(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Чачба, Ҳасан-беи — Авикипедиа Перейти к содержанию

Чачба, Ҳасан-беи

Аматериал Авикипедиа аҟынтә - зхы иақәиҭу аенциклопедиа
Ҳасан-беи Чачба
Гәымтәи Агьежьыра ахада
Амаҵураҭыԥ ахь:
1804-1821 – 1828-1838
Аԥхьа иҟаз Қьалышь-беи Чачба
Аҭынха Дырмит (Сеиҭ-беи)


Аира 1786
Аҟәа-Қале ма Лыхны
Аԥсра 1838
Қьалашәыр
Аԥсыжра аҭыԥ Аҟәа
Аԥҳәыс

1. Амаршьанԥҳа

2. Тата Инал-иԥҳа
Ани аби Қьалышь-беи Чачба
Рабиа-ҳаным Амаршьан

Аҭауад Ҳасан-беи ЧачбаАԥсҳа Қьалышь-беии аҳкәажә Рабиа-ҳаными рԥа[1].

Аҭауад Ҳасан-беи — Қьалышь-беии Рабии-ҳаными рԥа иоуп[1]. Ҵабыргны, ҟазшьала иара иашьцәа аӡәгьы диеиԥшымызт. Ауаа ирҳәон, ҟазшьала иан лышҟа дышцаз, Амаршьанаа рахь[2]. Даныхәыҷызгьы егьырҭ ахәыҷқәа дрылукаартә иҟан уаҩы иимбац агәымшәареи имшәареи рыла. Данхәыҷыз инаркны Аслан-беии Ҳасан-беии рҩызара цәырҵит, иӷәӷәахеит. Урҭ ԥсшьара аамҭан зегьы еицыхәмаруан. Урҭ ранацәа рымацара ракәын рыбжьара аидгылара ззымԥшааз, доусы ԥхыӡла Аԥсҳас лыҷкәын дылбон[2].

1804 шықәсазы Аԥсҳа Қьалышь зықәра наӡахьоу иԥацәа адгьылқәа ҭынхас ириҭеит. Убарҭ дыруаӡәкын Ҳасан-беи, уи Гәымтәи Агьежьыра напхгарас иоуит[1][2]. Аха иашьцәа еиҵбацәа иара ихылаԥшра аҵаҟа иҟазарц акәын. 1808 шықәсазы лаҵарамза ҩба рзы Аҟәаҿ дыршьит иаб[3]. Аԥсҳас дҟалеит Аслан-беи Чачба. Уи ицхраауан Ҳасан-беии иан Рабиеи. Дук мырҵыкәа, Манча Чачба напхгара зиҭоз аурыс отриад Аҟәа иақәлеит. Усҟан иани иашьеиҵбы Баҭал-беии Аҟәатәи абааҿы иҟан. Сафар-беи урҭ рзы ашасқәа риҭеит, дук мырҵыкәа иоурышьҭит[3]. Уи ажәылара лҵшәадахеит; 1810 шықәсазы Аҟәатәи абаа анырга ашьҭахь, Аԥсҳас дҟалеит Сафар-беи. Сафар-беи иԥа Константин дшхәыҷыз, 1811 шықәса, Ҳасан-беи иахь ааӡаразы дрышьҭит. Абри атәы иҳәоит афранцыз Пол Гибал иҟаиҵаз агәаларшәагаҿы:

«Сафир-беи иԥа, 7 шықәса зхыҵуаз аҭауад қәыԥш, Константин-беи зыхьӡыз (Косиҭ-беи ҳәа аԥсуаа иарҳәон), иихигеит, иԥсадгьыл аҵасқәа рыла, раԥхьатәи ашықәсқәа иабшьа Ҳасан-беи иҟны, ааӡара бзиа ахьиоуз. Уажәы иаб иахь дхынҳәуеит (Лыхныҟа)… аҩганкгьы зыхә цәгьоу аҳамҭақәа еимырдуеит, 20 мшы рыҩныҵ-ҟала, ишықәнаго еиԥш аныҳәареи ачаражәреи мҩаԥыргон»[3].

