Wys bron van Manga

'''Manga''' (漫画 ''Manga'') is [[strokiesverhaal|strokiesprente]] wat in [[Japan]] of deur skeppers in die [[Japannees|Japannese taal]] geskep is, en stem ooreen met 'n styl wat in die laat 19de eeu ontwikkel is.<ref>Lent 2001, bl. 3–4, Gravett 2004, bl. 8</ref> Dit het 'n lang en komplekse voorgeskiedenis in vroeëre Japanse kuns.<ref>Kern 2006, Ito 2005, Schodt 1986</ref>

Die term ''manga'' ([[kanji]]: <span lang="ja">漫画</span>
<nowiki>;</nowiki> [[hiragana]]: <span lang="ja">まんが</span>
<nowiki>;</nowiki> [[katakana]]: <span lang="ja">マンガ</span>
<nowiki>;</nowiki> <span class="unicode haudio"><span class="fn">[[Lêer:Loudspeaker.svg|skakel=File:Ja-Manga.oga|11x11px]]&nbsp;luister</span>&nbsp;<small class="metadata audiolinkinfo" style="cursor:help;">([[Wikipedia:Mediahulp|hulp]]·inligting)</small>
</span>; <span class="nowrap"><small>Engels </small><span class="IPA nopopups">/<span title="/ˈ/ primary stress follows">ˈ</span><span title="'m' in 'my'">m</span><span title="/æ/ short 'a' in 'bad'">æ</span><span title="/ŋ/ 'ng' in 'sing'">ŋ</span><span title="'g' in 'guy'">ɡ</span><span title="/ə/ 'a' in 'about'">ə</span>/</span></span> of <span class="nowrap"><span class="IPA nopopups">/<span title="/ˈ/ primary stress follows">ˈ</span><span title="'m' in 'my'">m</span><span title="/ɑː/ 'a' in 'father'">ɑː</span><span title="/ŋ/ 'ng' in 'sing'">ŋ</span><span title="'g' in 'guy'">ɡ</span><span title="/ə/ 'a' in 'about'">ə</span>/</span></span>) in Japan is 'n woord wat gebruik word om te verwys na sowel strokiesprentboeke as spotprente. "Manga", as 'n term wat buite Japan  gebruik word, verwys na strokiesboeke wat oorspronklik in Japan gepubliseer is.<ref name="Merriam-Webster">Merriam-Webster 2009</ref>

In Japan lees mense van alle ouderdomme manga. Die medium sluit werk in 'n wye verskeidenheid van genres in: onder meer aksie-avontuur, besigheid en handel, komedie, speurverhale, historiese drama, gruwel, raaiselverhale, romanse, wetenskapfiksie en fantasie, seksualiteit, sport en speletjies en spanning. Baie manga is in ander tale vertaal.<ref name="Gravett">Gravett 2004 bl. 8</ref> Sedert die 1950's het manga 'n al hoe groter deel van die Japanse uitgewersbedryf geword,<ref>Kinsella 2000, Schodt 1996</ref> wat 'n mark van [[Jen|¥]]406 miljard in Japan in 2007 (ongeveer [[Amerikaanse dollar|$]]3.6 miljard) en ¥420 miljard (ongeveer $5.5 miljard) in 2009 behels.<ref>Saira Syed (18 Augustus 2011).</ref> Manga het ook 'n beduidende wêreldwye gehoor verwerf.<ref name="Wong 2006">Wong 2006, Patten 2004</ref> In Europa en die Midde-Ooste was die mark in 2012 $250 miljoen werd.<ref name="Danica Davidson">Danica Davidson (26 Januarie 2012).</ref> In die VSA en Kanada was die mangamark in 2008 $175 miljoen werd; en die markte in Frankryk en die VSA is ongeveer dieselfde grootte.

Mangastories word gewoonlik in swart-en-wit gedruk,<ref>Katzenstein & Shiraishi 1997</ref> hoewel daar ook volkleurmanga bestaan. In Japan is manga gewoonlik vervolgverhale in groot mangatydskrifte, dikwels met baie stories wat elkeen 'n enkele episode is wat in die volgende uitgawe voortgesit sal word. As die reeks suksesvol is, kan die versamelde hoofstukke heruitgegee word in ''tankōbon-''volumes, wat gewoonlik, maar nie uitsluitlik nie, slapbandboeke is.<ref name="GravettSchodt">Gravett 2004, bl. 8, Schodt 1986</ref> 'n Mangakunstenaar (''mangaka'' in Japannees) werk gewoonlik met 'n paar assistente in 'n klein ateljee en in vennootskap met 'n kreatiewe redakteur van 'n kommersiële uitgewersmaatskappy.<ref name="Kinsella">Kinsella 2000</ref> As 'n mangareeks gewild genoeg is, kan dit na of selfs tydens die reeks geanimeer word.<ref>Kittelson 1998</ref> Soms handel manga oor voorheen bestaande lewendige-aksie- of animasie-rolprente.<ref>Johnston-O'Neill 2007</ref>

Strokiesboeke wat deur manga beïnvloed is, waarvan party oorspronklike werke is, bestaan in ander dele van die wêreld, veral in [[Volksrepubliek China|China]], [[Hongkong]], [[Republiek China|Taiwan]] ("manhua") en Suid-Korea ("manhwa").<ref>Webb 2006</ref><ref name="Wong 2002">Wong 2002</ref>

