Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί καινα αφαιρεθεί. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 21/05/2016.
Υποστηρίζεται ότι, είτε κτίστηκε από τονΣέλευκο Α΄ (ταυτόχρονα μετην ίδρυση της Σελεύκειας), είτε από κάποιον Κτησιφώντα, αμέσως μετά τον θάνατο τουΜεγάλου Αλεξάνδρου. Ίσως η ονομασία της πόλης να υπήρξε εξέλιξη του παλαιότερου ελληνικού τύπου Θεσιφών ή Εθεσιφών. Κάτω από την Κτησιφώντα υπήρχε η παλαιότερη πόλη της Ώπιδος, όπου οΜέγας Αλέξανδρος λέγεται ότι εξεφώνησε λόγο το 324 π.Χ. Εντούτοις στοβιβλίο του ΈσδραστηνΠαλαιά Διαθήκη, η πόλη απαντά μετο εγχώριο όνομα Kasfia/Casphia (πουετυμολογικά συσχετίζεται μετηνΚασπία Θάλασσα).
Κατά τηνελληνιστική περίοδοοιΣελευκίδεςτην έκαναν προάστιο της μεγαλούπολής τους Σελεύκειας. Ο ιστορικός Πολύβιος ο Μεγαλοπολίτης, αναφερόμενος στην αποστασία τουσατράπηΜόλωνα από τον σελευκίδη Αντίοχο Γ΄ (222 π.Χ.), προσθέτει ότι ο πρώτος επεχείρησε στην αρχή να καταλάβει τη Σελεύκεια, αλλά ο Σελευκίδης στρατηγός Ζεύξις τού ανέκοψε την πορεία. Στη συνέχεια ο στασιαστής κατέφυγε εἰς τὴν ἐντῇ Κτησιφῶντι λεγομένῃ στρατοπεδείαν, πράγμα που αναδεικνύει τη σημασία της σελευκιδικής Κτησιφώντος ως οχυρού της περιοχής. Κατά το 141 π.Χ. οιΠάρθοι κυρίευσαν την πόλη καιτην κατέστησαν θερινή πρωτεύουσά τους. Εξαίρεση απετέλεσε το διάστημα 131-129 π.Χ. πουη πόλη ανακαταλήφθηκε από τονΑντίοχο Ζ΄ Σιδήτη. Γενικά οι Πάρθοι καιστην συνέχεια οισασσανίδες Πέρσες κόσμησαν την πόλη, η οποία κατά τον 6ο αιώνα θεωρήθηκε η πολυπληθέστερη στον κόσμο.
Οι Πάρθοι βασιλείς της δυναστείας των Αρσακιδών μετέφεραν από τα πρώτα χρόνια στην Κτησιφώντα την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας τους από τηνΕκατόμπυλο όταν κατέκτησαν την πόλη, κατάλαβαν από την αρχή τη μεγάλη σημασία της Κτησιφώντος λόγω της θέσης της στο σταυροδρόμι για τους δρόμους του μεταξιού στηνΚίνα. Ανακηρύχθηκε κατοικία και διοικητικό κέντρο των Πάρθων βασιλέων από την εποχή του βασιλιά Μιθριδάτη Α' ώς την πτώση της παρθικής δυναστείας από τηναυτοκρατορία των Σασσανιδώντο224μ.Χ., αλλά λεηλατήθηκε πολλές φορές στο διάστημα αυτό από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες. ΟΤραϊανός κυρίευσε πρώτος την Κτησιφώντα το καλοκαίρι του116 παίρνοντας σαν λάφυρα την ίδια την κόρη του βασιλιά Οσρόη Α'καιτον χρυσό θρόνο των Πάρθων, έναν χρόνο αργότερα ο διάδοχος τουΤραϊανούΑδριανός αναγκάστηκε νατην εκκενώσει χάρη της ρωμαιοπαρθικής ειρήνης. Λεηλατήθηκε μέσα στον ίδιο αιώνα άλλες δυο φορές το165 από τον Ρωμαίο στρατηγό Αβίδιο Κάσσιοκαιτο198 από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Σεπτίμιο Σεβήρο, ο οποίος εξόρισε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της πόλης στασκλαβοπάζαρατην εποχή του Πάρθου βασιλιά Βολογέση Ε'. Η ιστορία της παρθικής Κτησιφώντος τελείωσε το224μετην ήττα του τελευταίου Πάρθου βασιλιά Αρτάβανου Ε' από τονΑρδασίρ Α', ιδρυτή της αυτοκρατορίας των σασσανιδών Περσών.
