Ένα πράγμα που μου έκανε μεγάλη εντύπωση ήταν όταν ο γνωστός δήμαρχος με καθυστέρηση αρκετών ημερών εμφανίστηκε να δώσει εξηγήσεις. Οι δημοτικοί του σύμβουλοι, καθώς ανέβαινε στο βήμα, τον χειροκροτούσαν ενθουσιωδώς. Δηλαδή, πώς να το κάνουμε, ακόμα κι αν διαφωνείς με το πόρισμα που αποδίδει βαρύτατες ευθύνες, ακόμα κι αν πιστεύεις ότι φταίει η κακιά η ώρα, ένα παιδί πέθανε, δεν χειροκροτάς.
Το θέμα με όλες αυτές τις περιπτώσεις είναι να διακρίνουμε ότι το πρόβλημα δεν είναι προσωπικό, δεν οφείλεται στην ανευθυνότητα κάποιου ανθρώπου γιατί έτσι έτυχε να είναι αυτός, αλλά στο ότι το πολιτικό σύστημα είναι έτσι δομημένο ώστε να μην παρέχει ανταποδοτικές υπηρεσίες στους πολίτες του και να δημιουργεί αντίθετα υπηρεσίες, δύναμη και πολιτικό χρήμα στους λειτουργούς του. Η ψευτοαριστερή φρασεολογία την οποία χρησιμοποιούν ίδια κι απαράλλαχτη όλοι, δεξιοί και αριστεροί, «φίλοι του λαού» πάντα, προσπαθεί να κρύψει αυτό ακριβώς, τα κέρδη της κομματικής και κρατικής γραφειοκρατίας.
Ποιοι ήταν οι αγώνες του ακτιβιστή δημάρχου; Να μη συγχωνευτεί ο δήμος με τον παραδίπλα δήμο της Αργυρούπολης. Πάνε χρόνια τώρα που προσπαθούμε με τον Καλλικράτη να μειώσουμε το αστείο φαινόμενο των χιλιάδων δήμων και κοινοτήτων. Πολλοί φορείς, πολλά συμβούλια, δήμαρχοι, αντιδήμαρχοι, πρόεδροι, χιλιάδες δημοτικές επιχειρήσεις, μεγαλύτερη γραφειοκρατία, περισσότερα κομματικά μαγαζιά που κάνουν μπίζνες. Η Νέα Υόρκη είναι ένας μητροπολιτικός δήμος, εμείς έχουμε 67. Απεργίες πείνας, λαϊκοί αγώνες για να μη συγχωνευτούν οι φορείς του απέναντι δρόμου. Ξέρουν αυτοί γιατί.
Έχουν περάσει 10 χρόνια, οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις σαπίζουν. Φταίνε οι αγώνες, λέμε, και όχι ότι σε 10 χρόνια καταστρέψαμε την ολυμπιακή κληρονομιά στην προσπάθεια σιωπηλής υπεξαίρεσης από τους διπλανούς ενδιαφερόμενους δήμους και τους πελάτες τους. Τα γήπεδα ανήκουν στο λαό, δεν πρέπει να παραδοθούν στα «συμφέροντα». Αυτό το σύνθημα δονεί όλες τις δημοτικές δυνάμεις. Να γίνουν δημοτικές επιχειρήσεις, να γίνουν κομματικές δηλαδή επιχειρήσεις, να μεγαλώνει συνεχώς η «επαγγελματική ύλη» των κομμάτων, των συνδικαλιστών, των δημοτικών αρχόντων. Προσφυγή στο Συμβούλιο Επικρατείας εναντίον της αξιοποίησης των εγκαταστάσεων κανό-καγιάκ. Με σύμμαχο την αδιανόητη καθυστέρηση της δικαιοσύνης, οι προσφυγές, οι ενστάσεις, οι αγώνες, οι απεργίες πείνας, οι διαδηλώσεις, υπονομεύουν κάθε επένδυση μέχρις ότου επιτευχθεί ο στόχος. Η σιωπηλή κατοχή από το βαθύ κράτος κάθε περιουσιακού στοιχείου. Με αγώνες πάντα εναντίον του «νεοφιλελευθερισμού».