== Etimologie ==
Die woord "manga" kom van die Japannese woord 漫画,<ref>Rousmaniere 2001, bl. 54, Thompson 2007, bl. xvi, Prohl & Nelson 2012, bl. 596, Fukushima 2013, bl. 19</ref> saamgestel uit die twee woorde [[kanji]] 漫 (man), wat "grappig of impromptu" beteken, en 画 (ga), wat "foto's" beteken.<ref>Webb 2006, Thompson 2007, bl. xvi, Onoda 2009, bl. 10, Petersen 2011, bl. 120</ref>

Die woord het die eerste keer algemeen gebruik geword in die laat 18de eeu<ref>Prohl & Nelson 2012, bl. 596, McCarthy 2014, bl. 6</ref> met die publikasie van werke soos Santō Kyōden se prenteboek ''Shiji no yukikai'' (1798),<ref>[http://heartland.geocities.jp/hamasakaba/44kyoden/ "Santō Kyōden's  picturebooks"].</ref><ref>[http://dl.ndl.go.jp/info:ndljp/pid/2534277/5?contentNo=5&itemId=info%3Andljp%2Fpid%2F2534277&__lang=en "Shiji no yukikai(Japanese National Diet Library)"].</ref> en in die vroeë 19de eeu met werke soos Aikawa Minwa se ''Manga hyakujo'' (1814) en die beroemde ''Hokusai Manga-''boeke (1814–1834) met verskillende tekeninge van die sketsboeke van die bekende ukiyo-e-kunstenaar [[Katsushika Hokusai|Hokusai]].<ref name="Hokusai">Bouquillard & Marquet 2007</ref> Rakuten Kitazawa (1876–1955) het die eerste keer die woord "manga" in die moderne betekenis daarvan gebruik.<ref name="Manga no Jiten">Shimizu 1985, bl. 53–54, 102–103</ref>

In Japannees verwys "manga" na alle vorme van spotprente, strokiesprente en animasie. Onder Engelssprekendes het "manga" die enger betekenis van "Japanse strokiesprente", soortgelyk aan die gebruik van "[[anime]]" binne en buite Japan. Die term "ani-manga" word gebruik om strokiesprente te beskryf wat van animasiesellofaan gemaak is.<ref>[http://www.animecornerstore.com/inuyaanno.html "Inu Yasha Ani-MangaGraphic Novels"].</ref>

== Geskiedenis en eienskappe ==
Moderne manga het sy oorsprong in die Besetting- (1945–1952) en post-Besettingjare (1952-vroeg 1960's), terwyl 'n voorheen militaristiese en ultra-nasionalistiese Japan sy politieke en ekonomiese infrastruktuur herbou het.

Skrywers oor mangageskiedenis beskryf twee breë en aanvullende prosesse in die vorming van moderne manga. Een siening beklemtoon die gebeure wat plaasgevind het tydens en na afloop van die [[Besetting van Japan|Amerikaanse besetting van Japan]] (1945–1952), en beklemtoon die Amerikaanse kulturele invloede, insluitend Amerikaanse strokiesboeke (deur GI's na Japan gebring ) en beelde en temas van Amerikaanse televisie, rolprente en strokiesprente (veral Disney).<ref>Kinsella 2000, Schodt 1986</ref> Die ander siening, gehuldig deur ander skrywers soos Frederik L. Schodt, Kinko's Ito en Adam L. Kern, beklemtoon die kontinuïteit van die Japanse kulturele en estetiese tradisie, insluitend vooroorlogse, Meijise en voor-Meijise kultuur en kuns.<ref>Schodt 1986, Ito 2004, Kern 2006, Kern 2007</ref>

Wat die oorsprong ook al was, 'n ontploffing van artistieke kreatiwiteit het beslis in die naoorlogtydperk plaasgevind,<ref>Schodt 1986, Schodt 1996, Schodt 2007, Gravett 2004</ref> met mangakunstenaars soos Osamu Tezuka (''Astro Boy'') en Machiko Hasegawa (''Sazae-san'') wat daarby betrokke was. ''Astro Boy'' het vinnig geweldig gewild in Japan en elders geword, en is dit steeds,<ref>Kodansha 1999, bl. 692–715, Schodt 2007</ref> en die [[anime]]-aanpassing van ''Sazae-san-''tekeninge het  in 2011 meer kykers as enige ander anime op Japanse televisie gelok.

Tezuka en Hasegawa het albei stilistiese vernuwings teweeg gebring. In Tezuka se "kinematografiese" tegniek is die panele soos 'n rolprent wat die besonderhede van die aksie onthul wat soortgelyk is aan stadige beweging of 'n vinnige zoem van 'n afstand af tot nabyskote. Hierdie soort visuele dinamika is algemeen deur latere mangakunstenaars gebruik.<ref name="Schodt 1986">Schodt 1986</ref> Hasegawa se fokus op die daaglikse lewe en op vroue se ervaring was eienskappe van latere ''shōjo-manga''.<ref>Gravett 2004, bl. 8, Lee 2000, Sanchez 1997–2003</ref> Tussen 1950 en 1969 het 'n al hoe groter leserstal vir manga in Japan ontstaan, met twee van die belangrikste bemarkinggenres, ''shōnen manga,'' gemik op seuns, en ''shōjo manga,'' gemik op meisies, wat navore gekom het.<ref>Schodt 1986, Toku 2006</ref>
[[Lêer:Figure in Manga style.png|links|duimnael|'n Figuur wat in die mangastyl geteken is – soos gewoonlik vereenvoudig tot swart en wit en verskillende patrone om te vergoed vir die gebrek aan kleur]]
In 1969 het 'n groep vroulike mangakunstenaars (later genoem die ''Jaar 24 Groep'', ook bekend as die ''Manjifieke 24's'') hul ''shōjo''-manga-debuut gemaak ("die jaar 24" kom van die Japanse naam vir die jaar 1949, die geboortejaar van baie van hierdie kunstenaars).<ref>Gravett 2004, bl. 78–80, Lent 2001, bl. 9–10</ref> Die groep het Moto Hagio, Riyoko Ikeda, Yumiko Ōshima, Keiko Takemiya en Ryoko Yamagishi ingesluit.<ref name="GravettSchodt">Gravett 2004, bl. 8, Schodt 1986</ref> Daarna sou hoofsaaklik vroulike mangakunstenaars ''shōjo'' vir 'n lesersgehoor van meisies en jong vroue teken.<ref>Schodt 1986, Toku 2006, Thorn 2001</ref> In die volgende dekades (1975 tot nou) het ''shōjo''-manga stilisties al hoe meer ontwikkel terwyl verskillende maar oorvleuelende subgenres terselfdertyd ontstaan het.<ref name="Ogi">Ōgi 2004</ref> Belangrike subgenres sluit romanse, superheldinne en "damestrokiesboeke" in (in Japannees ''redisu'' <span lang="ja">レディース</span>
, ''redikomi'' <span lang="ja">レディコミ</span>
en ''josei'' <span lang="ja">女性</span>
).<ref>Gravett 2004, bl. 8, Schodt 1996</ref>

