Hrywna[edytuj]
Kod ISO 4217 |
UAH |
---|---|
Symbol |
₴ – hrywna |
Państwo | |
Bank centralny | |
Poziom inflacji |
26.6% w grudniu 2022[1] |
Podział |
1 hrywna = 100 kopiejek |
Banknoty |
20, 50, 100, 200, 500, 1000 ₴ |
Monety |
10, 50 kopiejek |
Hrywna (ukr. гривня, hrywnia, [ˈɦrɪu̯nʲɑ]) – oficjalna waluta Ukrainy. Kod walutowy ISO 4217: UAH, symbol: ₴ (podwójnie przekreślona zapisana kursywą litera г) – w standardzie Unicode: U+20B4, skrót ukraiński: грн (bez kropki na końcu). 1 hrywna jest równa 100 kopiejkom.
Jedna hrywna warta jest 0,102 PLN (stan na marzec 2024)
Hrywna weszła do obiegu w 1996 podczas reform ekonomicznych, zastępując karbowańca. Nazwa pochodzi od średniowiecznej miary srebra – grzywny.
Monety
[edytuj | edytuj kod]
Obecnie będące w obiegu [1] | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wizerunek | Nominał | Parametry techniczne | Opis | Data pierwszego bicia | Data wprowadzenia do obiegu | Data wycofania z obiegu (początek) | ||||||
Rewers | Awers | Średnica | Grubość | Waga | Metal | Rant | Awers | Rewers | ||||
1 kopiejka | 16 mm | 1,2 mm | 1,5 g | Stal nierdzewna | Gładki | Herb Ukrainy, ornament roślinny, rok bicia | Nominał, ornament roślinny | 1992 | 1996 | 1 października 2019 | ||
2 kopiejki | 17,3 mm | 1,2 mm | 0,64 lub 1,8 g | Aluminium lub Stal nierdzewna | ||||||||
5 kopiejek | 24 mm | 1,5 mm | 4,3 g | Stal nierdzewna | Ząbkowany | |||||||
10 kopiejek | 16,3 mm | 1,25 mm | 1,7 g | Mosiądz lub brązal | ||||||||
25 kopiejek | 20,8 mm | 1,35 mm | 2,9 g | Gładki/ząbkowany | 1 października 2020 | |||||||
50 kopiejek | 23 mm | 1,55 mm | 4,2 g | |||||||||
1 hrywna | 26 mm | 1,85 mm | 7,1 lub 6,9 g | Napis: „ОДНА ГРИВНЯ”, rok wybicia | 1995 | 1 października 2020 | ||||||
1 hrywna | 6,8 g | Brązal | Napis: „ОДНА ГРИВНЯ” | Włodzimierz I Wielki | Herb Ukrainy, nominał, ornament dekoratywny, rok bicia | 2004 | 25 października 2004 | |||||
1 hrywna | 18.9 mm | 1,8 mm | 3.3 g | Stal niklowana | Ząbkowany | 2018 | 27 kwietnia 2018 | |||||
2 hrywny | 20.2 mm | 1,8 mm | 4.0 g | Jarosław I Mądry | ||||||||
5 hrywien | 22.1 mm | 2 mm | 5.2 g | Gładki/ząbkowany | Bohdan Chmielnicki | 20 grudnia 2019 | ||||||
10 hrywien | 23.5 mm | 2,3 mm | 6.4 g | Ząbkowany | Iwan Mazepa | 2020 |
Banknoty
[edytuj | edytuj kod]Do obiegu wprowadzono cztery serie banknotów:
- z datami emisji 1992–1994 — I seria, typowe poradzieckie wzornictwo, z centralnie umieszczoną postacią, nominały 1–100 ₴ (banknoty o nominałach 50 oraz 100 ₴ nigdy nie były w obiegu) (obecnie bardzo rzadko spotykane);
- z datami emisji 1994–2001 — II seria, poradzieckie wzornictwo z postacią umieszczoną z boku, nominały 1–200 ₴ (są rzadko spotykane w obiegu);
- z datami emisji 2003–2014 — III seria, współczesne wzornictwo, zmienione wizerunki postaci, bardziej jednolita kolorystyka poszczególnych banknotów, nominały 1–100 ₴;
- w roku 2007 wyemitowano nominały 200 i 500 ₴;
- z datami emisji od 2014 – nowa (IV) seria banknotów 20–500 ₴, w 2019 r. wydrukowano i wprowadzono do obiegu nominał 1000 ₴;
- od 2018 roku nominały 1–10 ₴ nie są drukowane z powodu wprowadzenia monet o odpowiednich nominałach.
