Yardım:Maddem silinmeye aday gösterildi!

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Maddeler, yoğun çalışmaların sonucunda oluşturulmaktadır. Cesur olmaya karar verdin ve şimdi, oluşturduğun madde için SAS süreci başladı. Bu durum seni hayal kırıklığına uğratabilir. Tüm yoğun çalışmam Vikipedi'nin uçsuz bucaksız sayfalarında yok olacak! Aaahhhh! Ne yapacağım!? İlk olarak, lütfen panik yapma. Maddelerde başlatılan silinme adaylığı otomatik değildir; adaylık, bir süreçten oluşmaktadır. Silinme adaylıkları genellikle farklı bir kullanıcı tarafından, oluşturduğun ya da büyük ölçüde düzenlemen yaptığın makalenin, politikalarımızla veya yönergelerimizi karşılamadığı düşüncesiyle meydana gelir. Vikipedi'ye eklenen maddeler rutin olarak silinmektedir, buna rağmen birçoğu Vikipedi'de bağımsız olarak ya da ilgili bir maddenin parçası olarak varlığını korumaktadır.

Oluşturduğun ya da önemli katkıda bulunduğun maddenin silinmeye aday gösterilmesi sonucundaki ilk tepkin incinmiş hissetmekti, hatta kızmaktı. Pek çok deneyimli kullanıcının oluşturduğu maddelerin bile silinmek üzere aday gösterildiğini bilmelisin. Kullanıcılar, adaylık sayfasında aday gösterilen maddenin kayda değer olup olmadığı konusunda tarafsız bir şekilde tartışacaklar (veya en azından böyle yapmaya çalışacaklar), bu nedenle adaylık sürecini kişisel olarak ele almamaya çalışmalısın. Adaylıkta öne sürülen gerekçeleri önemsemelisin. Aklına takılan ya da net olduğunu düşünmediğin bir şey varsa, açıklama isteyebilirsin. Öne sürülen gerekçeleri irdelemeye/aksini ispatlamaya (güvenilir kaynaklarla destekleyerek) ve makaleyi buna göre geliştirmeye çalışın. Sakin kalınırsa ve makalenin neden gerekli/ansiklopedik değeri olduğu yönündeki düşüncelerini açıklarsan, üzgün davranmana kıyasla başkalarının seni dinleme olasılığı daha yüksektir.

Argümanlar (ileri sürülen gerekçeler) üzerinden ilerlemeli, onları ileri süren kullanıcılara odaklanmamalısın. Hiçbir kullanıcı oluşturduğun maddenin silinmesini kasti olarak istemez; kullanıcılar, Vikipedi için en iyisini yapmak istiyor. Başkalarının silme işlemini kişiselleştirdiğini düşünüyorsan, nazik olmalarını ve kişisel saldırılar yapmaktan kaçınmaları gerektiğini söyleyebilirsin. Ayrıca, maddenin Vikipedi'de olmaması gerektiğini düşünenlere saldırmak kötü bir fikirdir ve engellenmene bile neden olabilir.

SAS süreci nasıl işliyor?[değiştir | kaynağı değiştir]

Maddelerin silinme adaylığı çoğu zaman şu şekilde işlemektedir:

  1. Kullanıcı maddeyi görür ve Vikipedi standartlarına uygun olmadığını düşünür.
  2. Kullanıcı, maddenin Vikipedi'ye neden uygun olmadığını açıklayarak silinmek üzere aday gösterir.
  3. Kullanıcılar, adaylık sayfasında yorum yapar.
    1. Silinmeye aday sayfalar (SAS) sürecinde kullanıcılar (sen dâhil), maddenin kalması gerektiğini belirtebilir (genellikle Kalsın Kalsın/ Hızlı kalsın ile ifade edilir) veya maddenin kalması gerektiği fikrine katılmayabilir (genellikle Silinsin Silinsin/ Hızlı silinsin ile ifade edilir) ya da maddenin diğer maddelerle birleştirilmesi veya yönlendirme oluşturulması gibi silme alternatiflerinden birini önerebilir.
    2. Bekletmeli sil (BS) sürecinde ise kullanıcılar (sen dâhil), maddeye "{{Bekletmeli sil}}" şablonunu ekleyebilir ve şablonda belirtilmiş sorunların giderilmesi durumunda şablon silinebilir veya BS ekleyen kullanıcıyla iletişime geçilerek değerlendirme talep edilebilir.
  4. SAS sürecinde fikir birliğinin oluşması hâlinde 7 gün (bu süre fikir birliğine varılmazsa +5 gün daha uzatılır) içinde tartışılarak karara bağlanır. Kullanıcıların hızlı silme ya da hızlı kalma yönünde çok miktarda görüş bildirmesi durumunda 7 günlük süre beklenmeksizin tartışma sonuçlandırılabilir. BS sürecinde ise şablonun eklendiği tarihten itibaren 5 gün içinde gösterilen gerekçenin çözüme kavuşmaması hâlinde silinebilir.