Moderne ''shōjo''-manga-romanse bevat liefde as 'n belangrike tema wat in emosioneel intense verhale van selfverwesenliking afspeel.<ref name="Drazen">Drazen 2003</ref> Met die superheldinne het ''shōjo-''manga gelei tot uitreikings soos Pink Hanamori se ''Mermaid Melody Pichi Pichi Pitch, ''Reiko Yoshida se ''Tokio Mew Mew'', en Naoko Takeuchi se ''Pretty Soldier Sailor Moon'', wat internasionaal gewild geword het in sowel manga- as anime-formate.<ref>Allison 2000, bl. 259–278, Schodt 1996, bl. 92</ref> Groepe (of ''sentais'') van meisies wat saam werk, het ook gewild geword in hierdie genre. Soos Lucia, Hanon en Rina wat saam sing, en Sailor Moon, Sailor Mercury, Sailor Mars, Sailor Jupiter en Sailor Venus wat saam werk.<ref name="Poitras">Poitras 2001</ref>

Manga vir manlike lesers is onderverdeel volgens die ouderdom van die beoogde lesers: seuns tot 18 jaar oud (''shōnen''-manga) en jong mans van 18 tot 30 jaar oud (''seinen-''manga);<ref>Thompson 2007, bl. xxiii–xxiv</ref> asook volgens die inhoud, insluitend aksie-avontuur wat dikwels manlike helde behels, verspotte humor, temas van eer en soms eksplisiete seksualiteit.<ref name="Brenner">Brenner 2007, bl. 31–34</ref> Japannese gebruik verskillende kanji vir twee nou verwante betekenisse van "seinen" - <span lang="ja">青年</span>
vir "die jeug, jong man" en <span lang="ja">成年</span>
vir die "volwasse, meerderheid" - die tweede verwys na seksueel openlike manga gemik op volwasse mans en ook genoem ''seijin-'' ("volwasse"- <span lang="ja">成人</span>
) manga.<ref>Schodt 1996, bl. 95, Perper & Cornog 2002</ref> ''Shōnen-'', ''seinen''- en ''seijin''-manga het baie kenmerke in gemeen.

Seuns en jong mans was van die vroegste lesers van manga na die Tweede Wêreldoorlog. Vanaf die 1950's het ''shōnen-''manga gefokus op die onderwerpe wat beskou is dinge waarin die tipiese seun sal belangstel, insluitend onderwerpe soos robotte, ruimtereise en heldhaftige aksie-avontuur.<ref>Schodt 1986, bl. 68–87, Gravett 2004, bl. 52–73</ref> Die gewilde temas sluit [[Wetenskapsfiksie|wetenskapfiksie]], tegnologie, sport en bonatuurlike situasies in. Manga met gekostumeerde superhelde wat alleen optree soos Superman, Batman, en Spider-Man was oor die algemeen nie so gewild nie.<ref>Schodt 1986, bl. 68–87</ref>

Die rol van meisies en vroue in manga vir manlike lesers het mettertyd aansienlik ontwikkel om werke met enkellopende mooi meisies (''bishōjo'') in te sluit,<ref>Perper & Cornog 2002, bl. 60–63</ref> soos Belldandy van ''Oh My Goddess!'', stories waar sulke meisies en vroue die held omring, soos in ''Negima'' en ''Hanaukyo Maid Team'', of groepe swaar gewapende vroulike krygers (''sentō bishōjo).''<ref>Gardner 2003</ref>

Met die verslapping van sensuur in Japan in die 1990's het 'n wye verskeidenheid van eksplisiete seksuele temas in manga gemik op manlike lesers verskyn, en gevolglik in Engelse vertalings.<ref name="PCmono">Perper & Cornog 2002</ref> In 2010 het die Tokyo- metropolitaanse regering egter 'n wetsontwerp goedgekeur om skadelike inhoud te beperk.<ref>http://www.yomiuri.co.jp/dy/national/T101213003771.htm</ref>

Die ''gekiga''-styl van teken – emosioneel donker, dikwels strak realisties, soms baie gewelddadig – fokus op die daaglikse meedoënlose realiteite van die lewe, dikwels in grinterige en nie-mooi maniere geteken.<ref>Schodt 1986, bl. 68–73, Gravett 2006</ref> ''Gekiga'' soos Sampei Shirato se ''Chronicles of a Ninja's Military Accomplishments (Ninja Bugeichō) ''van  1959–1962 het in die laat 1950's en 1960's ontstaan deels uit linkse studente- en werkersklas- politieke aktivisme<ref name="SchodtG">Schodt 1986, bl. 68–73, Gravett 2004, bl. 38–42, Isao 2001</ref> en deels uit die estetiese ontevredenheid van jong mangakunstenaars soos Yoshihiro Tatsumi met bestaande manga.<ref>Isao 2001, bl. 147–149, Nunez 2006</ref>

