جیوت‌پینگ

جیوت‌پینگ
جیوت‌پینگ به نویسه‌های چینی و لاتین‌نویسی‌شده
نویسه‌های چینی سنتی	粵拼
نویسه‌های چینی ساده‌شده	粤拼
جیوت‌پینگ	Jyut6ping3
ییل کانتونی	Yuhtping
رونویسی‌ها چینی استاندارد پین‌یین Yuèpīn Bopomofo ㄩㄝˋ ㄆㄧㄣ Gwoyeu Romatzyh Yuehpin وید جایلز Yüeh⁴-pʻin¹ IPA [ɥê.pʰín] زبان کانتونی معیار ییل Yuhtping IPA [jỳ:t̚.pʰēŋ] جیوت‌پینگ Jyut6ping3 Canton Romanization yüd6 ping3

جیوت‌پینگ (به چینی: 粵拼) یک سامانه لاتین‌نویسی برای زبان کانتونی است که توسط جامعه زبان‌شناسان هنگ کنگ (LSHK) در سال ۱۹۹۳ ایجاد شد. نام جیوت‌پینگ نتیجه ادغام نخستین نویسه‌های چینی دو عبارت 粵語 (به لاتین: Jyut6jyu5) به معنی زبان یوئی و 拼音 (به لاتین: ping3jam1) به معنی الفبای آوایی و در کل به معنای الفبای یوئی است.

بیان حروف

آغازین

b /p/ 巴ともえ	p /pʰ/ 怕	m /m/ 媽	f /f/ 花はな
d /t/ 打だ	t /tʰ/ 他た	n /n/ 那な		l /l/ 啦
g /k/ 家いえ	k /kʰ/ 卡	ng /ŋ/ 牙きば	h /h/ 蝦えび
gw /kʷ/ 瓜ふり	kw /kʷʰ/ 誇ほこ			w /w/ 蛙かえる
z /ts/ 渣	c /tsʰ/ 叉また		s /s/ 沙すな	j /j/ 也

پایانی

aa /a:/ 沙すな	aai /a:i̯/ 徙	aau /a:u̯/ 梢こずえ	aam /a:m/ 三さん	aan /a:n/ 山やま	aang /a:ŋ/ 坑あな	aap /a:p̚/ 圾	aat /a:t̚/ 剎	aak /a:k̚/ 客きゃく
a /ɐ/ 㗎	ai /ɐi̯/ 西にし	au /ɐu̯/ 收おさむ	am /ɐm/ 心しん	an /ɐn/ 新しん	ang /ɐŋ/ 笙しょう	ap /ɐp̚/ 濕しめ	at /ɐt̚/ 失しつ	ak /ɐk̚/ 塞ふさが
e /ɛ:/ 些	ei /ei̯/ 四よん	eu /ɛ:u̯/ 掉	em /ɛ:m/ 舐ねぶ		eng /ɛ:jŋ/ 鄭てい	ep /ɛ:p̚/ 夾		ek /ɛ:jk̚/ 石いし
i /i:/ 詩し		iu /i:u̯/ 消けし	im /i:m/ 閃	in /i:n/ 先さき	ing /ejŋ/ 星ほし	ip /i:p̚/ 攝と	it /i:t̚/ 洩も	ik /ejk̚/ 識
o /ɔ:/ 疏	oi /ɔ:y̯/ 開ひらく	ou /ou̯/ 蘇そ		on /ɔ:n/ 看み	ong /ɔ:ŋ/ 康かん		ot /ɔ:t̚/ 喝かつ	ok /ɔ:k̚/ 索さく
u /u:/ 夫おっと	ui /u:y̯/ 灰はい			un /u:n/ 寬ひろし	ung /owŋ/ 鬆す		ut /u:t̚/ 闊	uk /owk̚/ 叔
	eoi /ɵy̯/ 需			eon /ɵn/ 詢			eot /ɵt̚/ 摔
oe /œ:/ 鋸のこ					oeng /œ:ŋ/ 商しょう		oet /œ:t̚/	oek /œ:k̚/ 削そぎ
yu /y:/ 書しょ				yun /y:n/ 孫まご			yut /y:t̚/ 雪ゆき
			m /m̩/ 唔		ng /ŋ̩/ 吳ご

نمونه‌ها

سنتی	ساده‌شده	لاتین‌نویسی
廣州こうしゅう話ばなし	广州话	Gwong2 zau1 waa2
粵語	粤语	Jyut6 jyu5
你好	你好	nei5 hou2

برای نمونه بخشی از ۳۰۰ شعر تانگ به صورت زیر نوشته می شود:

春曉しゅんぎょう 孟はじめ浩然こうぜん	Ceon1 hiu2 Maang6 Hou6jin4
春眠しゅんみん不覺ふかく曉あかつき，	Ceon1 min4 bat1 gok3 hiu2,
處處ところどころ聞啼鳥とり。	cyu3 cyu3 man4 tai4 niu5.
夜來やらい風雨ふうう聲ごえ，	Je6 loi4 fung1 jyu5 sing1,
花落はなおち知ち多少たしょう？	faa1 lok6 zi1 do1 siu2?

جستارهای وابسته

• لاتین‌نویسی ییل برای کانتونی

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Jyutping». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ اوت ۲۰۲۰.