Зегьы Ҳасан-беи игәаанагара иазхәыцуан. Усҟантәи аамҭазы Ҳасан-беи Гәымтәи Агьежьыра мацара акәымкәа, Аԥсныгьы нырра ду змаз аҭауадны даан[2]. Сафар-беи еснагь Аԥсны дахьыҟамыз ихы иархәаны, лассы-лассы Ҳасан-беи атәыла анапхгара инапаҿы иааигон. Даараӡа иазгәаҭатәуп абри аус аҿы, Пол Гибал иажәабжь, иџьшьатәыз иблақәа рыла дахцәажәо, иазгәаҭоуп анырра змаз аԥсуа ҭаамсҭашәара рмилаҭтә еизара аныҟала, аҭауад Сафар-беи дахьцәырҵыз, иашьа Ҳасан-беи дицны, аха аҭауад Ҳасан-беи иоуп аҭәааҵла ду аҿы инеины амҵан игылаз, уахь:

"...аиҳабацәа шьоукы еишьҭагыланы изааигәахеит, рышьҭахьҟа рыуаа иаанрыжьны, ҳаҭыр дула иацәажәон, ... Урҭ зегьы, аҭауад ианиацәажәаны, иаразнак ихынҳәон, хара имгакәа егьырҭ аамсҭацәа икәшеит".[2]

Жәабранмза 7 1821 ш., ачымазара иахҟьыны, иԥсҭазаара далҵоит Сафар-беи (Гьаргь II)[1]. Адырҩаҽны, жәабранмза 8 азы, 200ҩык ауаа ааигәа иҟаз Ешыртәи ақыҭантәи аилаҩынҭра ҟарҵарц ицеит[3]. Урҭ аурысцәа ргәыԥ иақәлеит, уи иахҟьаны аӡәы дҭахеит, ԥыҭҩыкгьы рхәит. Иара убри ашықәс жәабранмзазы, А.А. Велиаминов, Леуан Адиан иабжьагарала, Сафар-беи (Гьаргь) иԥҳәысеиба, аҳкәажә Ҭамара Адиан, Аԥсны ҳәынҭқарԥҳәысс дҟаиҵеит.  Уи ашьҭахь Ҳасан-беи Аҟәатәи абааш ахь днарыԥхьоит «аԥсуа усқәа рылацәажәара» - ҳәа ҽыҵгас иҟаҵаны. Гәыҩбарак змамыз Ҳасан-беи дбаандыҩыртәит[2]. Иара убасгьы иуаа, ҩыџьа ҵабалаа, ҳәызбала иршьит. Абас Ҳасан-беи Сибраҟа дахыргеит[2]. Арратә усбарҭа Аԥсны аҩнуҵҟатәи аусқәа ӷәӷәала рҽалагалара ҭауади-аамсҭеи ргәы ԥнажәеит. Ҳасан-беи идгылаҩцәа, хыԥхьаӡара рацәала, аҳкәажә Ҭамара лҟны инеин, ихы дақәиҭыртәырц рҭаххеит. Иҟалаз дацәшәаны, аҳкәажә Ҭамара, ибзианы издыруаз ажәлар рҿы Ҳасан ихаҭара ибзианы ишаҵанакуаз, иаарласны аинрал А.А. Велиаминов иахь, иара убас лашьаиԥа Леуан V Адиан иахь, Ҳасан-беи ихы дақәиҭыртәырц азы дрыҳәон, лԥеиԥш дацәшәаны, насгьы «лабхәанда Ҳасан-беи иҭакра иадҳәаланы, еиҳагьы ауадаҩрақәа ҟалар ҳәа дшәон»[4]. Леуан Адиан иахь, аҳкәажә Ҭамар илыҩуан:

«Аҟәатәи акомендант Ҳасан-беи дбаандаҩитәит. Аԥсуаа уи адагьы ибааԥсуп, уажәшьҭацәҟьа ихагахеит. Иара(Ҳасан-беи) дыргазар, ирҳәоит дара(аԥсуаа), Аԥсны аҟынтә иқәҵны ишцо ҳәа. Сара Қарҭҟа исыҩҩит ақьаад аинрал Велиаминов иахь, уи исгәакьоу Амаан анагара инапы ианысҵеит. Бзиа сыжәбозар, ирзеиӷьышәшьозар сыеҭымцәа абзиара, усҟан ишәышьҭы сашьа Никәала исалам шәҟәы аҟны, шәашәхалагьы ишәыҩҩыз ақьаад, Ҳасан-беи доурышьҭырц азы. Сысалам шәҟәы нарымгар, усҟан, уи ашьҭахь, сара ара сзаанкылом, аҳаҭыр ақәышәҵа, сыжәга наҟ сареи сыеҭымцәеи»[4].