== Publikasies en uitstallings ==
[[Lêer:Delegates of 3rd Asian Cartoon Exhibition.JPG|links|duimnael|Afgevaardigdes van die derde Asiatiese Spotprentuitstalling wat by die jaarlikse mangauitstalling in Tokio deur die Japan-stigting gehou is <ref>''Manga Hai Kya'', Comics : Shekhar Gurera [http://www.readwhere.com/read/154198/g4u-MEDIA/Manga-Hai-Kya-Comics-#page/1/2 The Pioneer, New Delhi]</ref>]]
[[Lêer:MangaStoreJapan.jpg|duimnael|'n Manga-winkel in Japan]]
In Japan  in 2007 was die mangauitgewersbedryf vir die jaar ¥40.6 miljard (sowat $395 miljoen) werd.<ref name="IndustrySize">Cube 2007</ref> In 2006 het die verkope van mangaboeke ongeveer 27% van die totale boekverkope uitgemaak, en die verkope van mangatydskrifte 20% van die totale tydskrifverkope.<ref name="mangatrends">[https://web.archive.org/web/20120406232125/http://www.jetro.org/trends/market_info_manga.pdf Manga Industry in Japan]</ref> Die mangabedryf het wêreldwyd uitgebrei, waar die verspreidingsmaatskappye manga in hul inheemse tale lisensieer en laat herdruk.

Bemarkers klassifiseer manga hoofsaaklik volgens die ouderdom en geslag van die teikenlesers.<ref name="Schodt 1996">Schodt 1996</ref> Boeke en tydskrifte wat onderskeidelik op seuns (''shōnen'') en meisies (''shōjo'') gerig is, het kenmerkende omslagkuns, en die meeste boekwinkels plaas hulle op verskillende rakke. As gevolg van oorkruislesers is verbruikerreaksie nie beperk tot die demografie nie. Manlike lesers kan byvoorbeeld inskryf vir 'n reeks bedoel vir vroulike lesers, en andersom. Japan het mangakafees, of ''manga kissa'' (''kissa'' is 'n afkorting vir ''kissaten''). By 'n ''manga kissa ''drink mense [[koffie]], lees manga en oornag soms.

Die Kioto Internasionale Mangamuseum het 'n groot webwerf wat 'n lys het van manga wat in Japannees gepubliseer is.<ref name="KyMM">Manga Museum 2009</ref>

=== Tydskrifte ===
Mangatydskrifte het gewoonlik baie vervolgverhale wat gelyktydig verskyn, met ongeveer 20-40 bladsye per uitgawe wat aan elke verhaal toegeken word. Ander tydskrifte soos die anime-aanhangerstydskrif ''Newtype'' het enkele hoofstukke binne hul maandelikse tydskrifte. Ander tydskrifte soos ''Nakayoshi'' het baie stories wat deur baie verskillende kunstenaars geskryf word; hierdie tydskrifte, of "bundeltydskrifte" soos hulle ook bekend staan (in die volksmond "telefoonboeke"), word gewoonlik op laegehalte-koerantpapier gedruk en kan enigiets wees van 200 tot meer as 850 bladsye dik. Mangatydskrifte bevat ook alleenstaande strokiesverhale (''one-shot comics'') en verskeie vierpaneel-''yonkoma'' (soos strokiesprente). Mangareekse kan vir baie jare verskyn as hulle suksesvol is. Mangakunstenaars begin soms met 'n paar alleenstaande mangaprojekte net om te probeer naam maak. Indien dit suksesvol is en goeie resensies ontvang, word die verhaal voortgesit. Tydskrifte het dikwels 'n kort lewensduur.<ref>Schodt 1996, bl. 101</ref>

=== Versamelbundels ===
Nadat 'n reeks 'n ruk lank verskyn het, bring die uitgewers dikwels die episodes byeen en druk dit as 'n toegewyde boek-grootte bundels, wat ''tankōbon ''genoem word. Dit kan hardebandboeke wees, of meer gereeld sagtebandboeke, en is soortgelyk aan die Amerikaanse "trade"-sagtebandboeke of grafiese romans. Hierdie volumes gebruik dikwels hoërgehalte-papier, en is nuttig vir diegene wat wil inhaal met 'n vervolgverhaal, sodat hulle dit in die tydskrifte kan volg of as hulle vind die koste van die week- of maandblaaie is te veel. Deesdae word daar ook "deluxe"-weergawes gedruk namate lesers ouer geword het en die behoefte vir iets spesiaals toegeneem het. Ou manga is ook al herdruk op effens laergehalte-papier en word vir ¥100 (ongeveer $1) verkoop, om te kan meeding met die mark vir gebruikte boeke.

