Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές.Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο. Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 09/02/2020.
ΤοΜίλιον ή Μίλλιον (τουρκικά: milyon taşı) ήταν μνημείο της Κωνσταντινούπολης, που ανεγέρθηκε τον4ομ.Χ. αιώνακαι λειτουργούσε ως το σημείο 0 για τη μέτρηση των χιλιομετρικών αποστάσεων από την πρωτεύουσα προς τις πόλεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Το Μίλιον χτίστηκε εντός της Συνοικίας Ι της πόλης, στο σημείο που διέρχονταν τα τείχη της πόλης του αρχαίου Βυζαντίουκαι μάλιστα πιθανώς στη θέση μιας παλιότερης πύλης τους. Βρισκόταν στην αρχή της κύριας οδικής αρτηρίας που διέσχιζε τη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη, γνωστής ως Μέσης Οδού. Ανατολικά του Μιλίου απλωνόταν τοΑυγουσταίον, η μεγάλη πλατεία μεταξύ τουΙερού Παλατίουκαι της Αγίας Σοφίας. Με βάση τη σημερινή τοπογραφία της περιοχής, το Μίλιον βρισκόταν στο σημείο που αρχίζει καμπυλωτά η λεωφόρος Divan Yolu, ακριβώς απέναντι από τη βορειοδυτική γωνία της Πλατείας Σουλταναχμέτ και νοτιοανατολικά της Βασιλικής Κινστέρνας.
Το κέντρο της βυζαντινής Κωνσταντινούπολης, όπου βρισκόταν το Μίλιον.
Το Μίλιον είχε μορφή τετραπύλου επιστεγασμένου μεθόλο. Μπορεί να περιγραφεί διαφορετικά ως δύο ρωμαϊκές θριαμβικές αψίδες, οι οποίες σχημάτιζαν ένα τετράγωνο κτήριο, το οποίο στην κορυφή του διέθετε τόξα πάνω στα οποία στηριζόταν θόλος. Οθόλος διακοσμούνταν από τα αγάλματα τουΚωνσταντίνου Α΄και της μητέρας τουΕλένης, τα οποία κοίταζαν προς τα ανατολικά και μεταξύ των οποίων υπήρχε ένας σταυρός συνδεδεμένος με ένα άγαλμα της Τύχης της πόλης. Στη βάση του κτηρίου αναγράφονταν οι αποστάσεις προς όλες τις μεγάλες πόλεις της Αυτοκρατορίας από τηνΚωνσταντινούπολη.
Όταν ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α' αναμόρφωσε την πόλη του αρχαίου Βυζαντίου, ώστε να μεταφέρει σε αυτό τη νέα πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας, χρησιμοποίησε ως πρότυπό τουτην ιταλική Ρώμη. Ανάμεσα στις υποδομές με τις οποίες προίκισε τη νέα πρωτεύουσα κατά το πρότυπο της παλιάς ήταν καιτο Μίλιον, το οποίο εκπλήρωνε την ίδια λειτουργία μετον χρυσό Μιλιοδείκτη (Milliarium Aureum), που βρισκόταν στοΦόρουμ της Ρώμης: ορίστηκε δηλαδή ως η αφετηρία όλων των δρόμων που οδηγούσαν στις ευρωπαϊκές πόλεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Βέβαια το κωνσταντινουπολίτικο Μίλιον ήταν κτήριο πολύ μεγαλύτερο και εντυπωσιακότερο από το αντίστοιχο ρωμαϊκό.
Το Μίλιον, καθώς ουσιαστικά ήταν το κέντρο της Αυτοκρατορίαςκαι της πρωτεύουσας, έγινε μάρτυρας σημαντικών και ασήμαντων ιστορικών γεγονότων. Από την αρχή του6ου αιώνα το κτήριο έγινε ένας όλο καιπιο σημαντικός σταθμός στις αυτοκρατορικές πομπές, καθώς επρόκειτο γιατο σημείο, όπου οιδήμοιτωνΒενέτωνκαιτωνΛευκών απέτιαν τιμές στον αυτοκράτορα.
Μετά τηνΆλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς (1453), το κτήριο έμενε στη θέση του έως το τέλος του αιώνα. Δεν γνωρίζουμε όμως την κατάστασή του, καθώς οΚριστόφορο Μπουοντελμόντι στις αρχές του15ου αιώνα κάνει μια απλή αναφορά σε αυτό, ενώ στις αρχές του16ου αιώνα ο Γάλλος Πιέρ Ζυλ (Pierre Gylles) μιλά γι' αυτό με τρόπο που δίνει την εντύπωση ότι το μνημείο δεν υπήρχε πλέον. Το πιθανότερο είναι ότι κατεδαφίστηκε στις αρχές του16ου αιώνα στο πλαίσιο έργων γιατη διεύρυνση του συστήματος ύδρευσης και εξαιτίας της επακόλουθης ανέγερσης του γειτονικού υδραγωγείου.
Κατά τα έτη 1967και1968, μετά από μελέτες σχετικά μετη θέση του μνημείου και μετά την κατεδάφιση των σπιτιών που βρισκόταν επάνω από αυτό, οι ανασκαφές αποκάλυψαν κάποια από τα θεμέλια και ένα θραύσμα, που ανήκει στο κτήριο καιτο οποίο έχει αναστηλωθεί και βρίσκεται στην αρχή της οδού Divan Yolu.
Σύμφωνα μετην παράδοση που αναφέρουν ταΠάτρια, ο σταυρός που υπήρχε μεταξύ των αγαλμάτων τουΚωνσταντίνου Α΄και της Αγίας Ελένης είχε πάνω του δεμένο με αλυσίδα το άγαλμα της Τύχης της πόλης. Αυτό κατά τη λαϊκή αντίληψη είχε σκοπό να εξασφαλίζει στο κράτος ισχύ και νίκες επί κάθε εξωτερικού εχθρού. Μάλιστα για περισσότερη ασφάλεια το κλειδί της κλειδαριάς της αλυσίδας είχε θαφτεί κάτω από τις βάσεις τωνκιόνων.
Επίσης το Μίλιον θεωρούνταν το σημείο, όπου οΚωνσταντίνος Α΄ νίκησε τονΑζώτιοκαι εκεί όπου παλιότερα πιστευόταν ότι είχε επευφημηθεί οΒύζαντας.
Müller-Wiener, Wolfgang (1977). Bildlexikon zur Topographie Istanbuls: Byzantion, Konstantinupolis, Istanbul bis zum Beginn d. 17 Jh. Τυβίγγη: Wasmuth.ISBN 978-3-8030-1022-3.
Theodorus, Preger (1901). Scriptores Originum Constantinopolitanum. Λειψία: B. G. Teubneri, ΙΙ 166, 174 και 206.
Dagron, Gilbert (2000). Η γέννηση μιας πρωτεύουσας : Η Κωνσταντινούπολη καιοι θεσμοί της από το 330 ως το 451. Αθήνα: ΜΙΕΤ, σελ. 42-43, 349 και 427. ISBN 960-250-190-1.
Πολυμέσα