1827 шықәсазы лаҵарамзазы Агыртәылантәи Аԥсныҟа дхынҳәит аԥсҳа Михаил. Аҟәа ҳаҭыр дула дрыдыркылеит. Аурыс еибашьыга ӷбақәа амҩаду аҿы ихынҳәра артиллериатә салам ала иазгәеиҭеит. Лыхны (Сук-Су) даннеи, аҳәынҭқар қәыԥш иаалырҟьаны анхацәа иқәлеит, џьашьахәык ала ауп ианаамҭаз аҳ ируаа анааи, хырԥашьа змамыз аԥсра дацәиқәырхара рылшеит. Рҭагылазаашьа еицәамхарц азы иҟалаз ахҭысқәа зегьы рышьҭахь, аҳкәажә Ҭамареи уи лԥа, Аԥсны Аҳәынҭқар Михаили аҳәаратә шәҟәқәа рышьҭит Урыстәылатәи ачынуаа дуқәа рахь[5]. Урҭ рыҳәарақәа аҭак ҟаиҵеит, адәныҟатәи аусқәа рминистр аграф К.В. Несселроде, уи  аинрал И.Ф. Паскевич иахь изыҩҩуеит, 1827 шықәса рашәарамза 4 азы, аҭауад Ҳасан-беи дызҭаркыз, насгьы дызҭаркыз аилкааразы дҵаауеит. Уи иахҟьаны, хара имгакәа, 1828 ашықәс азы, аҭауад Ҳасан-беи Томскынтә иԥсадгьыл ахь ахынҳәразы азин иоуит[2].

Анаҩстәи иԥсҭазаара

[аредакциазура | акод аредакциазура]

Ҳасан-беи Аԥсныҟа дшыхынҳәызҵәҟьа, иполитикатә ориентациа аҭырқәа аҟынтәи аурыс ахьла иԥсахит. Насгьы ахҵәара ашьҭахь аурысшәа еиҳа еиӷьны еилыскааит. Уи аурыс аиҳабырра дацхраауан Аԥсны аҭынчразы, аха еибашьрада, Сафар-беии Михаили реиԥш акәымкәа. Аҭауад Ҳасан-беи ахҵәара ашьҭахь дышныҟәозгьы хшыҩзышьҭра азутәуп[2]. Кьалашәыр иҟаз иҩны ҭбааҭыцәӡа иҟан; ҵаҟатәи ауада ахәҭак зынӡа иаартын, аанда хәыҷқәа рыла иркын; амҿтәы мардуан аҩны аԥхьа зегьы иаҵанакуаз агалереиахь унанагон. Аҭауад иԥхынратә нхарҭа хада Ҵабал акәын, Кәыдры аӡиас хыхьтәи аҩхааҿы, Марух ашьха ашьапаҿы[2]. Лассы-лассы иҭаацәа ԥсшьара уахь идәықәиҵон[2].

Агьежьыра анапхгара аура

[аредакциазура | акод аредакциазура]

Гәымтәи Аԥсны официалла Аҟәатәи Агьежьыра ҳәа иашьҭан, иара убас, А.Б.Пахомов иҳәашьала, "Ҳасан-беи идгьыл" ҳәа[2]. Аҭауад Ҳасан-беи Сибра даныҟаз аамҭазы, аамсҭаца Ажәанба драндатәи анхацәа рнапаҿы иааргеит. Даныхынҳә, аамсҭацәа Ажәанба арҭ анхацәа руалԥшьақәа рынагӡара азин ирымпыҵимхит[2]. Аха иара убри аамҭазгьы уалс ирыдиҵеит, урҭ инарываргыланы, Ҵкыбын ақыҭан рырахә зырҳәуаз ахьчацәа х-аҵәак аџьықәреи, ҩба-ҩба аҩы рыҭара. Уи адагьы, амшаԥ аныҳәа аҽны аамсҭацәа Ажәанба ирыҵанакуаз анхаҩы дарбанзаалак Ҳасан-беии иԥеи Дырмити рҭагылазаашьа зеиԥшраз ала ҳәыск, џьмак, ма акәты рзааргар акәын. Аҭауад Ҳасан дҟәымшәышәны, иҭабуп ҳәа иҳәар илшон. Убас, иашьа еиҵбы Росҭом-беи иааӡаразы аҳамҭа аҳасабала, Ауарча ақыҭан инхоз Лолуаа рҭаацәара ауалԥшьақәа зегьы рҟынтәи рхы иақәиҭитәит. Аҭауад Ҳасан-беи лассы-лассы иаамҭа мҩыԥигон азыхәцәеи ашәуааи рыкәша-мыкәша, рыусқәеи рыӡбарҭатә усқәеи рыӡбаразы: жәларк ахьынтә даҽа жәларк рахь диасуан, адҵақәеи абжьгарақәеи риҭон, лассы-лассы амш зегьы абас ихигон. Идгьыл аҿы иаанхаз аԥсуаагьы бзиала ҳәа иарҳәарц иааит, дара шьамхык ала рҽыларҟәны имаҭәа аҵыхәа инагәӡон. Аҟәа ақалақь аиӷьтәра иалахәыз, аԥара ҟазҵаз дыруаӡәкын аҭауад Ҳасан-беи[2].

