|
[[FileDosya:Texas Lottery drawing.jpg|thumbküçükresim|[[Texas Lottery]] komisyon merkezindeki televizyon stüdyosunda bir piyango çekilişi yapılıyor]]
'''Piyango''', bir ödül için rastgele sayıların çekilmesini içeren bir [[kumar]] türüdür. Bazı hükümetlerhükûmetler piyangoları yasaklarken, diğerleri bunu ulusal veya eyalet piyangosu organize edecek kadar onaylıyor.
== Ülkelerine göre modern tarihi ==
=== Türkiye ===
{{Ayrıca bakınız|Türkiye'de kumar}}
[[Türkiye]]'deki önemli günlerde ve ayın numarası 9'lu biten günlerde yapılan [[Millî Piyango|Milli Piyango]], her cumartesi çekilen [[Sayısal Loto]], her pazartesi çekilen [[On Numara]] ve her çarşamba çekilen [[Şans Topu]] örneklerindendir.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.millipiyangoonline.com/sayisal-loto/nasil-oynanir | başlık = Çılgın Sayısal Loto Nasıl Oynanır ? {{!}} Milli Piyango | erişimtarihi =2021-06- 20 Haziran 2021 | dil = tr-TR | çalışma = www.millipiyangoonline.com | arşivurl = https://web.archive.org/web/20200901230321/https://www.millipiyangoonline.com/sayisal-loto/nasil-oynanir | arşivtarihi = 1 Eylül 2020}}</ref> [[Türkiye]]'de piyango oynatmak için [[Millî Piyango İdaresi|Milli Piyango İdaresi]]'nden izin almak gereklidir.<ref>{{Web kaynağı | url = http://mpi.gov.tr/node/69#:~:text=(2)%20Birinci%20f%C4%B1krada%20say%C4%B1lanlardan%202860,amirlikten%20gerekli%20izni%20almak%20zorundad%C4%B1rlar.&text=MADDE%207%20-%20(1)%20Piyango,%C4%B0dareye%20ba%C5%9Fvurarak%20izin%20almalar%C4%B1%20zorunludur. | başlık = Karşılığı Nakit Olmayan Piyangolar ve Çekilişler Hakkında Yönetmelik | erişimtarihi =2021-06- 20 Haziran 2021 | dil =tr Türkçe | çalışma = mpi.gov.tr | arşivurl = https://web.archive.org/web/20130618180155/http://mpi.gov.tr/node/69#:~:text=(2)%20Birinci%20f%C4%B1krada%20say%C4%B1lanlardan%202860,amirlikten%20gerekli%20izni%20almak%20zorundad%C4%B1rlar.&text=MADDE%207%20-%20(1)%20Piyango,%C4%B0dareye%20ba%C5%9Fvurarak%20izin%20almalar%C4%B1%20zorunludur. | arşivtarihi = 18 Haziran 2013}}</ref>
=== Birleşik Krallık ===
== Büyük kazananlar için sonuçlar == ▼{{Main|Milli Piyango (Birleşik Krallık)}}
[[Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu]] tarafından yapılan bir araştırmada, [[İsveç]]'te piyangodan büyük miktarda para kazanan kişilerin servetlerini 10 yıl boyunca koruma eğiliminde olduklarını, genellikle işlerini sürdürdüklerini ancak daha fazla tatil yaptıklarını ve mutluluklarını artırdıklarını ispat etti.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://time.com/5427275/lottery-winning-happiness-debunked/|title=Everything You Know About the Fate of Lottery Winners Is Probably Wrong, According to Science|access-date=2020-12-31|website=Time}}</ref> Aynı çalışma, "büyük bir para akışı alan insanların %70'inin birkaç yıl içinde parasını kaybedeceği" şeklindeki yaygın [[Anekdot|anekdotun]] yanlış olduğunu ve yanlış bir şekilde [[National Endowment for Financial Education]]'a (NEFE) atfedildiğini belirtiyor.