Pigmee
’n Pigmee is lid van ’n etniese groep wat buitengewoon kort is; antropoloë definieer die term as lid van enige groep waar die mans se gemiddelde lengte minder as 150 cm is.[1] Die term word meestal verbind met volke in Sentraal-Afrika, soos die Aka, Efé en Mbuti.[2] As "pigmee" gedefinieer word as lid van ’n groep waarvan die mans korter as 1,55 m is, is daar ook pigmeë in Australië, Thailand, Maleisië, Indië,[3] Indonesië, Filippyne, Papoea-Nieu-Guinee, Bolivia en Brasilië.[4]
Etimologie
wysigDie term pigmee om na kort mense te verwys kom van die Griekse πυγμαῖος pygmaios via Latyn Pygmaei, wat afgelei is van πυγμή, ’n vuis (’n meeteenheid wat ooreenstem met die afstand tussen die elmboog en die kneukels).
Dit word soms as neerhalend beskou. Daar is egter geen enkele term waarmee dit vervang kan word nie.[5] Baie pigmeë verkies om volgens hul etnisiteit geïdentifiseer te word, soos Aka, Baka, Mbuti en Twa.[6] Die term Bayaka, die meervoud van Aka/Yaka, word soms in die Sentraal-Afrikaanse Republiek gebruik om na alle plaaslike pigmeë te verwys. In Kongolees word Bambenga gebruik.
Oorsprong
wysigVerskeie teorieë is al voorgestel om die kort lengte van pigmeë te verduidelik. Volgens sommige studies kan dit ’n aanpassing wees by die min ultravioletligvlakke in die reënwoude.[7][8] Dit kan meebring dat relatief min vitamien D in die vel vervaardig kan word en dat dit die kalsiumopname uit die dieet vir beengroei beperk.[9]
Ander verduidelikings sluit in die gebrek aan kos in die reënwoudomgewing, lae kalsiumvlakke in die grond, die behoefte om deur digte woude te beweeg en ’n aanpassing by hitte en humiditeit.[10] Ook die gene wat op groeihormone betrekking het, is al as rede aangegee.[11]
Verwysings
wysig- ↑ Encyclopædia Britannica: Pygmy. Britannica.com. Besoek op 2011-10-11.
- ↑ http://www.pygmies.org/#introduction African Pygmies
- ↑ The Semang by George Weber. Chapter 35: The Negrito of Malaysia Geargiveer 24 Julie 2013 op Wayback Machine.
- ↑ Darwin's Children. The Economist. 13 Desember 2007
- ↑ Hewlett, Barry S. "Cultural diversity among African pygmies." In: Cultural Diversity Among Twentieth-Century Foragers Geargiveer 9 Junie 2010 op Wayback Machine. Susan Kent, red. Cambridge, Engeland: Cambridge University Press, 1996.
- ↑ Forest peoples in the central African rain forest: focus on the pygmies.
- ↑ Becker, Noémie S.A.; Verdu, Paul; Froment, Alain; Le Bomin, Sylvie; Pagezy, Hélène; Bahuchet, Serge; Heyer, Evelyne (2011). "Indirect evidence for the genetic determination of short stature in African Pygmies". American Journal of Physical Anthropology. 145 (3): 390–401. doi:10.1002/ajpa.21512. PMID 21541921.
- ↑ Julian O'Dea (21 Desember 2009). "Ultraviolet light levels in the rainforest" (in Engels). Geargiveer vanaf die oorspronklike op 8 November 2017.
- ↑ O'Dea, JD. Possible contribution of low ultraviolet light under the rainforest canopy to the small stature of Pygmies and Negritos. Homo: Journal of Comparative Human Biology, Vol. 44, No.3, pp. 284–7, 1994.
- ↑ Short lives, short size – why are pygmies small? « Not Exactly Rocket Science.
- ↑ Bozzola, M; Travaglino P; Marziliano N; Meazza C; Pagani S; Grasso M; Tauber M; Diegoli M; Pilotto A; Disabella E; Tarantino P; Brega A; Arbustini E (November 2009). "The shortness of Pygmies is associated with severe under-expression of the growth hormone receptor". Mol Genet Metab. 98 (3): 310–3. doi:10.1016/j.ymgme.2009.05.009. PMID 19541519.
Eksterne skakels
wysig
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Pigmee.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
