Italiakielâ (ital. italiano) kulá indoeurooplij kielâi roomaanlâš kielâjuávkun.
Italiakielâ lii virgálâš kielâ čuávuváin staatâin:
Italiakielâst láá 21 pustavid. Tain 5 láá vokaleh já 16 láá konsonanteh:
А а
|
B b
|
C c
|
D d
|
E e
|
F f
|
G g
|
H h
|
I i
|
L l
|
M m
|
N n
|
O o
|
P p
|
Q q
|
R r
|
S s
|
T t
|
U u
|
V v
|
Z z
|
|
|
|
Tagareh pustaveh ko j, k, w, x já y tiättojeh tuše lovnâsaanijn.
- a a
- b bi
- c ci
- d di
- e e
- f effe
- g gi
- h acca
- i i
- j i lunga ('kuhes i') teikâ jay [d͡ʒeɪ] tegu eŋgâlâskielâst
- k kappa
- l elle
- m emme
- n enne
- o o
- p pi
- q qu
- r erre
- s esse
- t ti
- u u
- v vi teikâ vu
- w doppia vi, doppia vu, vi doppia teikâ vu doppia
- x ics
- y ipsilon
- z zeta
- 0 - 10: zero, uno, due, tre, quattro, cinque, sei, sette, otto, nove, dieci
- 11 - 19 undici, dodici, tredici, quattordici, quindici, sedici, diciassette, diciotto, diciannove
- 20 - 29: venti, ventuno, ventidue, ventitré, ventiquattro, venticinque, ventisei, ventisette, ventotto, ventinove
- 30 - 90: trenta, quaranta, cinquanta, sessanta, settanta, ottanta, novanta
- 100 - 1 000 000: cento, mille, diecimila, centomila, un milione
Anarâškielâ |
Italiakielâ |
IPA
|
ohtâ |
uno |
/ˈuno/
|
kyehti |
due |
/ˈdue/
|
kulmâ |
tre |
/ˈtre/
|
nelji |
quattro |
/ˈkwattro/
|
vittâ |
cinque |
/ˈtʃinkwe/
|
kuttâ |
sei |
/ˈsɛi/
|
čiččâm |
sette |
/ˈsɛtte/
|
käävci |
otto |
/ˈɔtto/
|
oovce |
nove |
/ˈnɔve/
|
love |
dieci |
/ˈdjɛtʃi/
|
|
Anarâškielâ |
Italiakielâ |
IPA
|
ohtnubáloh |
undici |
/ˈunditʃi/
|
kyehtinubáloh |
dodici |
/ˈdoditʃi/
|
kulmânubáloh |
tredici |
/ˈtreditʃi/
|
neljinubáloh |
quattordici |
/kwatˈtorditʃi/
|
vitnubáloh |
quindici |
/ˈkwinditʃi/
|
kutnubáloh |
sedici |
/ˈseditʃi/
|
čiččâmnubáloh |
diciassette |
/ditʃasˈsɛtte/
|
kävcinubáloh |
diciotto |
/diˈtʃɔtto/
|
oovcenubáloh |
diciannove |
/ditʃanˈnɔve/
|
kyehtlov |
venti |
/ˈventi/
|
|
Anarâškielâ |
Italiakielâ |
IPA
|
kyehtlovohtâ |
ventuno |
/venˈtuno/
|
kyehtlovkyehti |
ventidue |
/ˌventiˈdue/
|
kyehtlovkulmâ |
ventitré |
/ˌventiˈtre/
|
kyehtlovnelji |
ventiquattro |
/ˌventiˈkwattro/
|
kyehtlovvittâ |
venticinque |
/ˌventiˈtʃinkwe/
|
kyehtlovkuttâ |
ventisei |
/ˌventiˈsɛi/
|
kyehtlovčiččâm |
ventisette |
/ˌventiˈsɛtte/
|
kyehtlovkäävci |
ventotto |
/venˈtɔtto/
|
kyehtlovoovce |
ventinove |
/ˌventiˈnɔve/
|
kulmâlov |
trenta |
/ˈtrenta/
|
|
Anarâškielâ |
Italiakielâ |
IPA
|
čyeti |
cento |
/ˈtʃɛnto/
|
tuhháát |
mille |
/ˈmille/
|
kyehti tuhháát |
duemila |
/ˌdueˈmila/
|
kyehti tuhháát kyehtlov (2020) |
duemilaventi |
/dueˌmilaˈventi/
|
ohtâ miljovn
|
un milione
|
/miˈljone/
|
ohtâ miljard
|
un miliardo
|
/miˈljardo/
|
Italiakielâst láá ohtsis 12 artikkâlid: 8 miärulâš artikkâlid já 4 epimiärulâš artikkâl.