аҭауад Ҳасан-беи Чачба иқьашана.

"Сара дызбеит уаҩы ӷәӷәак иҳасабла, иоура кьаҿын, акәымжәы беиа зшәыз, аҭырқәа асарақь ҳарак зхаз, ҩ-тапанча еиҵыхқәак зкыз, араӡын шьаҭа змоу; акы инапы иакын, амца ацраҵара дазхиан. Ҳасан-беи дыздыруаз аӡәгьы дигәалашәом абарҭ атапанчақәа рыда, ҩынтә аԥсра деиқәзырхаз, уҳәартә данхысуаз давҟьаӡомызт..."

Аборон Ф.Ф. Торнау иҟынтә.[2]

"Аҭауад иааикәыршаны иҟаз иуаа рыбжьара абжьындахыбаҿ даҳԥылеит; ҩынҩажәа-ҩынҩажәижәаба шықәса раҟара зхыҵуаз уаҩы ԥшӡан; исарақь ҟаҵан аҭырқәа шьалла шьацԥшшәыла ишәыз, аилыӷраақәа змаз; ишәҵатәқәа шьақәгылан абырфынтә бжакабала, иҩабжьоу чоуҳала иҟаҵаз, иқәа иҭан ... Икәымжәы ԥштәы ҩажь-иаҵәан; аџьазцәақәа рыҭрахҩақәа - ираӡын; ҵасла, имаҟа иакнаҳан араӡнытә ҭаԥҟарала ирԥшӡаз атапанча ԥшӡа."

Дибуа де Монпере иҟынтә[2].

Ишдыру еиԥш, аҭауад Ҳасан-беи ҩыџьа аҳәсақәа шимаз, ԥыҭҩык аҳәсақәа злахәыз ауадалықьгьы[2]. Раԥхьатәи иԥҳәыс иан лҭынха – аҳкәажә Амаршьанԥҳа лакәын[1]. Аҩбатәи иԥҳәыс Тата Начхьоу-иԥҳа Инал-иԥҳа лакәын, уи Қьалышь иԥҳәыс, Афизе-ҳаным Инал-иԥҳа лмамида лакәын[1]. Убри аан, аҭауад Ҳасан-беи ихатә ԥсҭазаара иадҳәалоу архивтә документқәа рҟны иԥшаан Манча Чачба иԥҳәыс Қьеҭауан Адианԥҳа лҟнытә, 1815 шықәса жәабранмза 19 рзы аинрал Ртишьчов иахь илыҩҩыз ашәҟәы, уи аҟынтәи еилкаауп лхаҵа иԥсра ашьҭахь, аҳкәажә Қьеҭауан Ҳасан-беи диццарц шылыӡбаз. Аха аинрал Ртишьчев уи лгәазыҳәара дадгылаӡомызт, уи лгәазҭазҵаз «Ҳасан-беи бнапы дашьҭоуп, Мырзаҟан ампыҵахаларазы мацара ауп» ҳәа[2]. 1819 шықәсазы аҳкәажә Тата лҟынтә диоуеит аԥа Сеиҭ-беи (анаҩс иӡаахра ашьҭахь - Дырмит)[2].