==== Geskiedenis ====
Kanagaki Robun en Kawanabe Kyōsai het die eerste mangatydskrif in 1874 geskep: ''Eshinbun Nipponchi''. Die tydskrif was sterk beïnvloed deur ''Japan Punch'', wat in 1862 deur Charles Wirgman, 'n Britse spotprenttekenaar, begin is. ''Eshinbun Nipponchi'' het 'n baie eenvoudige styl van teken en was nie baie gewild nie. ''Eshinbun Nipponchi'' is ná drie uitgawes gestaak. Die tydskrif ''Kisho Shimbun'' van 1875 is geïnspireer deur ''Eshinbun Nipponchi'', wat gevolg is deur ''Marumaru Chinbun'' in 1877, en ''Garakuta Chinpo'' in 1879.<ref>Eshinbun Nipponchi</ref> ''Shōnen Sekai'' was die eerste ''shōnen-''tydskrif, wat in 1895 geskep is deur Iwaya Sazanami, destyds 'n bekende skrywer van Japannese kinderliteratuur. ''Shōnen Sekai'' het 'n sterk fokus gehad op die Eerste Sino-Japannese Oorlog.<ref name="JapanFocus">Griffiths 2007</ref>

In 1905 het die opbloei in die publisering van mangatydskrifte begin met die Russies-Japannese Oorlog,<ref name="Poten">Poten</ref> toe ''Tokio Pakku ''geskep  is. Dit het 'n groot treffer geword.<ref name="Pakku">Shonen Pakku</ref> Na ''Tokio Pakku'' is 'n vroulike weergawe van ''Shōnen Sekai'' in 1905 geskep en ''Shōjo Sekai'' genoem, wat beskou word die eerste ''shōjo-''tydskrif.<ref name="Wartime Asia">Lone 2007, bl. 75</ref> ''Shōnen Pakku'' het daarna verskyn en word beskou as die eerste mangatydskrif vir kinders. Kinders se demografie was in 'n vroeë stadium van ontwikkeling in die Meiji-tydperk. ''Shōnen Pakku'' is beïnvloed deur buitelandse kindertydskrifte soos ''Puck,'' wat 'n werknemer van Jitsugyō no Nihon (die uitgewer van die tydskrif) gesien en besluit het om na te boots. In 1924 is ''Kodomo Pakku'' uitgebring as nog 'n mangatydskrif vir kinders na ''Shōnen Pakku''.<ref name="Pakku">Shonen Pakku</ref> Tydens die opbloei is ''Poten'' (afgelei van die Franse "potin", wat skinder beteken)  in 1908 gepubliseer. Al die bladsye was in volkleur met invloede van ''Tokio Pakku'' en ''Osaka Puck''. Dit is onbekend of daar ander uitgawes behalwe die eerste een was.<ref name="Poten">Poten</ref> ''Kodomo Pakku'' is in Mei 1924 begin deur Tokyosha met hoëgehalte-kuns deur baie lede van die mangakunsbedryf soos Takei Takeo, Takehisa Yumeji en Aso Yutaka. Sommige van die manga het spraakballonne gehad, terwyl manga van die vorige eras dit nog nie gebruik het nie.<ref name="Pakku">Shonen Pakku</ref>

Gepubliseer vanaf Mei 1935 tot Januarie 1941, het ''Manga no Kuni'' saamgeval met die tydperk van die [[Tweede Sjinees-Japannese Oorlog|Tweede Sino-Japannese Oorlog]] (1937–1945). ''Manga no Kuni'' het inligting bevat oor hoe om 'n mangaka te word, asook besonderhede oor ander strokiesprentbedrywe regoor die wêreld. ''Manga no Kuni'' het sy titel in Augustus 1940 aan ''Sashie Manga Kenkyū'' oorhandig.<ref name="MangaKuni">Manga no Kuni</ref>

=== ''Dōjinshi'' ===
''Dōjinshi'', wat deur klein uitgewers buite die hoofstroom- kommersiële mark geskep is, was in hulle manier van uitgee soortgelyk aan die klein, onafhanklike uitgewers van strokiesboeke in die VSA. Comiket, die grootste strokiesboekkonferensie in die wêreld met sowat 500,000 besoekers wat vir drie dae byeenkom, word gewy aan ''dōjinshi''. Hoewel hulle dikwels oorspronklike verhale bevat, is baie parodieë of sluit karakters in van gewilde manga- en animereekse. Party ''dōjinshi'' gaan voort met 'n reeks se verhaal of skryf 'n nuwe een wat die karakters gebruik, baie soos aanhangerfiksie. In 2007 was ''dōjinshi'' se verkope ¥27.73 miljard ($245 miljoen).<ref name="IndustrySize">Cube 2007</ref> In 2006 het hulle sowat 'n tiende van mangaboeke en -tydskrifte se verkope verteenwoordig.<ref name="mangatrends">[https://web.archive.org/web/20120406232125/http://www.jetro.org/trends/market_info_manga.pdf Manga Industry in Japan]</ref>

== Internasionale markte ==
Teen 2007 het die invloed van manga op internasionale strokiesboeke aansienlik toegeneem oor die voorafgaande twee dekades.<ref>Pink 2007, Wong 2007</ref> "Invloed" word hier gebruik om te verwys na die uitwerking van die strokiesprentmark buite Japan en estetiese uiwerking wat dit internasioaal op strokiesprentkunstenaars gehad het.
[[Lêer:Manga reading direction.svg|duimnael|Die rigting waarin mens tradisionele manga lees]]
Tradisioneel vloei mangastories van bo na onder en van regs na links. Party uitgewers van vertaalde manga hou by hierdie oorspronklike formaat. Ander uitgewers maak 'n horisontale spieëlbeeld voordat hulle die vertaling druk, wat die leesrigting na 'n meer "Westerse" manier van links na regs verander sodat dit nie buitelandse lesers of tradisionele strokiesprentkopers verwar nie. Dié gebruik staan bekend as "flipping".<ref name="Farago">Farago 2007</ref> Daar is kritiek daarteen dat die omswaai nie strook met die oorspronklike bedoeling van die skepper nie (byvoorbeeld, as die karakter 'n hemp aan het met die woord "MAY" daarop en dit word omgeswaai, word die woord verander na "YAM"). Die skepper is dalk nie bewus van hoe ongemaklik dit is om strokiesprente te lees wanneer jou oog in die teenoorgestelde rigting deur die blaaie en teks moet vloei nie, wat kan lei tot 'n ervaring wat heel anders is as iets wat egalig vloei. As die vertaling nie versigtig by die omgeswaaide kunswerk aangepas is nie, is dit moontlik dat die teks die prent weerspreek, soos iemand wat na iets aan sy linkerkant in die teks verwys, maar na die regtekant van die tekening wys. Waar 'n karakter gewys word wat met sy regterhand skryf, wat in die meerderheid is, sal hy linkshandig word as die prente omgeswaai word. Dit kan ook vreemdhede skep met bekende asimmetriese voorwerpe of uitleg, soos 'n kar wat getoon word met die petrolpedaal links en die rem regs, of 'n hemp met die knope aan die verkeerde kant, maar hierdie kwessies is nietig as dit vergelyk word met 'n onnatuurlik leesvloei, en van hulle kan opgelos word met 'n aangepaste werk wat verder gaan as blote vertaling en die omswaai wat voor die voet gedoen word. <ref>Randal, Bill (2005).</ref>

