Carl Sagan

Carl Edward Sagan (9 November 1934 – 20 Desember 1996) was ’n Amerikaanse sterrekundige, astrofisikus, kosmoloog en skrywer in sterrekunde en ander natuurwetenskappe. Hy het ’n groot bydrae gelewer tot die ontdekking van die planeet Venus se hoë oppervlaktemperature. Hy is egter die bekendste vir sy bydraes tot die wetenskaplike navorsing van buiteaardse lewe, insluitende die eksperimentele demonstrasie van die vervaardiging van aminosure van basiese chemikalieë deur bestraling. Sagan het die eerste fisieke boodskappe saamgestel wat die ruimte ingestuur is: die Pioneer-plaat en die Voyager Goue Skyf – universele boodskappe wat moontlik deur buiteaardse intelligente wesens verstaan kan word as hulle dit sou vind.

Carl Sagan
Carl Sagan in 1980.
Geboortenaam	Carl Edward Sagan
Gebore	9 November 1934 Brooklyn, New York, VSA
Oorlede	20 Desember 1996 (op 62) Seattle, Washington, VSA
Blyplek	Verenigde State
Nasionaliteit	Verenigde State
Vakgebied	Sterrekunde, astrofisika, kosmologie, Astrobiologie, ruimtewetenskap, planetêre wetenskap
Instelling(s)	Cornell-universiteit Harvard-universiteit Smithsonian Astrophysical Observatory Universiteit van Kalifornië, Berkeley
Alma mater	Universiteit van Chicago (B.A.), (BSc), (MSc), (PhD)
Doktorale promotor(s)	Gerard Kuiper
Bekend vir	SETI Cosmos: A Personal Voyage Cosmos Voyager Goue Plaat Pioneer-plaat Contact Pale Blue Dot
Toekennings	Nasa-medalje vir Besondere Openbare Diens (1977) Pulitzer-prys vir Algemene Niefiksie (1978) Oersted-medalje (1990) Carl Sagan-prys vir Openbare begrip van Wetenskap (1993) Nasionale Akademie van Wetenskappe se Medalje vir Openbare Welsyn (1994)
Handtekening

Hy het meer as 60 wetenskapgeskrifte en artikels gepubliseer en was die skrywer, medeskrywer of redakteur van meer as 20 boeke.

Sagan is ook bekend vir baie van sy populêrewetenskapboeke soos The Dragons of Eden, Broca's Brain en Pale Blue Dot, en vir die bekroonde 1980-TV-reeks Cosmos: A Personal Voyage waarvan hy die verteller en medeskrywer was. Cosmos was die reeks met die meeste kykers in die geskiedenis van Amerikaanse openbare TV; minstens 500 miljoen mense in 60 lande het daarna gekyk.

Sagan was vir die grootste deel van sy loopbaan ’n professor in sterrekunde aan die Cornell-universiteit. Hy het verskeie pryse en medaljes ontvang. Hy is op 20 Desember 1996 op 62 jaar oorlede aan longontsteking.

Biografie

Lewe

Sagan se ouers was liberale Jode en dus nie baie godsdienstig nie. Sy pa, Sam Sagan, was 'n kleremaker wat uit Tsaristiese Rusland gevlug het en hy het hoofsaaklik uniforms vir die Amerikaanse weermag in sy nuwe vaderland gemaak. Sy ma, Rachel Molly Gruber, was 'n huisvrou. Sagan het ook 'n suster, Carol Sagan, gehad. Hulle het in Brooklyn gewoon. Een van sy vroegste herinneringe was om saam met sy ouers die New York World's Fair (1939) by te woon, met die tema: 'die wêreld van môre'. Dit het 'n diep indruk op hom gemaak en hy het toe in wetenskap en tegnologie begin belangstel en later in daardie rigting gaan studeer.

