντόρσετ και απορρόφησε ορισμένα από τα χαρακτηριστικά του.[30] Άλλοι πιστεύουν ότι ο πολιτισμός της Θούλης εκτόπισε τον πολιτισμό του Ντόρσετ.
Μέχρι το 1300 μ.Χ., οιΙνουίτ είχαν εγκατασταθεί στην Αρκτική, διαδεχόμενοι τον πολιτισμό της Θούλης. Οι Ινουίτ ζούσαν τότε ήδη στη δυτική Γροιλανδία και μέχρι το 1400 μ.Χ. είχαν εγκατασταθεί καιστην ανατολική Γροιλανδία. Μετην πάροδο του χρόνου, οι Ινουίτ μετανάστευσαν σε παραπλήσιες περιοχές της Ανατολικής Ρωσίας, των Ηνωμένων Πολιτειών, του Καναδά και της Γροιλανδίας. [31]
Άλλοι ιθαγενείς λαοί πουζουνστον αρκτικό κύκλο περιλαμβάνουν τους Τσούκτσι, τους Εβένκους, τους Ινουπιάτ, τους Χάντι, τους Κοριάκες, τους Νενέτσιους, τους Σάαμι, τους Γιουκαγκίρους, τους Γκουιτσίν και τους Γιουπίκους.
↑Myers-Smith, Isla H.; Forbes, Bruce C.; Wilmking, Martin; Hallinger, Martin; Lantz, Trevor; Blok, Daan; Tape, Ken D.; Macias-Fauria, Marc και άλλοι. (2011-01-01). «Shrub expansion in tundra ecosystems: dynamics, impacts and research priorities» (στα αγγλικά). Environmental Research Letters6 (4): 045509. doi:10.1088/1748-9326/6/4/045509. ISSN1748-9326. Bibcode: 2011ERL.....6d5509M.
↑Alatalo, Juha M.; Jägerbrand, Annika K.; Molau, Ulf (2015-11-01). «Testing reliability of short-term responses to predict longer-term responses of bryophytes and lichens to environmental change». Ecological Indicators58: 77–85. doi:10.1016/j.ecolind.2015.05.050.