Gan

Gan 贛語/赣语, gan/gon ua)
Klassifisering	sino-tibetansk  sinititsk   kinesisk    gan–hakka
Talarar	Ganfolk (hankinesarar)
Bruk
Område	Sentrale og nordlege Jiangxi, austlege Hunan, delar av Fujian, Anhui og Hubei
Gantalande i alt	20 millionar (1984)
Språkkodar
ISO 639-3	gan

Gan er ei gruppe kinesiske dialektar tala i større delar av nordre og sørvestre Kina. Måla er særleg typiske for Jiangxi-provinsen, og blir også kalla Jiangxi-dialekt. Ein finn også talarar nordvest i Fujian og i nokre delar av Anhui og Hubei.

Utbreiingsområdet til gan i Kina.

Kart over utbreiinga av sinittiske språk der gan er avmerkt i gult.

Klassifisering

Som mange andre språk i Kina har gan vore rekna som ein dialekt av kinesisk av forskarar og styresmakter der. Det har same skriftspråk som mandarin, men talarar av dei to måla vil ikkje forstå kvarandre. Språkforskarar klassifiserer gjerne gan som eit eige språk, eller eit språk i lag med hakka, «gan-hakka».

Tonane i gan.

Skildring

Gan er eit tonespråk som har fem tonar, i tillegg til to tonar som er like to andre men som endar med konsonantlyden /t/ eller /k/.

Døme

norsk	gan	IPA	mandarin (pinyin, IPA)
eg	我わが	ŋo	wǒ, uɔ˨˩˦
du	汝なんじ	n̩	nǐ ni˨˩˦
me	我わが俚	ŋo li	wǒmen, uɔ˨˩mən
de	汝なんじ俚	n̩ li	nǐmen, ni˨˩mən (uformelt) nínmen nɪn˧˥mən (formelt)
ein	一いち	it	yī, ji˥˥
to	二に	o	èr, aɻ˥˩ liǎng liaŋ˨˩˦
tre	三さん	san	sān, san˥˥
fire	四よん	sɿ	sì, sɨ˥˩
fem	五ご	ŋ̍	wǔ, wu˨˩˦
dyr	頭あたま牲	tʰɛu saŋ	dòngwù, tʊŋ˥˩wu˥˩
fisk	魚さかな	ɳiɛ	yú, y˧˥
fugl	雀すずめ子こ	ʨʰiok ʦɿ	niǎo, niau˨˩˦
tre	樹き	su	shù, ʂu˥˩
blome	花はな	fa	huā, xua˥˥
vatn	水みず	sui	shuǐ, ʂuei˨˩˦
å gå	行くだり, 走はし	haŋ, ʦɛu	zǒu, tsou˨˩˦
å symja	頑水	uan sui	yóuyǒng, iou˧˥yʊŋ˨˩˦
å eta	喫	ʨʰiak	chī, tʂʰɚ˥˥

Bakgrunnsstoff

Wikipedia på gan

• Ethnologue sin rapport om Gan

Kjelder

Denne språkartikkelen som har med Kina å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.