Аҭауад Ҳасан-беи иԥсҭазаара аҵыхәтәантәи ашықәсқәа ртәы еилкаам. Аусшәҟәқәа ахьҳамоу азы, Аԥсҳа Михаил илахьынҵа инапы алакын ҳәа агәра агара азы ҵаҵӷәы иҟоуп. А.В.Пахомов иажәақәа рыла, аҭауад Ҳасан-беи[2]:

«Ҵабалҟа аурыс аруаа имҩаԥыргоз аекспедициа ду иалахәхарц ирыхәҭаз азы азеиԥш алахәхара иазкны диацәажәарц дызцаз аԥсҳа иҿы зны данеит, ашьҭахь, Ҳасан-беи, Ачадара ақыҭан дшыхынҳәуаз амҩан дааҭгылеит, уа ашҳам ииҭеит ешыратәи анхаҩы Ҳакәыцә Шамба. Абри ашьҭахь Ҵабалҟа ацара илшеит, аурысқәа дрыцхрааит, нас, аҩныҟа, Кьалашәырҟа даныхынҳә, иԥсҭазаара далҵит»[2].

Аҭауад Ҳасан-беи инышәынҭраҿы ҭырқәшәала иҭаԥҟоуп аепитафиа, уа иануп:[2]

"Иԥсы ахьынӡаҭазгьы еиқәырхара дазааигәахеит

Уахгьы-ҽынгьы ибзианы дырԥылон

Ауаа, ауаажәларра; закәытә усзуҩцәа рацәоузеи

Иманшәаларазы инапы ҩеиҵихит

Иԥсы еиқәырхаразы ҳаизаԥхьап афаҭиҳа

Ҳасан-беи, Қьалышь-беи иԥа

Ҳиџьри = 1838 шықәса"[5]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 http://apsnyteka.org/file/Chikovani_Rod_abkhazskih_kniazey_Shervashidze.pdf
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 http://apsnyteka.org/file/gumba_m_gasanbey_2012.pdf
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 https://yandex.ru/clck/jsredir?from=yandex.ru%3Bsearch%2Fsite%2F%3Bweb%3B%3B%2Fsite%2Fweb%2Fitem%2Ftitle,pos,p1,source,web&text=сефербей%20чачба&etext=&uuid=&state=p0xMUgUEWJtcZBIIioDH35SC_MTyxd4MJFLGeIWZ-OPOeVwdfS0meQ,,&&cst=AiuY0DBWFJ4EhnbxqmjDhaqaPG8L_F3LkXZuk2AaHk-W__omMZw30pEhwqaQjAx89K-emxECO-9ehXuj0K43v4YEkTzBKq3W3HCrBNukFM76GMdJj2OZiXv7aL-bXN4M7Z8GPf-CwPaGhTEGh_boY9DKutcEpmsZ6bFJw9Mp3DzuAIgj-F9Z2T0QPIW0z2-XM55oq5xLkTvqT36efhp5wy9drw6bJPOllp5es0nPqWX8E_jR5hahQyNnXSCMcgSkqIHpC4kXXCg_cMXYq6xzbLSBYgjGRmWEHZX50vmodyHqLbMFTMZRJYgNeV1Ta2xp0XqThlkpsEsVSJcKjD4iUOXDfT7IlsvDkON2Fdd26CJhP7W0TbJpRp6IlEFvVL27RBX3_RgP6zoZsin02BMNPpn3RF_Pga2Lg1x_LE6FA-K7GGTYfJTFd104YaVJ1Wprxq8g5jY6su06vC3Ot3mD5hHw4j92ysRB4GWk94PYqG63zkqPn3cnIVyg9Ijs2eCdIITlbWnXFDzMWdWpfsId2qeMlqUHFN4Z10-SkT48qySnoPRhCfjrBBivKFGXFDQVAjVBiKpcYe1f6G-b3WFzRtLDAbDFESQBJm2pePE3oYkEix1jkC1afTGVjiAR2Eilfe5YSZB3wYDCmGNNYB4kqWkAhssYmTi7hTsFx7qc0y2V2hXBOhHHSXfGsjkWTDJfm4dkEStwFr33WEQNGscvLxud_pbhMnZY7lzKlDBcklo3JyyJy4uv3M_T_OnypWic3Nqc0m5i77ceIucLVjnPuTqFbu41rSCfXPeMhYqnvgo_F7ztZeVYD0TJ7NGUAWwvk026k6FuqMAZ9km1TjCt8Q4fcAiwgeORXzp2l4fCp7lCDLtYUZI1as_XqbWCp1qSeBuDdf0X6V3CoWYmHnVBp8y8RLcwbr4kSfE3klLU1oBTAfoiSvt0RGLqcqsWVt2wAMpu9wl08o8h_Q6ZTUJQJHlYkkuvxFwu&data=UlNrNmk5WktYejR0eWJFYk1LdmtxcXpNR21rU0dLU3l1c0x3bUlXNkNLUDZqUkJCZXQyZlV0T25wVnNlTlFIbWhIVXR5Y2E3elJwLWN1SVpnaDVzdV9xeDBoVWZIVG50UW1FQTlCQUsyQ3lFQ0FYQWpmMEN4Q1FLU3IyY0VFTzg5OXBBcm80cThjayw,&sign=ac19867173d41df5d09be11190382ce2&keyno=0&b64e=2&ref=orjY4mGPRjk5boDnW0uvlrrd71vZw9kpbrDtwejfYZ324TB20YdtG9JXwdL1rlTmmRPlnimzY2Xoj48knocdzuu7VUqAaVI6ddQG0_0xQ_wDEoPiQ31SrKHTPAnDN1HcJtEM0P6DQ58yQQo2_UipMP538C22LwzG1KhDKAyIeEENm5-RCFkgSJbEOgIYNs4u82Up3nDeaZo,&l10n=ru
  4. 4,0 4,1 https://yandex.ru/clck/jsredir?from=yandex.ru%3Bsearch%2Fsite%2F%3Bweb%3B%3B%2Fsite%2Fweb%2Fitem%2Ftitle,pos,p0,source,web&text=омарбей&etext=&uuid=&state=p0xMUgUEWJtcZBIIioDH35SC_MTyxd4MhXjlnkyRLy6n6IuJbT5f9g,,&&cst=AiuY0DBWFJ4EhnbxqmjDhaqaPG8L_F3LkXZuk2AaHk-W__omMZw30pEhwqaQjAx89K-emxECO-_y8LbvG8HkTLqYVb0vgTYngqCTw5aMTIRbqGU8p7To3wGzUuVTUevHHlWAB9uJswMs0t8BxE2CV_zeeDCzm0lZSAh7W-_GLRtAwuIFUfyRiT-bl2T9OF47ciT81aiJq1a680mXd2dhQ044S4a8ClFWwWgkCCRyC6MikEBuhHaAQ1CSX2CMzvQjgnNfIT8YSTzu8sgs0N3-XRZ4VtE_ZDOO6d_c99hsVYbv9mqnuplHTuB2X5OBUzUwEEIKSCbXHqIN1rAP1hfNZKG1PIIU2IUorCWRu34haYED-kSAw4Ezplf0aez8_H7SpcT7H_RI5PjG7SqDXmtytIiWpLp7cHsR7KTSSyq9Sp6CyiicU_lHbqIpgLfzkSSpZIERwNRMlxSUQHtUhvS34I2h9M0i3ZTWyuDLcxL5Vl4Fkd6V5YcVLis0b2e-X5IrnL8j7RT7z3W6Xue8yfEc2QWnj1eFLNv0h4lSwgrOPaOcidoELmTznen_t4HaBnoRZDjUNHwhcvhEN3TRXJ0C7tajJLhnO09Qhe_osVjaYucXAuviZ85YCUUL2gPULVDh5QexsiaF2sCoAIOiq2ZF-ioAs6t643MMSeN5SqXKU72EN_2N9T8wour7kNrYyIABaKK18V345Uk0gCb12y9FKa90BsVSPvXSst2qOgvHCYLr6oybp2LA7KNSQQtlGeNeE7v7u4jMUMBgxPinqBK4XEcjLLxoXLPNsCmeSvQtB20Gsit2WwBNc0_O_OXj5_Eor-Y3Ni5PxVX8pcTMVD4MY3e1Od28hHHj-n50nhKfuTJ0n-ZmuPNuj_Hjik10rHhXWHuRiLBq10YJaJ4DInfpH0FZCu3lXxGw&data=UlNrNmk5WktYejR0eWJFYk1LdmtxcXpNR21rU0dLU3l1c0x3bUlXNkNLT3o4QXg5VWlLQWZIVld3d3pJYTk5Yk