=== Europa ===
Manga het Europese strokiesprentkuns op 'n manier beïnvloed wat effens anders as in die VSA is. Uitgesaaide anime in Frankryk en Italië het die Europese mark vir manga in die 1970's oopgemaak.<ref name="Euromanga">Fishbein 2007</ref> Franse kuns het sedert die 19de eeu van Japan geleen  (Japonisme)<ref name="Japonisme">Berger 1992</ref> en het sy eie soort hoogs ontwikkelde tradisie van bande dessinée-strokiesprentkuns.<ref name="VollBD">Vollmar 2007</ref> Vanaf die middel-1990's was manga baie gewild by 'n groot leserstal in Frankryk,<ref name="mahousu">Mahousu 2005</ref> wat sedert 2004 sowat een derde van die verkope van strokiesprente in Frankryk uitgemaak het.<ref>Mahousu 2005, ANN 2004, Riciputi 2007</ref> Volgens die Japanse buitelandse handelsorganisasie het die verkope van manga in 2006 $212.6 miljoen net in Frankryk en Duitsland gehaal.<ref name="Euromanga">Fishbein 2007</ref> Frankryk verteenwoordig sowat 50% van die Europese mark en is die grootste wêreldwye mark naas Japan.<ref name="Danica Davidson" /> In 2013 was daar 41 uitgewers van manga in Frankryk en saam met ander Asiatiese strokiesboeke verteenwoordig manga sowat 40% van nuwe strokiesboeke wat in die land uitgereik word,<ref>Brigid Alverson (12 Februarie 2014).</ref> en het só Frans-Belgiese strokiesboeke vir die eerste keer oortref.<ref>Rich Johnston (1 Januarie 2014).</ref> Die manga wat Europese uitgewers bemark het wat in Frans vertaal is, is onder meer Asuka, Casterman, Glénat, Kana and Pika Édition. Europese uitgewers het manga ook in Hollands, Duits, Italiaans en ander tale vertaal. In 2007 was manga sowat 70% van alle strokiesboeke wat in Duitsland verkoop is.<ref>Jennifer Fishbein (27 Desember 2007).</ref>

Manga-uitgewers in Brittanje sluit Gollancz en Titan Books in.
Manga-uitgewers van die VSA het 'n sterk bemarkingsteenwoordigheid in Brittanje, soos die Tanoshimi-boeke van Random House.

=== Die VSA ===
Manga het geleidelik hul weg in die Amerikaanse mark gebaan, eers in samewerking met anime en later onafhanklik.<ref name="Patten">Patten 2004</ref> Party Amerikaanse aanhangers het in die 1970's en vroeë 1980's bewus geword van manga.<ref name="Patten2">In 1987, ".</ref> Anime was egter aan die begin meer toeganklik as manga vir Amerikaanse aanhangers,<ref>Napier 2000, bl. 239–256, Clements & McCarthy 2006, bl. 475–476</ref> waarvan baie jong mense van kollege-ouderdom was vir wie dit makliker was om videobande van anime in die hande te kry, onderskrifte en gee en te vertoon, as om ''tankōbon''-styl manga-boeke te vertaal, te kopieer en te versprei.<ref>Patten 2004, Schodt 1996, bl. 305–340, Leonard 2004</ref> Een van die eerste manga wat in Engels vertaal is en in die VSA bemark is, was Keiji Nakazawa se ''Barefoot Gen'', 'n outobiografiese storie oor die atoombomontploffing in Hiroshima wat deur Leonard Rifas en Educomics (1980–1982) uitgegee is.<ref>Schodt 1996, bl. 309, Rifas 2004, Rifas het bygevoeg dat die oorspronklike EduComics-titels ''Gen of Hiroshima'' en ''I SAW IT'' ([[sic]]) was.</ref> Nog manga is tussen die middel-1980's en 1990's vertaal, insluitend ''Golgo 13'' in 1986, ''Lone Wolf and Cub'' van First Comics in 1987, en ''Kamui'', ''Area 88 en'' ''Mai the Psychic Girl'', ook in 1987, en al die werke van Viz Media-Eclipse Comics.<ref>Patten 2004, bl. 37, 259–260, Thompson 2007, bl. xv</ref> Ander het vinnig gevolg, insluitend ''Akira'' van [[Marvel Comics]] se Epic Comics-drukkersnaam, ''Nausicaä of the Valley of the Wind'' van Viz Media, en ''Appleseed'' van Eclipse Comics in 1988, en later ''Iczer-1'' (Antarctic Press, 1994) en Ippongi Bang se ''F-111 Bandit'' (Antarctic Press, 1995).

