Супернова: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
с →Наводи: Додадена категорија |
|||
| Ред 44: | Ред 44: | ||
[[Категорија:Ѕвездени појави]] |
[[Категорија:Ѕвездени појави]] |
||
[[Категорија:Извори на светлина]] |
[[Категорија:Извори на светлина]] |
||
[[Категорија:Астрономски појави]] |
|||
Преработка од 13:03, 3 ноември 2022
Супернова — експлозија на ѕвезда. Таа е екстремно светла и предизвикува сноп од зрачење кој може да ја засени целата галактика пред да исчезне по неколку недели или месеци. За време на оваа краткотрајна експлозија, суперновата може да испушти толку енергија колку што Сонцето ќе емитува вкупно за целиот свој век. [1] Експлозијата исфрла од ѕвездата материјал со брзини до една десетина од брзината на светлината, предизвикувајќи потрес во околината. [2] Постојат неколку видови на супернови, кои може да настанат на еден од следниве два начини:
- прекин на нуклеарната фузија или
- почеток на нуклеарна фузија.
Откако некоја голема ѕвезда ќе престане да создава енергија преку нуклеарна фузија, таа може да доживее ненадеен гравитациски колапс во неутронска ѕвезда или црна дупка, ослободувајќи гравитациска потенцијална енергија која ги загрева и шири надворешните слоеви на ѕвездата. Од друга страна, белото џуџе може да прибере доволно материјал од ѕвезда-придружничка за да ја зголеми својата внатрешна температура доволно за да предизвика фузија на јаглеродот, после која точка следи нуклеарна фузија.
Во просек, супернова се појавува еднаш во 50 години во една галаксија од големината на Млечен Пат и игра значајна улога во збогатувањето на меѓуѕвездената средина со тешки елементи. Покрај тоа, брановите што се шират од експлозијата на супернова може да предизвикаат создавање на нови ѕвезди.
Суперновата како тема во популарната култура
- „Супернова“ — кус расказ на македонската писателка Сања Михајловиќ-Костадиновска од 2018 година.[3]
- „Супернова“ (српски: Supernova) — песна на српската група Дарквуд даб (Darkwood Dub) од 1998 година.[4]
Поврзано
Наводи
- ↑ Giacobbe, F. W. (2005). „How a Type II Supernova Explodes“. Electronic Journal of Theoretical Physics. 2 (6): 30–38. Посетено на 2007-08-03.
- ↑
„Introduction to Supernova Remnants“. NASA Goddard Space Flight Center. July 27, 2006. Посетено на 2006-09-07. Проверете ги датумските вредности во:
|date=(help) - ↑ Сања Михајловиќ-Костадиновска, (Бес)конечни модели на расказот. Скопје: Бегемот, 2018, стр. 71.
- ↑ Darkwood Dub, Elektro pionir. Free B92, CD001, 1998.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|