Yoga sayfasının kaynağını görüntüle

{{Hinduizm küçük}}
{{Uzman|tarih=Mayıs 2011}}
[[Dosya:Sivakempfort.jpg|küçükresim|sağ|upright=0.91|[[Padmasana]] (Lotüs) duruşunda meditasyon yapan [[Shiva]] heykeli. ([[Bangalore]], [[Hindistan]])]]
'''Yoga''' ([[Sanskrit]]), [[Hindistan]] kaynaklı fiziksel ve zihinsel disiplinleri tarif etmek için kullanılan bir kelimedir.<ref>Kelimenin Pāli literatüründe kullanımı konusunda, bkn. Thomas William Rhys Davids, William Stede, ''Pali-English dictionary.'' Reprint by Motilal Banarsidass Publ., 1993, page 558: [http://books.google.com/books?id=xBgIKfTjxNMC&pg=RA1-PA558&dq=yoga+pali+term&lr=#PRA1-PA558,M1] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150322083352/http://books.google.com/books?id=xBgIKfTjxNMC&pg=RA1-PA558&dq=yoga+pali+term&lr=#PRA1-PA558,M1|tarih=22 Mart 2015}}</ref> Aynı zamanda  [[Hinduizm]], [[Budizm]] ve [[Jainizm]]'de çeşitli [[meditasyon|meditatif]] uygulamalara da ''yoga'' adı verilmektedir.<ref>Denise Lardner Carmody, John Carmody, ''Serene Compassion.'' Oxford University Press US, 1996, sayfa 68.</ref><ref>Stuart Ray Sarbacker, ''Samadhi: The Numinous and Cessative in Indo-Tibetan Yoga.'' SUNY Press, 2005, s. 1-2.</ref><ref name="Tattvarthasutra 2007 p. 102">Tattvarthasutra [6.1], bkn Manu Doshi (2007) Translation of Tattvarthasutra, Ahmedabad: Shrut Ratnakar s. 102</ref> Hinduizmde, altı geleneksel felsefe okulundan ([[āstika]]) biri olarak kabul edilir.

[[Sanskrit]] dilinde ''yoga'' kelimesi pek çok anlama sahiptir; "kontrol etmek", "boyunduruk altına almak" veya "birleştirmek" anlamına gelen Sanskrit "yuj" kelimesinden türemiştir. "Kavuşma", "bir araya gelme", "birlik", "karşılaşma" ve "yöntem" olarak çevrilebilir. Yoga uygulayan veya yoga felsefesini takip eden kişiye [[yogi]] ya da [[yogini]] adı verilir. Yogini ifadesi "yogi"isminin dişil kullanımıdır.

== Patanjali'nin Yoga Sutralarına göre Yoga'nın sekiz bölümü ==
Patanjali'nin yazıları aynı zamanda aştanga yoga (Sekiz Basamaklı yoga) olarak bahsedilen sistemin temelini oluşturmuştur. 2. kitabın 29. Sutrasından alınmış bu sekiz basamak kavramı günümüzde uygulanan Raja yoga çeşidinin karakteristik temellerini oluşturur.

Sekiz basamak:

# [[Yama]] (Beş "geri çekilme"): Zarar vermeme, doğruluk, çalmama, tensel zevkleri kontrol etme, istifçilik yapmama
# [[Niyama]] (Beş "gözlem"): Arı olma, halinden memnun olma, ateşli istek, okuma, hatırlama
# [[Asana]]: kelime anlamı "oturma yeri", Patanjali'nin Yoga Sutra'larında meditasyonda kullanılan oturma duruşunu ifade etmektedir. 
# [[Pranayama]] ("Nefesi askıya alma"): ''Prāna'', nefes, "āyāma", durdurmak demektir. Ayrıca, yaşam gücünün kontrolü olarak da yorumlanabilir. 
# [[Pratyahara]] ("Tecrit"): Dış nesnelerden duyu organlarını geri çekmedir.
# [[Dharana]] ("Konsantrasyon"): Dikkati tek bir nesne üzerine odaklamadır.
# [[Dhyana]] ("Meditasyon"): Meditasyon nesnesinin doğası üzerine yoğun tefekkürdür.
# [[Samādhi]] ("Özgürleşme"): Meditasyon nesnesi ile şuurun birleşmesidir.

