Wildsbok

Hierdie artikel is gemoeid met die bok as lid van die familie Bovidae (Engels antelope); vir ander gebruike van die woord sien bok (dubbelsinnig).

Wildsbok
impala
Wetenskaplike klassifikasie
Koninkryk:	Animalia
Filum:	Chordata
Klas:	Soogdiere
Orde:	Artiodactyla
Familie:	Bovidae

'n Wildsbok is 'n soogdier wat geklassifiseer word onder die Familie Bovidae. Wildsbokke is 'n groep diere wat nie baie gemeenskaplike eienskappe het nie, maar wat nie onder die kategorie van skape, beeste, bokke of buffels hoort nie. Inheemse wildsbokke word gevind veral in Afrika, maar ook Asië en Indië. Die mees akkurate manier om die groep diere te beskryf is dat hulle plantetende ongelyktonige hoefdiere is wat 'n paar hol horings op hul koppe het. Hulle is gewoonlik maer, met dun bene, sterk agterkwarte, en 'n kort stert.

Fisiese kenmerke

'n Klipspringer, afgeneem in 'n dieretuin in Orlando, Florida.

Die grootte verskil baie tussen verskillende spesies. Hulle is almal goeie hardlopers en springers, maar net 'n paar spesies het goeie genoeg balans om goed te kan klim.

Wildsbokke se pels is dig en kort.

Hulle is herkouers, met goed-ontwikkelde kiestande, maar geen boonste snytande nie. Om grasstingels en blare af te skeur, druk hulle hul onderste snytande teen die harde boonste tandvleis wanneer hulle byt.

Hul sintuie is fyn ontwikkel om hul teen roofdiere te beskerm. Hulle oë is aan die kant van hul koppe geplaas, met horisontale verlenging van hulle pupile, om sodoende 'n breë uitsig na agter en voor te gee. Hulle ruik en hoor ook goed, wat help ná donker, die tyd wanneer roofdiere dikwels jag.

Albei geslagte het horings, met die mannetjie s'n gewoonlik groter. Die lengte van die horings in die mannetjies het waarskynlik te make met die nodigheid om te kompeteer vir paring. Die klipspringer, 'n spesie waar die mannetjie en wyfie lewenslank paar, se horings is baie klein. Daarteenoor het spesies waar die mannetjies moet kompeteer vir die paringsreg van talle wyfies, hroings wat tot 1,5m lank kan wees. Die horings weeg egter nie baie nie, aangesien dit hol is.

Die mannetjie is gewoonlik ook fisies groter as die wyfie, en die kleur van hul pels kan in sekere spesies ook verskil.

Dit is moeilik om te bepaal hoe lank wildsbokke lewe. Dit is baie onwaarskynlik dat 'n wildsbok in die natuur ouer as tien kan word, weens die hoë getalle wat omkom deur roofdiere.

Gedrag

'n Damara dik-dik

In teenstelling met vleiseters en primate, is die wildsbokke nie bekend vir hul hoë intelligensie nie. Hul weiding hardloop nie weg nie: hulle hoef dus nie vinnig te dink nie. Hulle is wel baie knap om van hul vyande af weg te kom. Hulle kan baie vinnig hardloop, is vaardig met vinnige swenke, en kan vir 'n lang tyd hul spoed handhaaf.

Wildsbokke kommunikeer met mekaar deur middel van 'n wye verskeidenheid van klanke. Die Damara dik-dik fluit byvoorbeeld wanneer dit onraad bemerk, en waarsku ander dierspesies ook so in die proses. Visuele kommunikasie is egter ook baie belangrik. Die dier se liggaamshouding en beweging vertel baie vir die ander wildsbokke. As 'n wildsbok opgewonde of senuweeagtig is, wip die dier op en af, met al vier pote stokstyf uitgestrek. (Dit is nie die geval met die groter, swaarder spesies nie). Die gedrag word pronk genoem. Reuk word ook vir kommunikasie gebruik. Wildsbokke wat in troppe lewe het gespesialiseerde kliere in hul hoewe. Dit laat 'n reukspoor agter. As 'n enkele wildsbok dus per ongeluk afgesonder van die trop raak, kan dit deur middel van dié reukspoor die pad terugvind na die trop.

Die wildsbokspesies wat aangetref word in woude bly gewoonlik op dieselfde plek hul hele lewe lank, terwyl die diere van die oop vlaktes gewoonlik wyd migreer om te kan wei en voort te plant.

Spesies

Daar is omtrent 90 spesies wildsbok, in omtrent 30 genera, in die wêreld. Ongeveer 15 spesies is bedreigd.

Kultuuraspekte

Die wildsbokhoring word op talle plekke hoog aangeslaan vir die geneeskundige of towerkragkwaliteite daarvan. Op ander plekke is dit steeds 'n statussimbool om die wildsbokkop met die horings in die persoon se woning uit te stal.

Sien ook

• Suider-Afrikaanse soogdiere en hul ordes
• Lys van Suider-Afrikaanse soogdiername
• Lys van Suider-Afrikaanse soogdiere volgens wetenskaplike name

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal.