Cameron

Cameron

kian

sintuqi squ kian	3°52′N 11°31′E
kinbhci	587,041 km2
qalang	Yaoundé
ke
French, Cameroonian, Pidgin, English, Fula, Ewondo, Chadian Arabic, Igbo, Camfranglais
Linpgan squliq
25,482,000
Pinqasan ryax nakoka
20 na tay ymagal byacing na qutux kawas
sinnhen
Cyorokay	70.7%
Islangcyaw	24.4%
puqing nqu sinnhen	2.3%
ungat sinnhen	2.1%
binah	0.5%
ryax nqu kian
UTC+1
pposa giqas nqu zyuwaw
.cm

Cameron (喀麥隆たかし) hya’ ga cyux maki’ tay 6 00 N, 12 00 E na Xweco syuw.

kwara’ kinghciyan niya’ 475,440 sq km (maki’ tay 54ginkgan kin wahci’)

(kinwhci’ niya’ ga 472,710 sq km , kinwhci’ na lawsayan wsilung hya’ ga 2,730 sq km)

Kinkhmayan kwara’ squliq hya’ ga 24,360,803.

Pinbcyan naha’ sni’ naha’ rhzyal hya’ iy pqmahun hya’ ga 20.60% , lhlahuy hya’ ga 41.70%, sni’ naha’ sa pptzyuwaw sa bzinah hya’ ga 37.70%.

喀麥隆たかし（Cameron）

spzyang qalang na Kokka’ (首都しゅと)

spzyang naha’ krahu’ qalang hya’ ga Yaounde.

snyan kinramat inlungan na Kokka’ (國家こっか紀き念ねん日び)

snyan kinramat inlungan na Kokka’ hya’ ga 20 na tay ymagal byacing na qutux kawas.

mrhuw Kokka’ (國家こっか元首げんしゅ)

mrhuw Kokka’ ta’ misuw hya’ ga Paul Biya, aring ryax 6 squ byacing tay 11 sa kawas 1982 lga, musa’ spazyang balay ms’rux kya la.

zyuwaw na sraral(歷史れきし)

inringan balay kinnian nqu squliq na喀麥隆たかしhya ga squliq nqu 俾格米まいqalanga na巴ともえ卡.Kmal kay na 班はん圖ずpuqing naha ru kinbahan nqu cyux maki suq 喀麥隆たかしwagiq na rhyal，zik na wahal qmol squliq na Kokka歐おう洲しゅう,sisay maha wayal mshriq sqani kwara la.mucing squ 1884 kwasa,mrhuw—杜もり阿おもね拉ひしげ（Douala）hya ga maki squ Kokka喀麥隆たかしqani ga krahu balay qu qpzing nya hyaqani ga minkahul squ Kokka 非ひ洲しゅうmrhu naha ru squliq naha nanak.

ryax killhangan nqu (歐おう洲しゅう殖民しょくみん時期じき)

rima maki squ 1472 kawas,qutux mtyuwaw squ bsilung minkahul squ歐おう洲しゅうna葡萄ぶどう牙きばwayal taring mitta te kintan bsilung na喀麥隆たかし。lalu sinllwan nqu 喀麥隆たかしqaniy ga milkahul squ llyung武たけ里さと ki’an cingay na kbolung qani,swayan qani ga sinllwan naha maha llyung na kbolung sun naha（Rio de Camarões）. taring squ 1520 kawas lga，aring sqani taring mkkal ki葡萄ぶどう牙きばmaki qu pinkwalan naha mtbaziy squ g’nux nqu ro、abura na棕櫚しゅろ、kkbalay squ kmsya。maki suq ryax qani ga，ana ga mtbazi squ ggalan pptywaw na squliq tqalux hya ga ungat qu tesqani hya.Tehuk squ 1820 kawas lga,taring mtbazi squ ggalan pptywaw na squliq tqalux maki te喀麥隆たかしla.tepucing nya maki 1840 kawas 7 byacing 10ryax lga,mrhuw nqu 魯道夫おっと·杜もり阿おもね拉ひしげki Kokka英國えいこくmiru squ sinqunan nqu inlungan naha maha maki squ lingay na babaw cinbwanan ga shtuy qu mtbazi squ squliq ru、magan squ yaruy na biru pinkyalan.pspngan naha,maki squ Kokka na Amirika te 1865 kawas 、Kokka 巴ともえ西にしsqu 1888 kawas ru shtuy naha kwara ka mtbazi squ ggalan pptywaw na squliq、ru galan naha yatuy.

aring squ 1868 kawas lga yalaw gi漢かん堡沃爾なんじ曼商會かいmaki kkyup lliyung na武たけ里さとmiaring psrux squ bang gu qilsugan,n_gyut n_gyut cingay qu squliq na Kokka 德とく國こくmwaha te Kokka na 喀麥隆たかし.1884 kawas7 byacing 14ryax,mrhuw nqu Kokka na德とく國こく古こ斯塔夫おっと·納おさめ赫蒂加か爾なんじposi galan squ德とく皇すめらぎspyang nqu psatu同どう魯道夫おっと‧ki mrhuw na杜もり阿おもね拉ひしげru喀麥隆たかしbinah na kki’an nqu 藩はん王おうmsqun miru biru kklahang naha yuwaw pin kyalan,skahul sqani musa kmayal maha Kokka na喀麥隆たかしqani ga mmosa klhangan nqu Kokka德とく國こく gusa nqu nyux klhangan qu rhyal qani「保護ほご地ち」balay balay nqu maki tanux na bslung kinhangan rhyal na Kokka 德とく國こく.

pklahang ptzyuwaw squ squli(政治せいじ)

kinta squ kawas 1992 i sinbahan naha gaga ga,maki balay rngu qpzing pptyuwaw na Soto naha.glabang balay qu qpzing nqu Soto naha,ana ini naga sinnwalan nqu pinslyan mkkal ki mmrhuw na Kokka.

Kwara qu pinslyan nqu tthoki naha ga 180 qu ttman kwara,qutux kawas ga mincyugal msli mkkal yuwaw.spyang kkyalan naha yuwaw ga ps’rux squ gaga.

smsum gaga’ squ linhoyan hya ga maki squ kyahu na smsum gaga’ pklahang,spyang wagiq Hoing hya ga nanak maki squ kay na Soto maha uni nyux mtkari qu gilgan naha squ Horit ga hkngyun naha mita qu Horit.

Pinsrngyan na Kokka(外交がいこう)

Kokka nqu 喀麥隆たかしhya ga qutux nqu linhoyan na pinsqunan nqu Kokka,trang nasa hya ga tequtux nqu m’qutux balay na Kokka iyat lalu nqu kinhangan na kokka英國えいこく,myup squ krahu na Kokka 大だい英國えいこく協きょう.Kokka nqu 喀麥隆たかしqani mtnaq squ tesazing na killhangan rhyal squ pklahang na Kokka——Kokka nqu 法ほう國こくmaki qu spyang cipuqing na Pinsrngyan naha.lpgun naha kwara qu Kokka ana nanak 20% qu squliq ma穆きよし斯林,hya qasa uzi ga pinslyan nqu 伊い斯蘭ru squliq nya uzi（OIC）.

Kokka nqu 喀麥隆たかしqani ga nyux si kinrrngu maha aki ta si psblaq ki lingay nqu Kokka ma.maki squ 2008kawas naha ki lingay spyang lokah na Kokka—奈及利とぎ亞あmsblaq mkkal ru kaykit squ snbil sraralna zyuwaw pinkatan mzyuyawaw naha squ lingay qes.aring msqum msbalaq ki 奈及利とぎ亞あlga,Kokka na喀麥隆たかしtaring tmu qutux linhoyan na hitay 120 sqliq qu lihoyan lmahang psblaq naha,lmahang squ 中ちゅう非ひ共和きょうわ國こくpsblaq naha,ru swalan naha ruma mqzinut nqu squliq 查德.

rrhyal(地理ちり)

rrhyal na喀麥隆たかしga mutux msbah qu rhyal nya,wiway ggwagiq kwara,kinwagiqnya qani ga maki squ 1000-1500 mi,rhyal nqu kska hya ga n_giyut wagiq,yal wagiq qu rhyal nya.tekyopan wagi hya ga maki yan nqu mtumaw atu na rgyax puniq、b’bu ，kilwagiq puni rgyax喀麥隆たかしhya ga wyal squ 4070 mi，maki squ西にし非ひga spyang wagiq qu rgyax nya,1959 kawas ga min prpus ma.tekyopan wagi mkura kilux gmluw squ bslung kin glabang nya ga 150kung ri qu rro na rhyal nya,maki squ mkura tltuhya ga mkilux mtkyay qu kayal nya,sun naha maha mkilux na rhyl ru kayal,taring squ mkura tltu ru mkura kilu,hminas squ mkilux na qqlwxan kayal,kwra qu rhyal nya qami ga qutux kawas qu qlwxan nya qsya ga kya 1000-4000haw mi,maki squ tekyopan wagi mkura kilux rgyx na puniq hya ga mwah hminas squ 6000haw mi.