Sagan het in 1960 in sterrekunde en astrofisika gegradueer. Van 1960 tot 1968 het hy aan die Harvard-universiteit onderrig gegee en daarna, tot sy dood, aan die Cornell-universiteit. Hier het hy die inisieerder geword van 'n navorsingsgroep wat gemoeid was met buiteaardse lewe en hoe om daarmee in aanraking te kom. Dit het later gegroei tot die (hoofsaaklik teoretiese) wetenskap van astrobiologie en die SETI-navorsingsprogram. Sagan het ook vir die bekende Jet Propulsion Laboratory (JPL) in Pasadena gewerk in die ontwerpfase van die Mariner-, Pioneer- , Voyager- en Vikingreekse van interplanetêre sondes en landingsvaartuie en was een van die hoofinisieerders van ruimtesendings daar.

Hy het die idee verskaf om 'n onveranderlike en universele boodskap op interplanetêre sondes uit te dra wat deur enige vorm van buiteaardse intelligensie verstaan ​​kan word. Hy is aangestel as voorsitter van die komitees wat die Goue Plaat aan die Pioneer 10 en 11 bevestig het en het die idee ontwerp en verfyn tot die Voyager Goue Plaat wat Voyager 1 en 2 in hul ruimtesendings vergesel het.

Sagan was een van die eerstes wat die klimaatsgevolge van kernoorlog bestudeer het en daardeur die konsep van 'n kernwinter bekend gestel het.

Sagan het die stryd teen bygeloof as een van sy belangrikste take beskou, wat volgens hom verteenwoordig word in die vorm van die geïnstitusionaliseerde wêreldgodsdienste en nuwe skyngodsdienste soos New Age en 'alternatiewe wetenskappe'. Hy was ook gekant teen die kreasionisme en 'n voorstander van die evolusieteorie. Hy was volgens sy kritici 'n ateïs, maar ander beweer dat hy meer 'n "soeker" was en dat die term agnostikus meer akkuraat sou wees.

Hy was een van die medestigters van die Komitee vir die Wetenskaplike Ondersoek van Aansprake van die Paranormale. Dit het gegroei tot 'n internasionale vereniging van skeptici, wat ook 'n takke in België en Nederland het. Hy is vereer met talle wetenskaplike en openbare toekennings.

In romanvorm het hy sy visie van die mens en die kosmos gepubliseer in die blitsverkoper Contact (1985), wat in 1997 in verfilm is, met Jodie Foster in die hoofrol.

Anonieme voorspraak vir dagga

Sagan het dagga gerook en het voorspraak daarvoor gedoen. Onder die skuilnaam "Mr. X" het hy 'n opstel geskryf oor die rook van dagga wat in die boek "Marihuana Reconsidered" in 1971 gepubliseer is. Die opstel verduidelik onder meer dat die gebruik van dagga sommige van sy werke geïnspireer het, en boonop sy visuele en intellektuele ondervinding van die wêreld opgekikker het. Na Sagan se dood in 1996 is sy outeurskap deur sy vriend Lester Grinspoon aan sy lewensbeskrywer, Keay Davidson bekend gemaak. Die bekendmaking van Sagan se status as daggaroker het die aandag van die media getrek met die publisering van sy biografie, getiteld "Carl Sagan: A Life" in 1999. Nie lank na Sagan se dood nie het sy weduwee, Ann Druyan, as direkteur aangesluit by die nasionale organisasie vir die hervorming van daggawette, wat kortweg as NORML bekend staan.

"Die verbod op dagga is belaglik, dit belemmer die volle gebruik van 'n dwelm wat die vrede en insig, sensitiwiteit en kameraadskap bevorder wat so dringend nodig is in hierdie toenemend mal en gevaarlike wêreld." – Carl Sagan ("The illegality of cannabis is outrageous, an impediment to full utilization of a drug which helps produce the serenity and insight, sensitivity and fellowship so desperately needed in this increasingly mad and dangerous world.")

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Carl Sagan.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia