Maolin (Hulam a sulit: 茂林區)a sakuwan ku Kaohsiung. kumud nu kalesakan, 241.39 km². (kalesakan nu lin-pan-ti(林班地) 109.93 km², kalesakan nu paw-liw-ti(保留地) 40.14 km²), u kasabinawlan, 1,896 ku tademaw. u kasalumaluma’ sa, 581 ku luma’. ilabu nu kasaniyazu’ nu siyang(鄉) sa, 1,797 ku yincumin a tademaw. u kasabinawlan, pakalatu 95%(Rukai) ku kasabinawlan. u Rukai ku sakalaniyazu’.
茂林區 (Maolin)(茂林魯凱語:Teldreka)u Cunhau-minkuo Takaw (中華民國高雄市) nu cacaya a secia niyadu, itida i Takaw (高雄市) wali amisan nu pangkiw a papahan nu wali timulan aniyaduan, amisan miapi tu Tawyun (桃源區) a niyaduan, nutipan sibiyaw tu liwkuy niyaduan (六龜區), Tawan-sen Pindun-kin Kawsu’sin (臺灣省屏東縣高樹鄉), waliyan sibiyaw tu Tawan-sen Tadun-kin inpin sen (臺灣省臺東縣延平鄉), tmulan mitules tu Tawan-sen Pindun-kin Sandi-min sen (臺灣省屏東縣三地門鄉), Wutay sen (霧台鄉).
niyaduay a tademaw cacay a malebut idaw ku siwa (1.9000) a tademawan, u saadidiay nu pulung nu Sesia niyadu’an, u saadidiay nu Tawan subalan nu saadidiay a saka tulu nu sincen niyadu’. Maolin (茂林區) niyadu han u cesiase’ nu yungcumin a kitidaan, idaw ku kunfu a tademawan a siidaay nu niyaduay a kapulungan masakaputay, isasa idaw ku Wansan-li (萬山里), Duna-li (多納里), Maulin-li tulu a naniyaduan (茂林里三里).[1]
Maolin niyaduan (茂林區) u Tawan (台灣) yungcumin Lukay binacadan Wansan-se (萬山社), Duna-se (多納社), Maya-se (瑪雅社) aenengan aniyaduan, amisan mIapi tu Mali buyu (馬里山) a Bunun nu binacadan, waliyan miapi tu ilabuay nu Penlu’ Bunun a binacadan, timul han u Layaeya (拉瓦爾) a binacadan a Paywan (排灣族) binacadan a niyaduan.
mah’ka taytayni ku Dipun (日本), niyaduay a yungcumin caay pakadungdung tu nipikuwan nu Dipun (日本), sisa mapulung ku niyaduay a binacadan a tademaw paculi miwawies tu Dipun (日本), nika amica kuni kayadah nu nipatayan tu kincal nu Dipun (日本), nika u bakan atu pana’ caay tu pakademec tu si kuwangay a Dipunan (日本), amica kuni kasikuwan nu Dipun (日本), payniyaduan a yungcimin pacician mikusang.
nina kawaw panganganan nu Dipun u “Tuncei” (屯子役) han, u Tuncei (屯子) a ngalngal u “Duna” (多納) han u niyaduay a ngangan. itini i cacay a malebut siwa a lasubu tusa a bataan (1920) a mihcaan a niyaduan misumad mibabenis pabeli tu Takaw-cuo cisan (高雄州旗山) a niyadu’ anipikuwan.
hedek a malepacaw uydaan tu ngangan, patidengsa tu Duna niyadu’(多納), i cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku enem (1956) a mihcaan na masasedsed tu pulung nu Tawan a nipalumaan tu kilang u sakakaay ku heni, cacay a malebut siwa a lasubu lima a bataan idaw ku pitu (1957) a mihcaan sabaw tusa a bulad cacay a demian sumaden mala Maolin-sin niyadu'(茂林鄉), Maya niyaduan (瑪雅村) tawya tu misumad tu Maolin niyadu’han (茂林村).
2010年3月4日時,茂林鄉發生2010年高雄地震,規模6.4,是高雄所紀錄過的最大地震。
tusa a malebut cacay a bataan (2010) a mihcaan tulu a bulad sepat a demiad sa, Maolin niyadu’ an (茂林村) tawya a mihcaan tabaki ku ninel enem tin sepat ku sasulitan nu ninel, u Takaw nikilukan satabakiya nu ninelan.
nina niyaduay a tademaw u Tawan yungcumin Lukay (魯凱族) binacadan ku angangan. nika nina tuluway a niyaduay masasukamu ku heni(多納語Thakongadavane,萬山語'Oponoho,茂林語Teldreka),nina Lukay (魯凱語) binacadan nu tuluay a kamuan patudu’ han nu niyaduay a sakalalecad nu kamuwan.