Οι εγκαταστάσεις κανό-καγιάκ είναι όμως λίγες, γιατί να μη μεγαλώσουμε τον κύκλο εργασιών μας, γιατί να μη γίνει ο δήμαρχος ένας μεγάλος παίκτης στο real estate της Ανατολικής Μεσογείου; «Το Ελληνικό ανήκει στους δημότες του». «Συμβολικές» καταπατήσεις, δεντροφυτεύσεις στο τσιμέντο του διαδρόμου απογείωσης. Το μεγαλύτερο οικόπεδο της Ελλάδας, το πιο πολύτιμο, αυτό που η αξιοποίησή του μπορεί να προσφέρει πάρα πολλά σε μια χρεοκοπημένη χώρα, να το δώσουμε καλύτερα στο δήμαρχο. Αυτόν που δεν έκανε έλεγχο στο απέναντι λούνα πάρκ γιατί τα «πράγματα ήταν μπερδεμένα», δεν είχε «πείρα τέτοιων καταστάσεων».
Τέλος, οι ηρωικοί αγώνες για τις ελεύθερες παραλίες. Που πραγματικά πρέπει να υπάρχουν. Αλλά πώς; Μία από τις πρώτες κινήσεις και του Γ. Παπανδρέου, όταν έγινε πρωθυπουργός, ήταν να γκρεμίσει με μια μπουλντόζα ένα αυθαίρετο μπουζουξίδικο. Και οι αγώνες του δημάρχου πέτυχαν. Πέσαν τα συρματοπλέγματα. Και έπειτα; Άλλαξε η τριτοκοσμική εικόνα του παραθαλάσσιου μετώπου της Αθήνας; Η περιοχή που θα ’πρεπε να είναι η ελληνική Ριβιέρα μένει πάντα αναξιοποίητη, απαγορευμένη. Γιατί κακά τα ψέματα, οι δήμοι δεν κάνουν beach bar και εστιατόρια, δεν κάνουν επενδύσεις, δεν κάνουν ξενοδοχεία, δεν κάνουν watermanies. Η πολιτεία χαράσσει όρια, κανονίζει τις χρήσεις γης, επιβάλλει την ελεύθερη πρόσβαση, δημιουργεί υποδομές και παραχωρεί τμήματα για εμπορική εκμετάλλευση. Σε κάθε παραλιακή πόλη της Μέκκας του καπιταλισμού, της Αμερικής, υπάρχουν πεζόδρομοι, αποβάθρες ξύλινες, ανοιχτές παραλίες και παγκάκια να περπατήσει, να κάτσει ένας άνθρωπος χωρίς να πληρώσει. Και δίπλα οργανωμένες επιχειρήσεις που κάνουν τη δουλειά τους κάτω από αυστηρούς κανόνες. Εδώ δεν υπάρχει τίποτα. Οι αγώνες εναντίον των «συμφερόντων», οδηγούν πάντα στον ελληνικό ληστρικό μικροκαπιταλισμό της συναλλαγής, στη διαπλοκή, στην κρυφή ιδιωτικοποίηση τους κράτους απ’ αυτούς που δήθεν το προστατεύουν. Απλώς προς όφελός τους.
Υπάρχει κάτι στο οποίο όλα τα κόμματα συμφωνούν, όλες οι δημοτικές παρατάξεις, ακόμα και όσες εκπροσωπούν επιχειρηματίες. Γιατί και οι επιχειρηματίες στην Ελλάδα αυτό το μοντέλο ξέρουν, την επιχειρηματικότητα με το κράτος. Το κέρδος μέσα από την εκμετάλλευση του κράτους. Γι’ αυτό, όλοι συμφωνούν: Η ψυχή του Πειραιά δεν πωλείται, το λιμάνι είναι η σημαία μας. Οι μετοχές όλες να περιέλθουν στον Πειραιά. Δεν πουλάμε το λιμάνι της καρδιάς μας. Όταν ακούς πολύ «συναίσθημα», καταλαβαίνεις ότι οι μπίζνες είναι μεγάλες. Σήμερα τα εμπορικά λιμάνια είναι τεράστιες, παγκόσμιες επιχειρήσεις, χρηματιστήριο μεταφοράς προϊόντων. Μέσα σε λίγα χρόνια η Cosco μετέτρεψε ένα λιμάνι που παρήκμαζε σε μια σύγχρονη επιχείρηση, το ανέβασε στην πρώτη θέση της Μεσογείου. Την ίδια στιγμή, το κρατικό κομμάτι ανακοινώνει 8 εκατ. κέρδη. Αν διαβάζω σωστά τα νούμερα, ανακοινώνει δηλαδή ζημιές 26 εκατ. το χρόνο, γιατί αυτό εισπράττει τα 34 εκατ. ενοίκιο που πληρώνει η Cosco. Τα 34 εκατ. ετήσιο μίσθωμα από τους Κινέζους δεν πηγαίνουν στους ανέργους, δεν πηγαίνουν στους ανασφάλιστους, πηγαίνουν στην κρατική επιχείρηση. Ε, δεν χωράει αμφιβολία, το λιμάνι πρέπει να μείνει στο δήμο, είναι να μη συμφωνούν όλες οι δημοτικές παρατάξεις;
