Kompromat
Kompromat (ros. компромат, skrót od компрометирующий материал, trb. kompromietirujuszczij matieriał) – termin określający kompromitujące materiały na temat polityka lub innej osoby publicznej.
Pochodzenie terminu
[edytuj | edytuj kod]Neologizm ten został wymyślony przez wschodnioniemieckich specjalistów z JHS (Wyższej Szkoły Prawniczej Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwa) pod nazwą „das Kompromat" z niemieckiego Kompromittierendes Material, jako określenie na metodę operacyjną polegająca na użyciu informacji z prywatnego życia konkretniej osoby, np. odbiegających od normy zachowań czy poglądów moralnych lub prawnych, których ujawnienie mogłoby doprowadzić do utraty prestiżu, dobrej opinii wśród znajomych i otoczenia, sankcji dyscyplinarnych lub prawnych. W Polsce używano terminu „kompromateriały”[1].
Formy i miejsca użycia
[edytuj | edytuj kod]Takie materiały mogą być użyte jako czarny PR, dla szantażu, zniesławienia lub w celu zapewnienia sobie lojalności. Z kompromatu mogą korzystać różnego rodzaju służby bezpieczeństwa, materiały mogą też być podrobione i następnie nagłośnione przez dziennikarza przy jego uprzednim opłaceniu[2][3]. Powszechne użycie kompromatu było jedną ze znamiennych cech polityki w Rosji[4] oraz pozostałych krajów byłego Związku Radzieckiego[5][6].
Przykłady
[edytuj | edytuj kod]Jednym z przykładów kompromatu było powstanie specjalistycznych stron internetowych, spośród których najbardziej znana to rosyjska domena компромат.ru (latyn. kompromat.ru), która – po zapłaceniu kilkuset dolarów – publikuje wskazane przez zleceniodawcę materiały kompromitujące kogokolwiek[7]. W rezultacie sporadycznie takie strony są tymczasowo blokowane przez rosyjskich dostawców usług internetowych, a właściciele tych stron bywają dręczeni przez rządowe agencje[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ewa Matkowska: System. Obywatel NRD pod nadzorem tajnych służb. Kraków: Arcana, 2003, s. 30.
- ↑ David Hoffman: The Oligarchs: Wealth and Power in the New Russia. PublicAffairs, 2003, s. 272. ISBN 1-58648-202-5. (ang.).
- ↑ Olessia Koltsova, News Media and Power in Russia, Routledge, 2006 (ang.).
- ↑ Katrin Voltmer: Mass Media and Political Communication in New Democracies. Psychology Press, 2006, s. 140. ISBN 978-0-415-33779-3. (ang.).
- ↑ Jonathan Wheatley: Georgia from National Awakening to Rose Revolution: Delayed Transition in the Former Soviet Union. Ashgate Publishing, 2005, s. 104–105. ISBN 0-7546-4503-7. (ang.).
- ↑ Milan Lielich: Operation Smear Campaign. The Ukrainian Week, 10 września 2013. [dostęp 2015-12-11]. (ang.).
- ↑ Yasha Levine: Journalism Face-Off: Russian Shadiness vs. American "Objectivity". The eXile, 2009-07-28. [dostęp 2015-12-11]. (ang.).
- ↑ Blogger Gorshkov Will Dish Dirt on Russian Politicians — for a Price. Wired Magazine, 2008-07-21. [dostęp 2015-12-11]. (ang.).