Maddeler, otomatik silinmez[değiştir | kaynağı değiştir]

Maddeler, çeşitli nedenlerden dolayı silme işleminden kurtulabilir:

  • Kullanıcıların fikir birliği sonucunda makalenin ansiklopedik olduğuna inanılıyorsa.
  • Makale, SAS tartışması devam ederken ansiklopedik standartlara (kayda değerlik) uygun hâle geliyorsa.
  • Fikir birliği sağlanmıyorsa.

Madde içeriğinin ayrı bir madde olarak kayda değer görülmemesi sonucunda içeriğin ilgili diğer bir maddeye dâhil edilmesi mümkündür. Kullanıcılar (sen dâhil), silme işlemine alternatif olarak birleştirme veya yönlendirme önerebilir. Örneğin, Boğaziçi Üniversitesi protestoları sırasında gündeme gelen "Aşağı Bakmayacağız" ifadesi ilk olarak ayrı bir madde olarak açıldı, SAS sürecinden sonra ilgili makaleye yönlendirme yapıldı.

Fikir birliği için tartışma yapılıyor, oylama yok[değiştir | kaynağı değiştir]

Silinmeye adaylık süreci aslında bir tartışmadır. Vikipedi'deki sayfaların silinmesi için belirli standartlar vardır ve kullanıcılar, maddenin hangi kriteri karşılamadığını açıklayarak fikir beyan eder. Bu yorumlar genellikle ilgili politikalara ve yönergelere bağlantı verilerek yapılır veya kısayollar olarak sunulur (VP:KD veya VP:VND gibi 'VP:' ile başlayan tüm büyük harfli bağlantılar). Herhangi bir kullanıcı birkaç kez yorum yapabilir, ancak maddenin kalması veya silinmesi gerektiği konusunda yalnızca tek bir görüş belirtebilirler. Fikrini değiştiren kullanıcılar, önceki cümlenin üstünü çizerek (<s>...</s> etiketleriyle, böyle) ve cümlenin devamına yeni görüşünü ekleyerek değişikliği belirtebilir.

Kullanıcılar bazen birkaç defa oy vermeye çalışırlar, arkadaşlarına ya da diğer kullanıcılara oy vermeleri gerektiği konusunda çağrışım yaparak tartışmayı etkilemeye çalışırlar. Bu durum genellikle geri teper sonucunda Vikipedi politikalarını ihlal edilir. Hizmetliler, bir kullanıcının daha önce kaç düzenleme yaptığını söyleyebilir ve bu "oyları" indirebilir. Hizmetlilerin bu çabası, sonucu etkilemeye çalışan ve bu yöntemlerden hoşlanmayan diğer kullanıcılar tarafından olumsuz tepkiler alabilir. Ayrıca, bir tartışmada (veya yetki adaylığında) avantaj sağlamak için birden fazla hesap oluşturmak, kukla politikasını ihlal eder.

Madde nasıl kurtarılır?[değiştir | kaynağı değiştir]

Kullanıcıların çoğu akıllı insanlardır. Kibar olun ve maddeyi geliştirerek onların endişelerini giderin. Maddeler açısından doğrulanabilirlik ve/veya kayda değerlik genellikle ana sorunlardır. Örneğin, bağımsız bir film hakkındaki bir madde IMDb'de olmadığı için silinmek üzere aday gösterilebilir veya diğer kullanıcılar, maddenin Toronto Uluslararası Film Festivali'nde ödül kazandığını kanıtlamak için Kanada gazetelerinin kaynak gösterilmesi durumunda ölçütlerin karşılandığını söyleyebilir. SAS tartışmasında, maddede yaptığınız değişikliklerden ve iyileştirmelerden bahsedin.

Diğer kullanıcılar da madde üzerinde çalışabilir, düzenleyebilir veya büyük ölçüde içerik ekleyerek maddenin kalması gerektiği yönündeki fikrini belirtebilir. Bu durum, Vikipedi'de yer alan maddelerde kaçınılmaz olarak gerçekleşir ve projenin bir parçasıdır. Bu süreçte yapılan değişikliklerin çoğu faydalıdır. SAS sürecinde yer almış bir maddenin, kullanıcılar tarafından geliştirilip kayda değerliğinin ispatlanmasına ilişkin bir örneğe buradan, kayda değerlik etiketi eklenen ve ilerleyen zamanlarda seçkin maddeye yükseltilen bir maddeye ise buradan ulaşılabilir.

Maddeye eklenen kaynaklar yeterince iyi olmadığında silinebilir. Kayda değerliğin barajı, onu hakkında bağımsız ve güvenilir kaynaklar tarafından yayımlanan en az iki kaynak ve bu kaynakların da maddenin kayda değerliğine etkisi olması beklenir. Bir maddenin silinmesini önlemenin en iyi yolu, bulabildiğiniz kadar çok sayıda derinlemesine kaynak eklemektir. Maddenin yazarı olarak bu tür kaynakları bulamamanız, konunun bir Vikipedi maddesi için henüz hazır olmadığının iyi bir göstergesidir.