Miärulâš artikkâleh
artikkâl |
suuhâ |
loho |
ovdil |
ovdâmeerhah
|
il |
m |
ol. |
konsonant (eereeb x, y, z, pn, ps, gn, s+kons.) |
il cane, il gatto, il bambino, il motore
|
lo |
m |
ol. |
x, y, z, pn, ps, gn, s+kons., i+vook. |
lo studente, lo psicologo, lo ione, lo zaino
|
l' |
m |
ol. |
vookaal (eereeb i+vook.) |
l'uomo, l'amico, l'elefante, l'orologio
|
i |
m |
ml. |
konsonant (eereeb x, y, z, pn, ps, gn, s+kons.) |
i cani, i gatti, i bambini, i motori
|
gli |
m |
ml. |
x, y, z, pn, ps, gn, s+kons. vookaal (meid i+vook.) |
gli studenti, gli psicologi, gli ioni, gli zaini gli uomini, gli amici, gli elefanti, gli orologi
|
la |
f |
ol. |
konsonant |
la casa, la finestra, la stella, la sedia
|
l' |
f |
ol. |
vookaal |
l'amica, l'osteria, l'informazione, l'erba
|
le |
f |
ml. |
konsonant vookaal |
le case, le finestre, le stelle, le sedie le amiche, le osterie, le informazioni, le erbe
|
Epimiärulâš artikkâleh
artikkâl |
suuhâ |
loho |
ovdil |
ovdâmeerhah
|
un |
m |
ol. |
konsonant (eereeb x, y, z, pn, ps, gn, s+kons.) vookaal (eereeb i+vook.) |
un cane, un gatto, un bambino, un motore un uomo, un amico, un elefante, un orologio
|
uno |
m |
ol. |
x, y, z, pn, ps, gn, s+kons., i+vook. |
uno studente, uno psicologo, uno ione, uno zaino
|
una |
f |
ol. |
konsonant |
una casa, una finestra, una stella, una sedia
|
un' |
f |
ol. |
vookaal |
un'amica, un'osteria, un'informazione, un'erba
|
Italiakielâst veerbah juáhhojeh kuulmâ juávkun: are-loppâsiih, ere-loppâsiih já ire-loppâsiih. ire-loppâsiih veerbah juáhhojeh kyevti vyelijuávkun ton mield, tiättoo-uv preesensist -isc- vâi ij. Italiakielâst láá 7 täpiluokkad já 23 äigihäämmid. Čuávuvâžžân lii listo italiakielâ täpiluokain já toi äigihaamijn:
- Indicativo: presente, passato prossimo, imperfetto, trapassato prossimo, passato remoto, trapassato remoto, futuro semplice já futuro anteriore
- Congiuntivo: presente, passato, imperfetto já trapassato
- Condizionale: presente já passato
- Imperativo: presente
- Participio: presente já passato
- Gerundio: presente já passato
- Infinito: presente já passato
Presente
persovn |
-are parlare |
-ere vendere |
-ire partire |
-ire capire
|
io |
parlo |
vendo |
parto |
capisco
|
tu |
parli |
vendi |
parti |
capisci
|
lui, lei, Lei |
parla |
vende |
parte |
capisce
|
noi |
parliamo |
vendiamo |
partiamo |
capiamo
|
voi |
parlate |
vendete |
partite |
capite
|
loro |
parlano |
vendono |
partono |
capiscono
|
|
Passato prossimo
persovn |
-are parlare |
-ere vendere |
-ire partire |
-ire capire
|
io |
ho parlato |
ho venduto |
sono partito/a |
ho capito
|
tu |
hai parlato |
hai venduto |
sei partito/a |
hai capito
|
lui, lei, Lei |
ha parlato |
ha venduto |
è partito/a |
ha capito
|
noi |
abbiamo parlato |
abbiamo venduto |
siamo partiti/e |
abbiamo capito
|
voi |
avete parlato |
avete venduto |
siete partiti/e |
avete capito
