TοΥδραγωγείο του Μάρκιου, (λατιν.: Aqua Marcia), είναι από τα μεγαλύτερα υδραγωγείαπου ύδρευαν την πόλη της Ρώμης. Το υδραγωγείο κτίστηκε μεταξύ 144-140 π.Χ. κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. ΤοΆκουα Φελίτσε, που λειτουργεί ακόμη από το 1586, τρέχει σε μεγάλο τμήμα κατά μήκος της διαδρομής του Υδραγωγείου του Μάρκιου.
Η αρχαία πηγή γιατο υδραγωγείο ήταν κοντά στις σύγχρονες πόλεις AρσόλικαιAγκόστα, περισσότερο από 91 χλμ. μακριά στην κοιλάδα του ποταμού Ανιένε. Αυτή η γενική τοποθεσία, σε λόφους στα ανατολικά της πόλης, χρησιμοποιήθηκε επίσης για άλλα υδραγωγεία, συμπεριλαμβανομένων τωνΆνιο Βέτους, Άνιο ΝόβουςκαιΆκουα Κλαούντια. Η ίδια πηγή χρησιμοποιείται σήμερα γιατην τροφοδοσία του σύγχρονου υδραγωγείου.
Η διαδρομή ήταν αρχικά υπόγεια για περίπου 80 χλμ. καιστη συνέχεια αναδυόταν σε μεγάλα μνημειακά τόξα.
Η αρχική διαδρομή του υδραγωγείου πήγαινε παράλληλα μετη δεξιά όχθη του ποταμού Άνιο, μετά τον διέσχιζε με γέφυρα λίγο πριντο Βικοβάρο και μετά ακολουθούσε τη διαδρομή τουΆκουα Άνιο Βέτους (σε χαμηλότερο υψόμετρο). Συνέχιζε προς το Tίβολι καιστη συνέχεια, παρακάμπτοντας τα βουνά Tιμπουρτίνι, έφτανε τη Βία Πρενεστίνα. Μετά τον σημερινό δήμο Τζερικόμιο διέσχισε την περιοχή Γκαλικάνο στο Λάτσιο με εναλλασσόμενες γέφυρες (από τις οποίες είναι πολλές ορατές) και υπόγεια τμήματα. Μετά την περιοχή Καπανέλε κατευθυνόταν ευθεία στη Ρώμη και εμφανιζόταν στο 7ο μίλι της Βία Λατίνα, όπου υπήρχε μία λεκάνη καθαρισμού (limaria). Από εδώ ένα τμήμα με τόξα περίπου 9 χιλιομέτρων πήγαινε παράλληλα μετη Βία Λατίνα και έφτανε στη Ρώμη στην τοποθεσία Ελπίδες Παλαιές (ad Spem Veterem), κοντά στην Πόρτα Ματζόρε, όπου συναντιόταν με άλλα υδραγωγεία. Από εδώ ακολουθούσε τα μελλοντικά Αυρηλιανά Τείχη, μέχρι που διέσχιζε την Tιμπουρτίνα με ένα τόξο, που αργότερα μετατράπηκε σε Πόρτα Τριμπουρτίνα. Η διαδρομή περνούσε τηνΠόρτα Βιμινάλια, όπου βρίσκεται σήμερα ο σταθμός Tέρμινι, και κατέληγε κοντά στην Πόρτα Κολίνα, όπου βρισκόταν ηδεξαμενή διανομής (castellum aquae), κοντά στη σημερινή Βία ΧΧ Σετέμπρε. Ο κύριος κλάδος του υπόλοιπου δικτύου (που κάλυπτε τα 2/3 της πόλης) έφτανε στονΚυρινάλιοκαιστη συνέχεια στονΚαπιτωλίνο λόφο, ενώ ένας δευτερεύων κλάδος (rivus Herculaneus), που ξεκινούσε από την Πύλη Τριμπουρτίνα, εξυπηρετούσε τονΚαίλιοκαιτονAβεντίνο λόφο.
Η επέκτασή τουστον λόφο του Καπιτωλίου προκάλεσε διαμάχη εκείνη την εποχή, επειδή οι παραδοσιακοί ανησυχούσαν για ένα απόσπασμα τωνβιβλίων της Σιβύλλας, που προειδοποιούσε ναμην φέρουν νερό εκεί. [2]
Το Άκουα Μάρκια, γνωστό γιατα κρύα και καθαρά νερά του, κατασκευάστηκε από το 144 έως το 140 π.Χ. από τονπραίτοραΚόιντο Μάρκιο Ρεξ (πρόγονο τουΙουλίου Καίσαρα), από τον οποίο ονομάστηκε καιτου οποίου ο ρόλος αξιωματούχου επιμηκύνθηκε, γιατην ολοκλήρωση του έργου. Η δαπάνη έγινε σε μεγάλο βαθμό με λάφυρα από τις πρόσφατες ρωμαϊκές κατακτήσεις της Κορίνθουτο 146 π.Χ. καιτην καταστροφή της Καρχηδόνας στο τέλος τουΓ΄ Καρχηδονιακού Πολέμου, την ίδια χρονιά. [3] Ακολουθούσε τηΒία Τριμπουρτίναστη Ρώμη και εισερχόταν στην πόλη στα ανατολικά της όρια, στηνΠόρτα ΤριμπουρτίνατωνΑυρηλιανών Τειχών.
Το υδραγωγείο επισκευάστηκε από τονΜ. Β. Αγρίππατο 33 π.Χ. και αργότερα ξανά από τονΑύγουστο, σύμφωνα μετην επιγραφή στο τόξο που έγινε αργότερα η Πόρτα Τριμπουρτίνα. Ο Aύγουστος αύξησε επίσης την ποσότητα ύδατος, συνδέοντάς τομε μία πρόσθετη πηγή, τοΆκουα Αουγκούστα, διπλασιάζοντας έτσι τηναπόδοσήτου. Μεγάλο μέρος του ύδατος αφαιρείτο από ιδιώτες για δική τους χρήση, καθιστώντας το Υδραγωγείο ουσιαστικά να ρέει ελάχιστα στην πόλη την εποχή τουΝέρωνα. Η ποσότητα αυξήθηκε ξανά από μεταγενέστερους αυτοκράτορες. ΟΦροντίνος μέτρησε τη ροή του Άκουα Μάρκια στην πηγή του γύρω στο 97 μ.Χ. καιτην υπολόγισε σε 4690 quinariae, [4] καθιστώντας τοτη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή νερού της πόλης. Οι σύγχρονες εκτιμήσεις γιατο μέγεθος ενός quinaria ποικίλλουν σε ένα ευρύ φάσμα, από 10.000 lt σε 76.800 lt νερού την ημέρα, [5] δίνοντας στο Άκουα Μάρκια ρυθμό ροής 46.900.000 lt 360.192.000 lt σε 360.192.000 νερού την ημέρα.
↑Keenan-Jones, Duncan; Motta, Davide; Garcia, Marcelo H.; Fouke, Bruce W. (2015). «Travertine-based estimates of the amount of water supplied by ancient Rome's Anio Novus aqueduct». Journal of Archaeological Science: Reports3: 1–10. doi:10.1016/j.jasrep.2015.05.006.