Kki’an naha( 環境かんきょう)

skahul naha Bernard Foahom nqu qutux na Kikyuw mita，maki squ 2001kawas Kokka nqu喀麥隆たかしana balay cikuy ga maki qu 542 lanu na qulih ，maki squ zikqani ga 96nqu spyang na mnnak qulih。iyat nanak qani aymaki uzi qu hminas 15000lamu 鱗翅りんし目めkkumay，280lamu mbubu na qqsinuw hya（ana yaqu spyang krhu ru spyang cikuy nuw），275lamu na kahul非ひ洲しゅうzik qani ga maki 165lamu，ru cyugal qu lamu na piping鱷魚ru 190 tehuk 200llamu na qpatung。maki uzi qu ，ana balay cikuy ga maki qu 900lamu ini ptnaq nqu qbhniq，zik qani ga maki 750lamu nyux squ Kokka nqu 喀麥隆たかし，maki uzi qu 150 lamu nqu bgzil。

nyux naha klhangan qu opih pkpyut na qsinuw克かつ羅ら斯河大だい猩猩しょうじょう

，maki squ 2008 kawas nyux maki squ lingay qes na奈及利とぎ亞あqani maki squ ubuy rhyal ps’rux squ qesun Kokka wahan mhngaw (Takamanda-Nationalpark)，tmyaqih squ lhlahuy ru qmalup memwaw n_gyut cikuy ru si psthyay 300 kbhul qu qqsinuw maki squ kwara cinbwanan qani la .

pinbbiq(資源しげん)

kinhgcyan nqu lhlahuy Kokka na喀麥隆たかしhya ga wayal squ三さん分ふん之の一いちkin hgcyan na Kokka，maki 10 msyaw qu krahu cikay na lliyng，cingay qu qsya。Kokka naha ga cingay balay qu sipayuwah、spyang naha ggwahan ga ，abura、kabiy、guquh、mma na gumu、arumi、uraw na arumi、baliq kwang_u btunux、qqhuniq。

languw(湖みずうみ泊はく)

Kokka na 喀麥隆たかしqani ga maki sazing qu baq prpus squ qsya na languw qani，qutuxhya ga nyux maki squ tekyopan wagi mkura tltu nqu rhyal na尼あま奧おく斯湖sun nya，atu qutux hya ga cyux maki te tekyopan wagi nqu rhyal na 莫瑙恩おん湖みずうみsun nya，myang qani na languw ga maki squ kwara cibwanan ga cyugal nana，taqu sazing qani hya ga nyux maki te Kokka na qani，atux qutux hya ga cyux maki te 盧の安達あだちki剛つよし果はて民主みんしゅ共和きょうわ國こくbih na 基もと伏ふし湖こ。

squliq ka mtyuwaw, pptyuwaw勞ろう工こう、就業しゅうぎょうmaki squ 1992 kawas qasa ga squliq nqu 喀麥隆たかしungat pcyagun ga 25%。kwara qu ssquliq na Kokka ga ana mtyuwawa ga ungat qu pawsen naha kwara，ungat uzi qu gaga Horit nyux lmahang cintman pcywagun naha 。maki squ Kokka na喀麥隆たかしga mtyuwaw yuwaw nqu Sexu hya ga maki qu wiwan na pawsen pklahang naha hya、maki sun maha kinlahang nqu pptyuwawa naha ，maki squ kwara nqu Kokka qani ga spyang krahu qu bniqan naha qoyat qani、gmluw squ sinrhgan na gaga ka kuba naha。

Kokka nqu 喀麥隆たかしqani ga wa krahu qu kinta nya squ gaga mtywawa na squilq qani ga skahun nya squ Kokka na法ほう國こく gmluw ps’rux ，Horit qani qu spyang krahu na sinran mwah lmahang squ mtyuwawa na squliq、kinri nqu mtyuwaw na squliq（maki squ zik qani ga：gmluw squ “catégorie d'emploi “pyang cikuy na pila pintyuwaw、qani hya ga gillgan naha squ gagga nqu pinsyuw naha cinsuqan malax mtyuwaw、miq squ iyat naha hmut malax squ nyux mtyuwaw na squliq、maki squ zik na spyang krahu malax mtywawa ga qsun nya kmal ryax ）。ana ga balay nya ga ，kwara qu squliq na Kokka 非ひhya ga maki qu mtbazi ru kosi hya ga nanak galan ptyuwaw ini biru squ biru pinkyalal na mtyuwaw ki iyat balay na mtyuwaw（wiwal nqu ini baqi maga ptywawa），uni ga ana su wayal masqu miru squ biru pinkyalan lga ini naha glgiy qu pinkyalan nqu gaga（leqi mita：pinkbrsun、inhyuan lahuy binkgan）。ana wayal maha qasa miru ga ，mzyuwaw nqu mtyuwaw killahang na gaga squliq maki squ tekyopan wagi wayal ptgyah ‘osa ru gwahan na pila Kokka naha ka thoki pagal squ pptywaw na squliq spyang naha s’xan tunux。

cyux ki’an nqu喀麥隆たかしspzyang qalang na Kokka’ 雅まさ恩おん德とく——Kokka pklahang squ mtyuwaw na ssquliq（Fonds National de l'Emploi）maki squ kwara nqu zik Kokka naha ga 7 qu linhoyan na pklahang squ mtyuwaw na squliq，kinrrngu ki Kaykit yuwaw nqu unat pcyuwagun na ssquliq。

cinkhulan sa knita’ sa brbiru’