Bazı maddeler yine de silinecek[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı maddelerin konuları ansiklopedik standartları henüz karşılamıyor. Bir film festivalinde yer almayan bağımsız bir film, ilk sayısında bir dergi veya bilinmeyen bir müzik grubu daha sonra ansiklopedik hâle gelebilir. Önce basında düzenli olarak yer alınmalı ve daha sonra konuyla ilgili Vikipedi'nin gereksinimleri karşılanmalı. Madde silinmeden önce mevcut taslağı başka bir sayfaya kaydedin, ardından daha sonra ansiklopedik ve doğrulanabilir bir hâle geldiğinde yeniden oluşturun. Eğer taslağı farklı bir sayfaya kaydetmediyseniz, maddenin silinen versiyonunun, hizmetliler tarafından kullanıcı sayfanıza getirilmesini talep edebilirsiniz.

Bazı maddeler, Vikipedi kullanıcılarının tartışması sonucunda silinmiş olmasına rağmen benzer şekilde tekrar eklenmesi hâlinde hızlı bir şekilde silinir. Genellikle hızla silinen başka bir sayfa türü, az bilinen bir müzik grubu hakkındaki bir madde olabilir. Lütfen ilgili (1, 2) sayfaları inceleyin.

Bazı maddeler, kâğıt türündeki ya da Vikipedi gibi çevrim içi bir ansiklopediye ait değildir. Dünya çapında pek dikkate değer olmayan (veya popüler kültürde yer almayan) yerel bir argo terimi, Vikipedi'de değil, Urban Dictionary veya muhtemelen bir Vikisözlük başlığı altındadır. Küba gezinizde çektiğiniz bir fotoğraf albümünün Tripod veya Flickr sitesinde kalması daha iyidir. Favori tarifinizin veya lambalı bir amfiyi nasıl değiştireceğinize dair tavsiyelerinizin veya arabanızın kilometresini nasıl iyileştireceğinize dair önerilerinizin -Vikipedi'nin kardeş projesi- Vikikitap'ta yer alması daha uygun olur. Bölgesel bir barda faaliyet gösteren amatör garaj rock grubunuzun kendi Myspace sayfası olabilir. Ölen bir arkadaşınızı veya akrabanızı anmak istiyorsanız, bunu bir Facebook sayfasında yapabilirsiniz.

Madde silindikten sonra ne yapabilirsiniz?[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir madde silinmişse, SAS tartışmasına katılmamış olsanız bile sayfanın silinme nedenine bağlı olarak yapabileceğiniz birkaç şey vardır.

  • Tartışmada alınan karara katılmıyorsanız ve maddenin zayıf fikir birliği ile silindiğini düşünüyorsanız, sayfayı silen hizmetli ile iletişime geçin. Öne sürülen argümanların aksini ispat etmeye çalışın. Silinmeye adaylık tartışmalarında oy kullanılmadığını, fikirlerin Vikipedi politikalarına ve yönergeler ışığında dile getirildiğini unutmayın. Belirli bir taraftaki sayısal çoğunluk, fikir birliğinin sağlandığı anlamına gelmez.
  • Silme önerisinin (BS) sonucu olarak bir madde silinmişse, isteğiniz üzerine herhangi bir hizmetli tarafından geri getirilebilir. Bu gibi durumlarda madde üzerinde çalışacağınızı hizmetlilere bildirerek maddenin geri getirilmesini isteyebilirsiniz.
  • Silinen bir maddede yer alan bir metne erişmek isterseniz (örneğin, maddeyi yayımlamadan önce taslak olarak üzerinde çalışmak), bazı hizmetliler size yardımcı olabilir. Telif hakkı ihlalleri nedeniyle silinen maddeler geri getirilmemektedir. Wayback Machine gibi internet arşiv hizmetlerini de kullanmayı deneyebilirsiniz.
  • SAS veya BS süreçleriyle ilgili anlamadığınız noktalar olursa veya maddeyi yayımlamadan önce geliştirilmesi konusunda yardıma ihtiyaç duyarsanız, danışma masasında bir soru oluşturabilirsiniz.
  • Oluşturduğunuz madde Vikipedi için uygun değilse, Vikipedi'ye alternatif olan sitelerde içerik paylaşmayı düşünün: Örneğin, Scholarpedia özgün araştırmalara ev sahipliği yapıyor, kurgusal bir evrendeki karakterle ilgili ayrıntıların paylaşılması için TV Tropes veya Lostpedia gibi özel bir wiki uygun olabilir veya yeni bir bandoyla ilgili bilgiler Discogs veya MusicBrainz'de yer alabilir. Bu sitelerin de kendileri için neyin uygun olup olmadığına dair politikaları olduğunu unutmayın.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]