Σε όλο τον κόσμο και τα επιβατικά λιμάνια ακόμα, τα αεροδρόμια, έχουν γίνει εμπορικές επιχειρήσεις. Ολόκληρες πόλεις με ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα, καταστήματα, υπηρεσίες, ψυχαγωγία. Τι είναι τα λιμάνια, η προβλήτα που διασχίζουμε για να μπούμε στο καράβι; Ποιος μπορεί να τα κάνει αυτά, το κράτος; Τα κράτη του κόσμου αξιοποιούν την περιουσία τους, βρίσκουν στρατηγικούς επενδυτές, νοικιάζουν για 99 χρόνια, παραχωρούν το μάνατζμεντ, κρατάνε ένα ποσοστό μετοχών, ζητάνε ποσοστό επί των κερδών, κάνουν ό,τι νομίζουν τέλος πάντων για την αξιοποίησή τους. Στη χρεοκοπημένη χώρα, ψεύτικοι αγώνες για το «δημόσιο συμφέρον», δηλαδή το δικό τους. Δεν αξιοποιούν την περιουσία του κράτους γιατί είναι η δικιά τους περιουσία που εκμεταλλεύονται οι ίδιοι για τη δικιά τους τσέπη. Δεν ενδιαφέρονται για τα κέρδη που θα πήγαιναν στην κοινωνία, αλλά για τα λιγότερα πλην δικά τους.
Αν έχεις προσέξει, οι μόνοι αγώνες που γίνονται υπέρ αυτού του έρημου του κράτους είναι μόνο αγώνες υπέρ των επιχειρήσεων του κράτους, αυτών που βγάζουν χρήμα. Ποτέ δεν γίνονται αγώνες, απεργίες, γιατί μειώνονται οι κοινωνικές δαπάνες, γιατί είναι λίγα τα επιδόματα ανεργίας, γιατί υπάρχουν ανασφάλιστοι άνθρωποι. Μόνο για τις επιχειρήσεις.
Την ίδια στιγμή που γίνονται οι «αγώνες», σε κλίμα απόλυτης αδιαφορίας, περνάει ένας νόμος που νομιμοποιεί τα αυθαίρετα στις παραλίες, τις μόνιμες κατασκευές στον αιγιαλό, που καταργεί τις αποστάσεις ανάμεσα στις εμπορικές δραστηριότητες, που δεν φροντίζει για την ελεύθερη είσοδο στις παραλίες. Κανείς δεν λέει τίποτα γι’ αυτό. Γιατί αυτό είναι το μόνο μοντέλο ανάπτυξης που ξέρει το πολιτικό σύστημα. Τη συναλλαγή με τα μικροσυμφέροντα, τις παραχωρήσεις, τα στραβά μάτια, τα ενοίκια των λούνα παρκ χωρίς ελέγχους, τις μίζες, τις παροχές στους πελάτες, την εκμετάλλευση του κράτους προς ίδιον όφελος. Τον παρωχημένο ληστρικό μικροκαπιταλισμό που χρεοκόπησε. Οι πιο συντηρητικές, ιδιοτελείς, εκμεταλλευτικές πρακτικές έχουν βαφτιστεί αριστερές, υπέρ του δημόσιου συμφέροντος, υπέρ του λαού.
Χρεοκοπήσαμε κι ακόμα δεν έχουμε καταλάβει ότι αυτό το σύστημα δεν σώζεται στο σύγχρονο κόσμο.
Tο βιβλίο του Φώτη Γεωργελέ «Κρυμμένες αλήθειες και ψεύτικα διλήμματα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Με συλλογή άρθρων τα οποία αποτυπώνουν την Ελλάδα της κρίσης, μιλάνε με τόλμη για τα κακώς κείμενα της σύγχρονης νεοελληνικής πραγματικότητας και διακρίνονται για την διεισδυτικότητα και τη διορατικότητά τους.