Ο βασιλιάς Αρδασίρ Α΄, ιδρυτής της αυτοκρατορίας των Σασσανιδών, μόλις ανέτρεψε την παρθική δυναστεία το226 στέφθηκε στην Κτησιφώντα νέος Πέρσης βασιλιάς καιστη συνέχεια ανακήρυξε την πόλη πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας τουγιατον ίδιο και τους διαδόχους του. Η Κτησιφών παρέμεινε πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας των Σασσανιδών έως την πτώση της δυναστείας από τους Άραβεςτο637καιτημουσουλμανική κατάκτηση της Περσίας. Οι Σασσανίδες έκαναν την Κτησιφώντα μεγάλη μητρόπολη κτίζοντας πολλές δορυφορικές πόλεις ή προάστια κατά μήκος τουποταμού Τίγρη, καιτη συνέδεσαν οδικά με όλες τις πόλεις της Περσίας με σύγχρονο οδικό δίκτυο, κάνοντάς της από το570 ώς την πτώση της το637τη μεγαλύτερη πόλη στον κόσμο.
Όταν ανέλαβαν τα ηνία της Περσίαςοι Σασσανίδες, η Κτησιφών κατέστη λόγω του πλούτου και της θέσης της περισσότερο επιβλητική πόλη ακόμα και από τηΡώμη, με αποτέλεσμα οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες ναμην μπορούν πλέον νατη λεηλατούν συνέχεια όπως έκαναν την εποχή τωνΑρσακιδών, παρά μονάχα μια φορά από τονΓαλέριο. Το295μ.Χ. ο Γαλέριος σε μάχη ταπεινώθηκε έξω από την πόλη από τους Πέρσες, επιστρέφοντας όμως δριμύτερος επέτυχε σε βάρος τους επιβλητική νίκη το296, σε ανάμνηση της οποίας έκτισε την περίφημη αψίδατουστηΘεσσαλονίκη. Μολονότι κατέλαβε την Κτησιφώντα την επέστρεψε στον Σασσανίδη βασιλιά Ναρσήσε αντάλλαγμα γιατηνΑρμενία.
Η πόλη καταστράφηκε το637μ.Χ. από τους Άραβες κατακτητές του Σαάντ ιμπν Αμπί Ουακάς (Sa`d ibn Abi Waqqas), που όμως δεν πείραξαν τον πληθυσμό της, τα ανάκτορα κάηκαν καιοι αμύθητοι βασιλικοί θησαυροί έπεσαν στα χέρια των Αράβων. Από τότε η πόλη άρχισε να παρακμάζει και όταν στις 30 Ιουλίου του 762 ιδρύθηκε από τον χαλίφη Αλ ΜανσούρηΒαγδάτη, η Κτησιφών κατέστη πόλη-φάντασμα.
Έξω από τα ερείπια της πόλης, οι Τούρκοι νίκησαν τα στρατεύματα της βρετανικής αυτοκρατορίαςτον Νοέμβριο του 1915, κατά τονΑ' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Κτησιφών θεωρείται ότι αποτέλεσε την έμπνευση γιατη μυθιστορηματική πόλη Isbanir στο έργο Χίλιες και μία νύχτες.
Σχετικά πολυμέσα