|
loro |
hanno parlato |
hanno venduto |
sono partiti/e |
hanno capito
|
|
Imperfetto
persovn |
-are parlare |
-ere vendere |
-ire partire |
-ire capire
|
io |
parlavo |
vendevo |
partivo |
capivo
|
tu |
parlavi |
vendevi |
partivi |
capivi
|
lui, lei, Lei |
parlava |
vendeva |
partiva |
capiva
|
noi |
parlavamo |
vendevamo |
partivamo |
capivamo
|
voi |
parlavate |
vendevate |
partivate |
capivate
|
loro |
parlavano |
vendevno |
partivano |
capivano
|
|
Trapassato prossimo
persovn |
-are parlare |
-ere vendere |
-ire partire |
-ire capire
|
io |
avevo parlato |
avevo venduto |
ero partito/a |
avevo capito
|
tu |
avevi parlato |
avevi venduto |
eri partito/a |
avevi capito
|
lui, lei, Lei |
aveva parlato |
aveva venduto |
era partito/a |
aveva capito
|
noi |
avevamo parlato |
avevamo venduto |
eravamo partiti/e |
avevamo capito
|
voi |
avevate parlato |
avevate venduto |
eravate partiti/e |
avevate capito
|
loro |
avevano parlato |
avevano venduto |
erano partiti/e |
avevano capito
|
|
Passato remoto
persovn |
-are parlare |
-ere vendere |
-ire partire |
-ire capire
|
io |
parlai |
vendetti/vendei |
partii |
capii
|
tu |
parlasti |
vendesti |
partisti |
capisti
|
lui, lei, Lei |
parlò |
vendette/vendé |
partì |
capì
|
noi |
parlammo |
vendemmo |
partimmo |
capimmo
|
voi |
parlaste |
vendeste |
partiste |
capiste
|
loro |
parlarono |
vendettero/venderono |
partirono |
capirono
|
|
Trapassato remoto
persovn |
-are parlare |
-ere vendere |
-ire partire |
-ire capire
|
io |
ebbi parlato |
ebbi venduto |
fui partito/a |
ebbi capito
|
tu |
avesti parlato |
avesti venduto |
fosti partito/a |
avesti capito
|
lui, lei, Lei |
ebbe parlato |
ebbe venduto |
fu partito/a |
ebbe capito
|
noi |
avemmo parlato |
avemmo venduto |
fummo partiti/e |
avemmo capito
|
voi |
aveste parlato |
aveste venduto |
foste partiti/e |
aveste capito
|
loro |
ebbero parlato |
ebbero venduto |
furono partiti/e |
ebbero capito
|
|
Futuro semplice
persovn |
-are parlare |
-ere vendere |
-ire partire |
-ire capire
|
io |
parlerò |
venderò |
partirò |
capirò
|
tu |
parlerai |
venderai |
partirai |
capirai
|
lui, lei, Lei |
parlerà |
venderà |
partirà |
capirà
|
noi |
parleremo |
venderemo |
partiremo |
capiremo
|
voi |
parlerete |
venderete |
partirete |
capirete
|
loro |
parleranno |
venderanno |
partiranno |
capiranno
|
|
Futuro anteriore
persovn |
-are parlare |
-ere vendere |
-ire partire |
-ire capire
|
io |
avrò parlato |
avrò venduto |
sarò partito/a |
avrò capito
|
tu |
avrai parlato |
avrai venduto |
sarai partito/a |
avrai capito
|
lui, lei, Lei |
avrà parlato |
avrà venduto |
sarà partito/a |
avrà capito
|
noi |
avremo parlato |
avremo venduto |
saremo partiti/e |
avremo capito
|
voi |
avrete parlato |
avrete venduto |
sarete partiti/e |
avrete capito
|
loro |
avranno parlato |
avranno venduto |
saranno partiti/e |
avranno capito
|
|