W obiegu najczęściej spotykane są emisje z lat 2003–2006 (III seria) oraz 2014–2020 (IV seria). Inne banknoty z datą emisji do roku 2004 od pierwszego października 2020 roku przestały być ważnym środkiem płatniczym na terenie Ukrainy i bez ograniczeń mogą być wymieniane we wszystkich bankach Ukrainy na banknoty nowszych serii.
Wszystkie banknoty oraz monety hrywny, które zostały oficjalnie wprowadzone do obiegu i nie zostały wycofane, są prawnym środkiem płatniczym na terenie Ukrainy. W celu usprawnienia organizacji obiegu gotówki Narodowy Bank Ukrainy wycofuje z obiegu banknoty hrywnowe drukowane do 2003 roku. Chodzi o banknoty pierwszej i drugiej generacji. Banknoty te nie są środkiem płatniczym od 1 października 2020 roku. Ponadto od 1 października 2020 r. NBU rozpoczyna wycofywanie z obiegu banknotów 1 i 2 hrywien trzeciej generacji[2], a od 1 stycznia 2023 r. - w nominałach 5, 10, 20 i 100 hrywien trzeciej generacji[3]. Banknoty te są w obiegu do czasu podjęcia odrębnej decyzji przez Zarząd Narodowego Banku Ukrainy o ich całkowitym wycofaniu.
Pierwsza seria
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza seria [2] | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wizerunek | Nominał | Wymiary | Główny kolor | Opis | Data | ||||||
Awers | Rewers | Awers | Rewers | pierwszego druku | wprowadzenia | wycofania
(początek) |
wycofania | ostatecznej wymiany | |||
1 hrywna | 135 х 70 mm | Ciemnozielony | Włodzimierz I Wielki | Ruiny Chersonezu | 1992 | 2 września 1996 | 15 lipca 2003 | 1 października 2020 | 30 września 2023 | ||
2 hrywny | Brązowy | Jarosław I Mądry | Sobór Mądrości Bożej w Kijowie | ||||||||
5 hrywien | Ciemnobrązowy | Bohdan Chmielnicki | Cerkiew św. Eliasza w Subotowie | ||||||||
10 hrywien | Fioletowy | Iwan Mazepa | Ławra Pieczerska | ||||||||
20 hrywien | Żółty i brązowy | Iwan Franko | Opera lwowska | ||||||||
50 hrywień | Czerwony | Mychajło Hruszewski | Budynek Ukraińskiej Centralnej Rady | nigdy nie wprowadzono do obiegu | |||||||
100 hrywień | Zielony | Taras Szewczenko | Budynek Rady Najwyższej Ukrainy |
Druga seria
[edytuj | edytuj kod]Druga seria [3] | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wizerunek | Nominał | Wymiary | Główny kolor | Opis | Data | |||||||
Awers | Rewers | Awers | Rewers | pierwszego druku | wprowadzenia | emisje | wycofania
(początek) |
wycofania | ostatecznej wymiany | |||
1 hrywna | 133 × 66 mm | Zielony i brązowy | Włodzimierz I Wielki | Ruiny Chersonezu | 1994 | 2 września 1996 | 1994,
1995 |
1 grudnia 2004 | 1 października 2020 | 30 września 2023 | ||
2 hrywny | Brązowy | Jarosław I Mądry | Sobór Mądrości Bożej w Kijowie | 1995 | 1 września 1997 | 1995,
2001 |
28 września 2004 | |||||
5 hrywien | Niebieski | Bohdan Chmielnicki | Cerkiew św. Eliasza w Subotowie | 1994 | 1994,
1997, 2001 |
14 czerwca 2004 | ||||||
10 hrywien | Brązowy i żółty | Iwan Mazepa | Ławra Pieczerska | 1994,
2000 |
1 stycznia 2010 | |||||||
20 hrywien | Brązowy i zielony | Iwan Franko | Opera lwowska | 1995 | 1995,
2000 | |||||||
50 hrywien | Żółty i fioletowy | Mychajło Hruszewski | Budynek Rady Najwyższej Ukrainy | Nie umieszczona na banknotach | 2 września 1996 | 1996 | ||||||
100 hrywien | Różowy i zielony | Taras Szewczenko | Sobór Mądrości Bożej w Kijowie | 1996 | ||||||||
200 hrywien | Niebieski | Łesia Ukrainka | Wieża Bramna zamku w Łucku | 22 sierpnia 2001 | 2001 |
Trzecia seria
[edytuj | edytuj kod]W obiegu są następujące banknoty ukazujące wybitnych działaczy historii Ukrainy, a także związane z ich życiem miejsca:
