Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Το πρότυπο τοποθετήθηκε χωρίς ημερομηνία. Γιατη σημερινή ημερομηνία χρησιμοποιήστε: {{χωρίς παραπομπές|23|04|2024}}
Το όρος Μάττερχορν στις Άλπεις είναι ένα από ταπιο γνωστά βουνά παγκοσμίως.
Ένα βουνό ή όρος είναι ένα γεωλογικό ύψωμα της επιφάνειας της γης που ξεπερνά τα 300 μέτρα. Συνήθως το βουνό έχει μια αναγνωρίσιμη κορυφή. Τα βουνά καλύπτουν το 64% της Ασίας, το 36% της Βόρειας Αμερικής, το 25% της Ευρώπης, το 22% της Νότιας Αμερικής, το 17% της Αυστραλίαςκαιτο 3% της Αφρικής. Συνολικά, η επιφάνεια της Γης καλύπτεται κατά 24% από ορεινούς όγκους.[εκκρεμεί παραπομπή]Το 10% του πληθυσμού της Γης ζεισε ορεινές περιοχές. Οι περισσότεροι ποταμοίτου κόσμου τροφοδοτούνται από ορεινές πηγές, και περισσότερος από τον μισό πληθυσμό της Γης εξαρτάται από τα όρη για υδάτινους πόρους.
Τα ψηλότερα βουνά, αλλά και βουνά που βρίσκονται πιο κοντά στους πόλους της Γης, έχουν τμήματα που εισέρχονται σεπιο κρύα στρώματα της ατμόσφαιρας. Έτσι, αυτά τα βουνά είναι πιο επιρρεπή στη δημιουργία παγετώνωνκαιστηδιάβρωση μέσω παγετού. Τέτοιες διαδικασίες δημιουργούν τις χαρακτηριστικές κορυφογραμμές των βουνών. Κάποια από αυτά τα βουνά έχουν παγετώδεις λίμνες, που δημιουργούνται από την τήξη των παγετώνων. Για παράδειγμα, εκτιμάται ότι υπάρχουν 3.000 παγετώδεις λίμνες στοΜπουτάν.
Τα βουνά μπορούν να κατηγοριοποιηθούν με πολλούς τρόπους. Μερικά βουνά είναι ηφαίστειακαι μπορούν να χαρακτηριστούν βασισμένα στο είδος της λάβας ή την ιστορία των εκρήξεών τους. Άλλα βουνά είναι σχηματισμένα από παγετώδεις διαδικασίες και μπορούν να χαρακτηριστούν με βάση τις μορφές παγετώνα. Τα περισσότερα, ωστόσο, οφείλουν τη δημιουργία τους στις ορογενετικές κινήσεις, δηλ. κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών, οι οποίες έχουν ως συνέπεια τηνπτύχωσητων ορίων τους. Ανάλογα μετην εποχή που δημιουργήθηκαν οι πτυχώσεις αυτές, διακρίνεται καιη ηλικία των βουνών. Έτσι, μετηνπιο πρόσφατη Αλπική πτύχωση δημιουργήθηκαν οροσειρές όπως οιΆλπεις. Οι οροσειρές αυτές χαρακτηρίζονται από έντονο επιφανειακό ανάγλυφο και χαρακτηρίζονται ως οροσειρές αλπικού τύπου. Αντίθετα, οι σκανδιναβικές οροσειρές, που δημιουργήθηκαν πολύ παλαιότερα, έχουν πολύ πιο ήπιο ανάγλυφο και χαρακτηρίζονται ως οροσειρές σκανδιναβικού τύπου.
Ένα βουνό σχηματίζεται συνήθως από τις κινήσεις των λιθοσφαιρικών πλακών, οι οποίες είναι είτε ορογενετικές είτε ηπειρογενετικές. Οι δυνάμεις συμπίεσης, ισοστατικής ανύψωσης και εισροής διάπυρου υλικού, εξωθούν βραχώδεις επιφάνειες προς τα επάνω, δημιουργώντας μια έκταση γης πιο υψηλή σε σχέση μετην περιβάλλουσα. Ανάλογα μετο ύψος των διάφορων σημείων του περιβάλλοντος, η μεγαλύτερου υψομέτρου έκταση λέγεται λόφος ή βουνό, εάν είναι ψηλότερη η κορυφή.