In die 1980's tot die middel-1990's het Japannese animasie, soos ''Akira'', ''[[Dragon Ball]]'', ''Neon Genesis Evangelion en'' ''Pokémon'', 'n groter impak gemaak op die aanhangerervaring en in die mark as manga.<ref>Leonard 2004, Patten 2004, bl. 52–73, Farago 2007</ref> Dinge het egter verander toe die vertaler-entrepreneur Toren Smith in 1986 Studio Proteus op die been gebring het. Smith en Studio Proteus het as 'n agent en vertaler vir baie Japannese manga opgetree, insluitend Masamune Shirow se ''Appleseed''  en Kōsuke Fujishima se ''Oh My Goddess!'', vir Dark Horse en Eros Comix, wat dit onnodig gemaak het vir hierdie uitgewers om hul eie kontakte in Japan op te bou.<ref>Schodt 1996, bl. 318–321, Dark Horse Comics 2004</ref> Terselfdertyd het die Japanse uitgewer Shogakukan 'n VSA-markinisiatief begin met hul filiaal Viz, wat Viz in staat gestel het om regstreeks uit Shogakukan se katalogus en vertaalvaardighede te put.<ref name="Farago">Farago 2007</ref>
[[Lêer:Young boy reading manga.jpg|links|duimnael|'n Jong seun wat ''Black Cat ''lees]]
Japanse uitgewers het in die middel-1990's begin om te fokus op die VSA-mark weens 'n stilstand in die binnelandse mark vir manga. <ref name="Brienza2009">Brienza, Casey E. (2009).</ref> Die Amerikaanse mangamark het 'n styging getoon met anime- en mangaweergawes van Masamune Shirow se ''Ghost in the Shell'' (vertaal deur Frederik L. Schodt en Toren Smith) in die middel-1990's, wat baie gewild onder aanhangers geword het.<ref>Kwok Wah Lau, Jenny (2003). "4".</ref> 'n Baie suksesvolle manga- en anime-stuk wat in die middel-1990's vertaal en oorgeklank is, was ''Sailor Moon''.<ref>Patten 2004, bl. 50, 110, 124, 128, 135, Arnold 2000</ref> Teen 1995–1998 is die ''Sailor Moon-''manga al na 23 lande uitgevoer, insluitend China, Brasilië, Mexiko, Australië, Noord-Amerika en die grootste deel van Europa.<ref>Schodt 1996, bl. 95</ref> In 1997 het Mixx Entertainment begin om ''Sailor Moon'' uit te gee, saam met CLAMP se ''Magic Knight Rayearth'', Hitoshi Iwaaki se ''Parasyte'' en Tsutomu Takahashi se ''Ice Blade'' in die maandelikse mangatydskrif ''MixxZine''. Twee jaar later is ''MixxZine'' hernoem na ''Tokyopop'', voordat dit in 2011 gestaak is''. ''Mixx Entertainment, wat later na Tokyopop herdoop is, het ook manga in "trade"-sagtebandboeke uitgegee, en soos Viz begin om manga aggressief te bemark aan sowel jong manlike as jong vroulike demografieë.<ref>Arnold 2000, Farago 2007, Bacon 2005</ref>

In die daaropvolgende jare het manga al hoe gewilder geword, en nuwe uitgewers het in die bedryf betrokke geraak terwyl die gevestigde uitgewers hul kataloguste aansienlik uitgebrei het<ref>Schodt 1996, bl. 308–319</ref> en teen 2008 het die Amerikaanse en Kanadese mangamark $175 miljoen in jaarlikse verkope gehaal.<ref>Reid 2009</ref> Terselfdertyd het die hoofstroom- Amerikaanse media begin om manga te bespreek in artikels in ''[[The New York Times]]'', die tydskrif [[Time (tydskrif)|''Time'']], ''[[The Wall Street Journal]] ''en die tydskrif ''Wired''.<ref>Glazer 2005, Masters 2006, Bosker 2007, Pink 2007</ref>

== Manga vir die plaaslike mark ==
'n Aantal kunstenaars in die VSA het strokiesboeke en -prente geteken wat deur manga beïnvloed is. As 'n vroeë voorbeeld het Vernon Grant strokiesboeke geteken wat deur manga beïnvloed is terwyl hy in die laat 1960's en vroeë 1970's in Japan gewoon het.<ref name="Stewart">Stewart 1984</ref> Ander sluit in Frank Miller se ''Ronin ''van die middel-1980's, Adam Warren en Toren Smith se ''The Dirty Pair ''van 1988,<ref name="DirtyPair">Crandol 2002</ref> Ben Dunn se ''Ninja High School'' van 1987 en ''Manga Shi 2000'' van Crusade Comics (1997).