Trzecia seria [4] | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wizerunek | Nominał | Wymiary | Główny kolor | Opis | Data | |||||
Awers | Rewers | Awers | Rewers | pierwszego druku | wprowadzenia | emisje | wycofania
(początek) | |||
1 hrywna | 118 × 63 mm | Szary | Włodzimierz I Wielki | Gród Włodzimierza w Kijowie | 2004 | 1 grudnia 2004 | 2004, 2005 | 1 października 2020 | ||
1 hrywna | Żółty i niebieski | 2006 | 22 maja 2006 | 2006, 2011, 2014, 2018 | ||||||
2 hrywny | Brązowy | Jarosław I Mądry | Sobór Mądrości Bożej w Kijowie | 2004 | 28 września 2004 | 2004, 2005, 2011, 2013, 2018 | ||||
5 hrywien | Niebieski | Bohdan Chmielnicki | Cerkiew św. Eliasza w Subotowie | 14 czerwca 2004 | 2004, 2005, 2011, 2013, 2015 | 1 stycznia 2023 | ||||
10 hrywien | 124 × 66 mm | Karmazynowy | Iwan Mazepa | Sobór Uspieński w Ławrze Pieczerskiej | 1 listopada 2004 | 2004, 2005, 2006, 2011, 2013, 2015 | ||||
20 hrywien | 130 × 69 mm | Zielony | Iwan Franko | Opera Lwowska | 2003 | 1 grudnia 2003 | 2003, 2005, 2011, 2013, 2016 | |||
50 hrywien | 136 × 72 mm | Fioletowy | Mychajło Hruszewski | Budynek Ukraińskiej Centralnej Rady | 2004 | 29 marca 2004 | 2004, 2005, 2011, 2013, 2014 | w obiegu | ||
100 hrywien | 142 × 75mm | Oliwkowy | Taras Szewczenko | Czernecza Góra nad Dnieprem pod Kaniowem oraz bandurysta z chłopcem | 2005 | 20 lutego 2006 | 2005, 2011, 2014 | 1 stycznia 2023 | ||
200 hrywien | 148 × 75mm | Różowy | Łesia Ukrainka | Wieża Bramna zamku w Łucku | 2007 | 28 maja 2007 | 2007, 2011, 2013, 2014 | w obiegu | ||
500 hrywien | 154 × 75mm | Beżowy | Hryhorij Skoworoda | Akademia Mohylańska w Kijowie | 2006 | 15 września 2006 | 2006, 2011, 2014, 2015 | 1 sierpnia 2024 |
Czwarta seria
[edytuj | edytuj kod]Czwarta seria [5] | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Wizerunek | Nominał | Wymiary | Główny kolor | Opis | Data | ||||
Awers | Rewers | Awers | Rewers | pierwszego druku | wprowadzenia | emisje | |||
20 hrywien | 130 × 69
mm |
Zielony | Iwan Franko | Opera Lwowska | 2018 | 25 września 2018 | 2018 | ||
50 hrywien | 136 × 72 mm | Fioletowy | Mychajło Hruszewski | Budynek Ukraińskiej Centralnej Rady | 2019 | 20 grudnia 2019 | 2019 | ||
100 hrywien | 142 × 75 mm | Oliwkowy | Taras Szewczenko | Kijowski Uniwersytet Narodowy im. Tarasa Szewczenki | 2014 | 9 marca 2015 | 2014,
2019 | ||
200 hrywien | 148 × 75 mm | Różowy | Łesia Ukrainka | Wieża Bramna zamku w Łucku | 2019 | 25 lutego 2020 | 2020 | ||
500 hrywien | 154 × 75 mm | Beżowy | Hryhorij Skoworoda | Akademia Mohylańska w Kijowie | 2015 | 11 kwietnia 2016 | 2015, 2018 | ||
1000 hrywien | 160 × 75 mm | Fioletowy | Włodzimierz Wiernadski | Narodowa Akademia Nauk Ukrainy | 2019 | 25 października 2019 | 2019 |
Dostępność znaku hrywny „₴” w Windows
[edytuj | edytuj kod]Sterownik klawiatury w układzie ukraińskim systemu operacyjnego Microsoft Windows daje dostęp do symbolu hrywny „₴” począwszy od wersji Vista. Aby uzyskać ten znak, należy przytrzymując „Shift” nacisnąć klawisz tyldy (~). W poprzednich systemach w tym miejscu znajdowała się duża litera Ё.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ukraina – inflacja. [dostęp 2023-03-02]. (pol.).
- ↑ Про поступове вилучення з готівкового обігу банкнот номіналами 1 і 2 гривні зразків 2003-2007 років та обігових монет номіналом 1 гривня, виготовлених до 2018 року [online], Офіційний вебпортал парламенту України [dostęp 2023-01-01] (ukr.).
- ↑ Банкноти 5, 10, 20 та 100 гривень попереднього покоління поступово замінюватимуться в обігу на оновлені [online], Національний банк України [dostęp 2023-01-01] (ukr.).