<ref name=":1">{{Cite journal|url=https://www.nber.org/papers/w24667|title=Long-run Effects of Lottery Wealth on Psychological Well-being|date=2018-06-04|language=en|last1=Lindqvist|first1=Erik|last2=Östling|first2=Robert|last3=Cesarini|first3=David}}</ref> NEFE, kendilerini iddiadan ayıran bir bildiri yayınladı.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> ▼[[Birleşik Krallık]]'taki başlıca piyango, Kumar Komisyonu (eski adıyla [[Milli Piyango Komisyonu]]) tarafından onaylanan ve 1994 yılında kurulan devlet imtiyazlı bir piyango olan Milli Piyango'dur. İlk olarak 1994 yılında [[Camelot Group]] tarafından işletilmektedir. Camelot'un mevcut [[Franchising|franchise]] sözleşmesi 2019'a kadar devam ediyor.<ref>{{Web kaynağı | url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/6934209.stm | başlık = Camelot gets nod for UK lottery | erişimtarihi = 5 Ağustos 2017 | website = BBC News | arşivurl = https://web.archive.org/web/20081231133233/http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/6934209.stm | arşivtarihi = 31 Aralık 2008}}</ref>
▲== Büyük kazananlarKazananlar için sonuçlar ==
▲[[Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu]] tarafından yapılan bir araştırmada, [[İsveç]]'te piyangodan büyük miktarda para kazanan kişilerin servetlerini 10 yıl boyunca koruma eğiliminde olduklarını, genellikle işlerini sürdürdüklerini ancak daha fazla tatil yaptıklarını ve mutluluklarını artırdıklarını ispat etti.<ref name=":0">{{ CiteWeb kaynağı web| url = https://time.com/5427275/lottery-winning-happiness-debunked/ | title başlık = Everything You Know About the Fate of Lottery Winners Is Probably Wrong, According to Science | access-date erişimtarihi = 2020-12- 31 Aralık 2020 | website = Time | arşivurl = https://web.archive.org/web/20181018214304/https://time.com/5427275/lottery-winning-happiness-debunked/ | arşivtarihi = 18 Ekim 2018}}</ref> Aynı çalışma, "büyük bir para akışı alan insanların %70'inin birkaç yıl içinde parasını kaybedeceği" şeklindeki yaygın [[ Anekdot|anekdotunanekdot]] un yanlış olduğunu ve yanlış bir şekilde [[National Endowment for Financial Education]]'a (NEFE) atfedildiğini belirtiyor.<ref name=":1">{{ CiteAkademik journaldergi kaynağı|url=https://www.nber.org/papers/w24667| titlebaşlık=Long-run Effects of Lottery Wealth on Psychological Well-being| datetarih= 4 Haziran 2018 -06-04| languagedil= enİngilizce| last1soyadı1=Lindqvist| first1ad1=Erik| last2soyadı2=Östling| first2ad2=Robert| last3soyadı3=Cesarini| first3ad3=David |erişimtarihi=20 Haziran 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210413030601/https://www.nber.org/papers/w24667|arşivtarihi=13 Nisan 2021|ölüurl=hayır}}</ref> NEFE, kendilerini iddiadan ayıran bir bildiri yayınladı.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
== EkKonuyla okumailgili yayınlar ==
* A History of English Lotteries, by John Ashton, London: Leadenhall Press, 1893
* The Lottery Encyclopedia, 1986 by Ron Shelley (NY Public Library)
* Fate's Bookie: How The Lottery Shaped The World by Gary Hicks, History Press, 2009
* {{CitationKaynak|url=https://semanticscholar.org/paper/fbcf098df289397dd4842756a9ee6634ee138d9b|titlebaşlık=Lottery winners and accident victims: is happiness relative?|datetarih=August 1978|issuesayı=8|pagessayfalar=917–927917-927|journaldergi=Journal of Personality and Social Psychology|volumecilt=36|pmid=690806|doi=10.1037/0022-3514.36.8.917|first1ad1=Philip|last1soyadı1=Brickman|first2ad2=Dan|last2soyadı2=Coates|first3ad3=Ronnie|last3soyadı3=Janoff-Bulman|s2cid=10199675}}
* {{CitationKaynak|titlebaşlık=Lottery winners: The myth and reality|issuesayı=3|pagessayfalar=168–178168-178|journaldergi=Journal of Gambling Studies|yearyıl=1987|volumecilt=3|doi=10.1007/BF01367438|firstad=H. Roy|lastsoyadı=Kaplan|s2cid=23173995}}
* {{CitationKaynak|titlebaşlık=Work centrality and post-award work behavior of lottery winners|datetarih=September 2004|issuesayı=5|pagessayfalar=404–420404-420|journaldergi=The Journal of Psychology|volumecilt=138|pmid=15529735|doi=10.3200/JRLP.138.5.404-420|first1ad1=Richard D.|last1soyadı1=Arvey|first2ad2=Itzhak|last2soyadı2=Harpaz|first3ad3=Hui|last3soyadı3=Liao|citeseerx=10.1.1.568.6208|s2cid=6253750}}
* {{CitationKaynak|titlebaşlık=Die Relativitätstheorie des Glücks. Über das Leben von Lottomillionären (The Relativity of Luck: About the Life of Lottery Millionaires)|languagedil=de|locationyer=Herbolzheim|publisheryayıncı=Centaurus|yearyıl=2005|isbn=978-3-8255-0605-6|first1ad1=Christoph|last1soyadı1=Lau|first2ad2=Ludwig|last2soyadı2=Kramer}}
* {{CitationKaynak|titlebaşlık=Money and mental wellbeing: A longitudinal study of medium-sized lottery wins|datetarih=January 2007|issuesayı=1|pagessayfalar=49–6049-60|journaldergi=Journal of Health Economics|volumecilt=26|pmid=16949692|doi=10.1016/j.jhealeco.2006.08.004|last1soyadı1=Gardner|first1ad1=Jonathan|last2soyadı2=Oswald|first2ad2=Andrew J.|citeseerx=10.1.1.233.6258|s2cid=79613}}
* {{CitationKaynak|titlebaşlık=Becoming a Winner But Staying the Same: Identities and Consumption of Lottery Winners|datetarih=January 2011|issuesayı=1|pagessayfalar=187–209187-209|journaldergi=American Journal of Economics and Sociology|volumecilt=70|pmid=21322898|doi=10.1111/j.1536-7150.2010.00768.x|firstad=Bengt|lastsoyadı=Larsson}}
==Ayrıca bakınız==
* [[Ülkelere göre piyangolar]]
* [[İkramiyeli bono]]
* [[Piyango makinesi]]
* [[Piyango ödemeleri]]
* [[Piyango dolandırıcılığı]]
* [[Powerball (piyango)]]
* [[Süper Loto]]
== Dış bağlantılar ==
{{Commons categorykategori|Lotteries}}
*[http://www.world-lotteries.org/ Dünya Piyango Birliği] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210529134853/https://www.world-lotteries.org/ |tarih=29 Mayıs 2021 }}
*[https://gamingthelottery.org/ Küresel piyango endüstrisine yönelik uluslararası bir araştırma] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20210331213659/https://gamingthelottery.org/ |tarih=31 Mart 2021 }}
* [http://www.millipiyango.gov.tr Türk Milli Piyango sitesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20060111181058/http://www.millipiyango.gov.tr/ |tarih=11 Ocak 2006 }}
<!--======================== {{No more links}} ============================->
{{Kumar}}
{{Otorite kontrolü}}
{{oyun-taslak}}
[[Kategori:Piyangolar]]
[[Kategori:Şans oyunları]]
| 