Teen die 21ste eeu het etlike manga-uitgewers begin om werk van Amerikaanse kunstenaars uit te gee onder die algemene bemarkingswoord manga.<ref name="Tai">Tai 2007</ref> In 2002 het I.C. Entertainment, voorheen Studio Ironcat, wat toe nie meer bestaan het nie, 'n reeks manga deur Amerikaanse kunstenaars uitgegee wat ''Amerimanga ''genoem is.<ref name="Amerimanga">ANN 2002</ref> In 2004 het eigoMANGA die ''Rumble Pak-'' en Sakura Pakk-bundelreekse bekendgestel. Seven Seas Entertainment het hulle voorbeeld gevolg met ''World Manga''.<ref name="SSE1">ANN 10 May 2006</ref> Terselfdertyd het TokyoPop oorspronklike Engelstalige manga bekend gestel, wat later na ''Global Manga ''hernoem is.<ref name="TPopOEL">ANN 5 May 2006</ref>

Franssprekende kunstenaars het ook hulle eie weergawe van manga ontwikkel (''manfra''), soos Frédéric Boilet se ''la nouvelle manga''. Boilet het in Frankryk en Japan gewerk, en soms met Japanse kunstenaars meegewerk.<ref name="Boilet">Boilet 2001, Boilet & Takahama 2004</ref>

== Toekennings ==
Die Japanse mangabedryf ken 'n groot heoveelheid trofeë toe, wat meestal deur uitgewers geborg word, met die wenprys wat gewoonlik die publisering van die wenverhale insluit in 'n tydskrif wat deur die borg uitgegee word. Voorbeelde van hierdie toekennings is onder meer:
* Die Akatsuka-toekenning vir humoristiese manga
* Die Dengeki Comic Grand Prix vir enkelverhaalmanga
* Die Japan Cartoonists Association-toekenning (verskeie kategorieë)
* Die Kodansha Manga-toekenning (verskeie genretoekennings)
* Die Seiun-toekenning vir die beste wetenskapfiksiestrokiesboek van die jaar
* Die Shogakukan Manga-toekenning (verskeie genres)
* Die Tezuka-toekenning vir die beste vervolgverhaalmanga
* Die Tezuka Osamu-kultuurprys (verskeie genres)
Die Japanse departement van buitelandse sake ken  sedert Mei 2007 die International Manga-toekenning jaarliks toe.<ref>ANN 2007, Ministry of Foreign Affairs of Japan 2007</ref>

== Universiteitsopleiding ==
Die [[Kioto]] Seika-universiteit bied sedert 2000 'n uiters mededingende kursus in manga aan.<ref>Obunsha Co.,Ltd. (2014-07-18). [https://web.archive.org/web/20140717165416/http://passnavi.evidus.com/search_univ/3940/bairitsu1.html <bdi lang="ja">京都精華大学、入試結果 (倍率)、マンガ学科。</bdi>] (in Japannees).</ref><ref>Kioto Seika University.</ref> Sedertdien het etlike gevestigde universiteite en vakleerlingskole (専門学校: Semmon gakkou) 'n opleidingkurrikulum opgestel.

Shuho Sato, wat ''Umizaru'' en ''Say Hello to Black Jack ''geskryf het, het 'n mate van omstredenheid op [[Twitter]] veroorsaak. Sato sê: "Mangaskole is nutteloos omdat hierdie skole 'n baie lae suksessyfer het. Ek kan beginners wat vaardighede wil leer binne drie maande by die werk leer. Intussen bestee hierdie kollegestudente etlike miljoene jen en vier jaar, maar steeds is hulle niks werd nie. Byvoorbeeld, Keiko Takemiya, wat toe professor was by Seika-universiteit, het in die regeringsraad opgemerk dat ' 'n totale beginner in die vier jaar sal kan verstaan wat "Tachiri" (dus die kantlyndeel) is'. Aan die ander kant kan ek my voorstel dit sal omtrent dertig minute neem om dit ten volle te verstaan by die werk.<ref>Shuho Sato;  et al. (2012-07-26). [http://togetter.com/li/345327 <bdi lang="ja">漫画を学校で学ぶ意義とは</bdi>] (in Japannees).</ref>

== Voorbeelde van suksesvolle mangas ==
* ''[[Dragon Ball]]''
* ''[[Naruto]]''
* ''[[Death Note]]''
* ''[[One Piece]]''
* ''[[My Hero Academia]]''
* ''[[Tokyo Ghoul]]''
* ''[[Yu-Gi-Oh!]]''
* ''[[Bleach]]''
* ''[[The Seven Deadly Sins]]''
* ''[[Attack On Titan]]''
* ''[[The Promised Neverland]]''
* ''[[Black Butler]]''

== Verwysings en notas ==
{{Verwysings|2}}

== Verdere leesstof ==
* [http://comipress.com/news/2007/03/10/1622 "Japanese Manga Market Drops Below 500 Billion Yen"]. ComiPress. 10 Maart 2007.
* [http://www.metalchroniques.fr/guppy/articles.php?lng=fr&pg=437 "Un poil de culture – Une introduction à l'animation japonaise"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080108163613/http://www.metalchroniques.fr/guppy/articles.php?lng=fr&pg=437 |date= 8 Januarie 2008 }} (in Frans). 11 Julie 2007.
* Hattie Jones, "Manga girls: Sex, love, comedy and crime in recent boy's manga and anime," in Brigitte Steger en Angelika Koch (2013 reds.): Manga Girl Seeks Herbivore Boy. Studying Japanese Gender at Cambridge. Lit Publisher, bl.&nbsp;24–81.
* (Italiaans) Marcella Zaccagnino en Sebastiano Contrari. "[http://limes.espresso.repubblica.it/wp-content/uploads/2007/10/manga-giapponeallaconquistadelmondo.pdf Manga: il Giappone alla conquista del mondo]" ([http://www.webcitation.org/6P2CA2j7h Archive]) ''Limes, rivista italiana di geopolitica''. 31/10/2007.
== Sien ook ==
* [[Anime]]

== Eksterne skakels ==
* [https://www.dmoz.org/Arts/Comics/Manga Manga] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161001051601/http://www.dmoz.org/Arts/Comics/Manga/ |date= 1 Oktober 2016 }} op DMOZ
{{Commons-kategorie inlyn|Mange}}

{{Normdata}}
[[Kategorie:Kultuur in Japan]]
[[Kategorie:Strokiesverhale]]