== Yoga'nın Tarihi ==
Vedik [[Samhita]]larda bazı çilekeşlerden, [[Veda]]ların erken yorumları olan [[Brahmana]]larda (MÖ 900-500), bu çilekeşlerin yaptığı uygulamalardan (''[[Tapas (Sanskrit)|tapas]]'') bahsedilmektedir.<ref name="Flood, p. 94">Flood, p. 94.</ref> [[Pakistan]]daki Indus Vadisi Uygarlığına (ortalama MÖ 3300–1700) ait alanlarda bulunan birçok mühürlerde, bilinen yoga veya meditasyon duruşlarının benzerini tasvir eden figürler bulunmuştur. Bu duruşlar, arkeolog [[Gregory Possehl]]'e<ref>Possehl (2003), pp. 144-145</ref> göre "yogayı işaret eden bir ayinsel disiplinin biçimini" önermektedir. Sonuçlanan bir kanıt henüz bulunmasa da, Indus Vadisi mühürleri ve yoga ve meditasyon uygulamaları arasındaki ilişki daha sonraları da birçok bilim insanı tarafından tartışılmıştır.

Meditasyondaki daha yüksek şuuru deneyimleme teknikleri [[shramana]] gelenekleri ve [[Upanishad]] geleneği tarafından geliştirilmiştir.<ref>Flood, pp. 94–95.</ref>

Budizm öncesi erken Brahminik metinlerdeki meditasyonla ilgili net bir kanıt olmasa da, Upanişadların kozmolojik ifadeleriyle Buddha'nın kaydedilmiş en eski Budist metinleri arasındaki yakınlığı baz alarak, Wynne elementsiz ve biçimsiz meditasyonun Brahminik geleneğinde oluşturulduğunun iddia eder.<ref name="ref112">Alexander Wynne, The Origin of Buddhist Meditation. Routledge 2007, page 51.</ref> Hatta bunun dışında gerçek olma olasılığı daha az olan bazı iddiaları da vardır.<ref>Alexander Wynne, The Origin of Buddhist Meditation. Routledge 2007, page 56.</ref> Upanişadlardaki kozmoloji ifadelerinin modern gelenekte de yansıtılmış olduğunu söyleyerek, geç Rg Vedik dönemde [[Nasadiya Sukta]]nın modern geleneğin kanıtlarını içerdiğini iddia eder.<ref name="ref112" />

=== Patanjali'nin Yoga Sutra'ları ===

Hint Felsefesinde, yoga altı ortodoks felsefi okuldan birinin ismidir.<ref>Bu altı ortodoks okulla ilgili bilgi için, Radhakrishnan and Moore, "İçerik" ve s. 453–487 okuyunuz.</ref><ref>yoga felsefesi hakkında  genel bilgi için: Chatterjee and Datta, s. 43.</ref> Yoga felsefi sistemi [[Samkhya]] okuluyla çok yakından ilintilidir.<ref>Yoga felsefesi ve Samkhya arasındaki ilişki için: Chatterjee and Datta, p. 43.</ref>

[[Patanjali]] tarafından açıklanan Yoga okulu, Samkhya psikolojisi ve metafiziğini kabul eder, ama Samkhya'nın gerçeğin 25 elementine ilahi varlığı da eklediğinden, Samkhya'ya göre daha teistiktir.<ref>Tanrı kategorisini ekleyerek, Yoga'nın Samkhya kavramını kabulü için: Radhakrishnan and Moore, p. 453.</ref><ref>Tanrı kategorisini ekleyerek, Yoga'nın Samkhya kavramını kabulü için: Chatterjee and Datta, p. 43.</ref> Samkhya ve Yoga arasındaki paralelllikler o kadar fazladır ki, [[Max Müller]] "iki felsefenin arasındaki farktan Tanrı'lı Samkhya ve Tanrı'sız Samkhya diye söz etmek mümkündür..." demektedir.<ref>Müller (1899), Bölüm 7, "Yoga Philosophy", p. 104.</ref>

== Ayrıca bakınız ==
{{Commons kategori|Yoga}}

* [[Raja Yoga]]
* [[Hatha Yoga]]
* [[Cnana Yoga]]
* [[Bhakti Yoga]]
* [[Karma Yoga]]
* [[Akroyoga]]
* [[Hariom Yoga]]

== Kaynakça ==
{{Kaynakça|2}}
{{Yoga}}
{{Yoga egzersizi}}
{{Asana}}
{{Meditasyon}}
{{Hint felsefesi}}
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Yoga| ]]
[[Kategori:Hindu felsefi kavramları]]
[[Kategori:Hint felsefesi ve dini kavramları]]
[[Kategori:Āstika]]
[[Kategori:Hint icatları]]
[[Kategori:Manevi uygulama]]
[[Kategori:Vücut ağırlığı egzersizi]]
[[Kategori:Somut olmayan kültürel miras]]
[[Kategori:Meditasyon]]
[[Kategori:Egzersiz]]