4zVzVyZlJ1MzVzdmpoQ25rOXpEZTV3RUhtOTB2XzNRNDlhZ3hRbWgxVElxQndJVFVMbFd0dXdoc3hDUWpCRFQyLVN3eW5GN1FEMGpMVTl3XzU0OC1zQ0dmZ1hKdlV0RGlOdkpCSlhia0p6YUFKMnRUNWJINlEsLA,,&sign=c85c0f8f320a287325ccf1fe81bf195e&keyno=0&b64e=2&ref=orjY4mGPRjk5boDnW0uvlrrd71vZw9kpbrDtwejfYZ2qzEDQR6n9ztz1wA1iU8CZW2iYd7CFIhbHCgUCdOHODcu87xvMztoQ2SBOZ1G05OEBdfkwEQyufSSvzL44qF8COUVPiDSuBG2m99C3mwwGSA,,&l10n=ru
  5. 5,0 5,1 https://yandex.ru/clck/jsredir?from=yandex.ru%3Bsearch%2Fsite%2F%3Bweb%3B%3B%2Fsite%2Fweb%2Fitem%2Ftitle,pos,p0,source,web&text=гумба%20михаил&etext=&uuid=&state=p0xMUgUEWJtcZBIIioDH35SC_MTyxd4MhXjlnkyRLy6n6IuJbT5f9g,,&&cst=AiuY0DBWFJ4EhnbxqmjDhaqaPG8L_F3LkXZuk2AaHk-W__omMZw30pEhwqaQjAx89K-emxECO-_y8LbvG8HkTLqYVb0vgTYngqCTw5aMTIRbqGU8p7To3wGzUuVTUevHHlWAB9uJswMs0t8BxE2CV_zeeDCzm0lZSAh7W-_GLRtAwuIFUfyRiT-bl2T9OF47ciT81aiJq1a680mXd2dhQ044S4a8ClFWwWgkCCRyC6MikEBuhHaAQ1CSX2CMzvQjgnNfIT8YSTzu8sgs0N3-XRZ4VtE_ZDOO6d_c99hsVYbv9mqnuplHTuB2X5OBUzUwEEIKSCbXHqIN1rAP1hfNZKG1PIIU2IUorCWRu34haYED-kSAw4Ezplf0aez8_H7SpcT7H_RI5PjG7SqDXmtytIiWpLp7cHsR7KTSSyq9Sp6CyiicU_lHbqIpgLfzkSSpZIERwNRMlxSUQHtUhvS34I2h9M0i3ZTWyuDLcxL5Vl4Fkd6V5YcVLis0b2e-X5IrnL8j7RT7z3W6Xue8yfEc2QWnj1eFLNv0h4lSwgrOPaOcidoELmTznen_t4HaBnoRZDjUNHwhcvhEN3TRXJ0C7tajJLhnO09Qhe_osVjaYucXAuviZ85YCUUL2gPULVDh5QexsiaF2sCoAIOiq2ZF-ioAs6t643MMSeN5SqXKU72EN_2N9T8wour7kNrYyIABaKK18V345Uk0gCb12y9FKa90BsVSPvXSst2qOgvHCYLr6oybp2LA7KNSQQtlGeNeE7v7u4jMUMBgxPinqBK4XEcjLLxoXLPNsCmeSvQtB20Gsit2WwBNc1TRRbGQ2tOxqF_73xzuszbrujSnvEAWzi3jmaUVI5JLdXJCVxaT3By7-pCDPwv0G1z2sPlLPgdg_FRqpd5QajdvuAGan3Adz5NGQsga6cri&data=UlNrNmk5WktYejR0eWJFYk1LdmtxcXpNR21rU0dLU3l1c0x3bUlXNkNLTjJMRVJLekxkVkhXMDdxV01PQmQybTFrNWxBeS1HNmxjc0ZNQVkxeXg3OXN2SDEwaFdvQVUxbXBsY2ZFTW5icDdsMkhISHowaXF0WjhqXzlQRE9WQm4wbzljU19mZHpFT2x4WjYzVUZXLVRpNWl6RDVDNTBVZHpSTzBSQjFhWmNNV25xZFdrbkd5b2lkZFpXV1UxQjhG&sign=2e225bd5d0ede87f8254b3e5e65db093&keyno=0&b64e=2&ref=orjY4mGPRjk5boDnW0uvlrrd71vZw9kpbrDtwejfYZ2qzEDQR6n9zm0Lz8TMFmAK_L-GgzeHcHGM3XCB1EBndvYNYEyzXBvvOr5TV4rUBcaKwVeA5SwV_QEAm_Afqa3JlTn_70w3yd7uDC4SbmQqnRJDpqOelq1RCHInzJgqcOb4uqOIYAA01Q,,&l10n=ru