idaw ku matatungusay a pakunida hananay nu aidangan, aaidangan atu micidekay nu lalangawan, sihu itini i tusa a malebut idaw ku cacay (2001) a mihcaan sabuw tu tusa a bulad patideng tu tatengaay a Maolin kuociw ( 茂林國家) aidangan a kataydaan, mala Tawan nu saka singanganay a tataydaan nu midangay.[2]
babahelan nu kiwan a kulitan nu aipapang masilsilan\y nu nanum (紫蝶翩翩 曲流環丘)
Maolin niyaduan itida i Cunyan-sanmay (中央山脈) isasa’ nu satimulan, talakaw han namaka tusa a lasubu tulu a bataan (230) a kunce katukuh i tusa a malebut pitu a lasubu a pina (2700) nu kunce, demiad nuheni han caay kaw calelesay a demiad atu dihedihekuwan nu kala sapisapian a demiad, Cuko sawac ngangiwngangiw sa kunisilsil pasayda i niyadu’ kuni pisilsilan.
talakaw nu buyu a bangcal nu aadihan, picidekan nu masa kimulmulay a enalay nu sasaay a buyu, nu maka pabaway nikahetikan nu silsil a cascas mahida ni pelaan nu kapicidekan a aadihan tu aidangan, yadah ku aadupan atu mahicaay nu kilangkilangan, taneng miadih tu cacay a bataan nu emangay a kiyukiyuwan nu kulitan a adipapang itida i Maolin tepadtepadan nu masahicaay a aadihan tu dihep nu aadihan.
悠遊於生態步道間,欣賞翩翩飛舞的世界級越冬型蝶谷奇觀,由於茂林主要為魯凱族部落之一。
hamaw sa muculil i aaidangan, miadih tu mabahelay nu adipapang a kitakit amilakuytay tu kasienawan nu masadihepay a mahicaay nu adipapang aadihan, sisa Maolin angangan u Lukay a binacadan nu niyaduan.
tawyaay a nakamuwan, picidekan nu dihepicay a sasangaan tu luma’ a ba’tu, kapahay nalimaan a nisangaan, talakaw bangcal nu mapacacuyay nu kayakay, masa kalimulakan nu lisin, niyaduay a kakanen, micunus tu niyaduay a lalangawan nu tataydaan amidang.[3]
aydaay nu Maolin kuociw (茂林國家風景區) aaidangan uliyud nida makatukuh i Takaw-se Tawyun (高雄巿桃源區) kakitidaan, Liwkuy kakitidaan (六龜區), Maolin kakitidaan(茂林區) atu Pindun-kin (屏東縣) Sandi-min-sen (三地門鄉), Wu'-tay-sen (霧台鄉), Ma-ciw-sen (瑪家鄉), nina enem a niyadu’an, mahicaay kya wayway nu kitidaan, Wuncun a aaidangan, u kapah sacabayan ku tademaw nu yuncumin, nu masaka caay naming kalecad nu kakawawan, niyadu’ a wayway caay namin kalecad ku kakawaw.
Takaw Pindun sawac (高屏溪) nu pabawan Law-nun sawac(荖濃溪), Cuo-ko sawac (濁口溪) ka silsilan (濁口溪), milakuyd tu Takaw-se Liu-kuy (高雄市六龜區) kitidaan, Maolin (茂林區) kitidaan atu Pin-tun kin Santi-men niyadu’ , ilabu nu kitidaan idaw ku Pawlay, Pulaw-wuncun, Luntuo-san, Setuo-san masaadiyucay a masatepaday a enalan nu kitidaan atu sabaw walu a Luohan-santi dadiputan a niyaduan, duma satu idaw kunu Lukay binacadan a lalangawan nu nisangaan tunu dihepicay a ba’tu nu luma’ atu aadihan tu mahicaay a nisakakawan tu aadihan atu Liwkuy nikaliwmahan a nilaculan tu “ linbu’ manggu, malasayadahay nu aaidangan nu kataydaan.[4]
Li-na-li aidangan nu papalitaan tu aadihan (禮納里遊客中心)
u luma’ nu aaidangan idaw ku papalitaan tu sapipadang tu taydaay, taneng miadih tu kacudu, papacucuwan tu lutungay, aadihan tu cudad atu tinnaw papacucukan tu kainaian nu telay a dingwa nu papacucukan.
nina kitidaan miadih tu Pintun u sahebalay nu bangcalay a kitidaan, taydaay nu midangay a tademaw taneng tapabaw i saka tusa a tunduh miadih tu ahebalay nu kilakilangan, miadih tu nika tahcelem nu cilal, pasabataden miadih tu makilitay a kayakay atu satalakaway nu Takaw walu a bataan idaw ku lima a satalakaway nu matatungduhay nu luma’.[5]