Alfred Jules Ayer

Alfred Jules Ayer
Alfred Jules Ayer, voor 1930.
Gebore	(1910-10-29)29 Oktober 1910 Londen, Engeland
Oorlede	27 Junie 1989 (op 78) Londen, Engeland
Nasionaliteit	Verenigde Koninkryk
Vakgebied	Taal, epistemologie, etiek, betekenis, wetenskap
Alma mater	Eton-kollege Christ Church, Oxford
Bekend vir	Verifikasie beginsel, Emosionele etiek
Beïnvloed deur	David Hume, Karl Popper, Bertrand Russell, Ludwig Wittgenstein, Immanuel Kant, Voltaire
Invloed op	R.M. Hare, Peter Strawson, Ted Honderich, Mihailo Marković, Peter Unger

Alfred Jules Ayer (Londen, 29 Oktober 1910 – Londen, 27 Junie 1989), beter bekend as A.J. Ayer (hy is Freddie genoem deur sy vriende), was 'n filosoof wie help om die logiese positivisme te populariseer in die Engelstalige lande deur middel van sy boeke Language, Truth, and Logic (1936) en The Problem of Knowledge (1956). Hy word beskou as die filosofiese opvolger van Bertrand Russell, hoewel hy meer bekend geword het deur die aanpas van idees van ander, as deur die skep van oorspronklike idees. Hy is veral bekend weens sy verifieerbeginsel, 'n poging tot die skep van 'n proses om te bepaal of 'n sin 'n logiese betekenis het of nie.

Lewensloop

Ayer woon in Eton en studeer in die Klassieke aan Oxford universiteit. Daarna woon hy 'n jaar in Wene, waar hy interaksie het met lede van die Weense Sirkel. Terug in Engeland publiseer hy sy eerste boek Language, Truth, and Logic in 1936. In die werk word vir die eerste keer in Engels gefokus op die logiese positivisme soos ontwikkel deur die Weense Sirkel. Hierdie boek het Ayer op die ouderdom van 26 gevestig as 'n leidende filosoof binne Britse filosofiese kringe. Van 1933 tot 1940 was hy 'n dosent in filosofie aan Christ Church, Oxford.

Tydens die Tweede Wêreldoorlog dien hy in die Britse leër en in MI6. Daarna was hy Grote Professor van die Filosofie van die Gees en Logika aan die University Kollege Londen van 1946 tot 1959, waarna hy terugkeer na Oxford om Wykeham Professor van Logika aan die New College te word. Hy was die president van die Aristotelian Society van 1951 tot 1952 en word tot ridder verhef in 1970. Kort voor sy dood in 1989 ontvang hy publisiteit na hy 'n ongebruiklike naby-doodervaring beleef het.

Filosofiese idees

In Language, Truth and Logic (1936), stel Ayer die verifieerbeginsel as die enigste geldige basis vir filosofie. Indien logiese of empiriese verifiëring nie moontlik is nie, is stellings soos "God bestaan" of "welsyn is goed" nie waar of onwaar nie, maar betekenisloos en mag dus uitgesluit of geïgnoreer word. Godsdienstige taal spesifiek is onverifieerbaar en as as sulks letterlik niksseggend. Hy kritiseer ook C. A. Mace se opinie dat metafisika '‘n vorm van intellektuele poësie is. Die standpunt van 'n persoon wie in God glo dui nie op 'n verifieerbare hipotese nie en word somtyds verwys na as ignostisisme (soos byvoorbeeld deur Paul Kurtz). In later jare het Ayer herbevestig dat hy nie in God glo nie en begin na homself begin verwys as 'n ateïs. Hy volg in die voetspore van Bertrand Russell deur met die Jesuïetiese geleerde Frederick Copleston te debatteer oor die onderwerp van godsdiens.

Ayer se weergawe van "emotivisme" verdeel "die gewone stelsel van etiek" in vier kategorieë:

1. "Proposisies wat definisies in etiese terme stel of uitsprake oor die legitimiteit of die moontlikheid van sekere definisies"
2. " Proposisies wat die fenomene van morele ervarings en hul oorsake beskryf"
3. "Vermanings tot morele deug"
4. "Werklike etiese oordeel"

Hy fokus op proposisies van die eerste kategorie naamlik morele oordeel. Ayer stel dat die tweede kategorie behoort tot die wetenskap, die van die derde kategorie is bloot opdragte en die vierde kategorie (wat beskou word in normatiewe etiek eerder as meta-etiek) is te konkreet vir etiese filosofie.

Ayer argumenteer dat morele oordele nie vertaal kan word in nie-etiese, empiriese terme nie en dus nie geverifeer kan word nie. Hiermee stem hy saam met die etiese intuȉsioniste. Hy verskil van intuȉsioniste deur aanspraak tot intuïsie van nie-empiriese morele waarhede te verwerp as waardeloos. Die intuïsie van een person sal dikwels dié van 'n ander weerspreek. In plaas daarvan het Ayer tot die gevolgtrekking gekom dat etiese konsepte "bloot pseudo-konsepte" is.

Die teenwoordigheid van 'n etiese simbool in 'n proposisie voeg niks by tot die feitlike inhoud daarvan nie. Dus as ek vir iemand sê; "Jy het verkeerd opgetree deur daardie geld te steel", deel ek niks meer as ek bloot sou gesê het; "Jy het daardie geld gesteel." Deur by te voeg dat hierdie aksie verkeerd is, word geen addisionele standpunt gehuldig nie. Ek sal bloot my morele afkeer daarvan getuig. Dit is asof ek gesê het, "Jy steel daardie geld," in 'n toon van afgryse, of het dit geskryf met die byvoeging van uitroeptekens. As ek nou my vorige standpunt veralgemeen en sê; "Om geld te steel is verkeerd," skep ek 'n sin wat geen feitlike betekenis het nie. Dus uiter ek geen proposisie wat of waar of vals kan wees nie. Ek spreek bloot 'n sekere morele sentiment uit.

Bibliografie (seleksie)

• 1936, Language, Truth, and Logic, London: Gollancz. (2nd edition, 1946.)
• 1940, The Foundations of Empirical Knowledge, London: Macmillan.
• 1954, Philosophical Essays, London: Macmillan. (Essays oor vryheid, fenomenologie, basisproposisies, utilitarisme, die verlede en ontologie.)
• 1957, “The conception of probability as a logical relation”, in S. Korner, ed., Observation and Interpretation in the Philosophy of Physics, New York, N.Y.: Dover Publications.
• 1956, The Problem of Knowledge, London: Macmillan.
• 1963, The Concept of a Person and Other Essays, London: Macmillan. (Essays oor waarheid, privaatheid en private tale, natuurwette, die konsep van 'n persoon, waarskynlikheid.)
• 1967, “Has Austin Refuted the Sense-Data Theory?” Synthese vol. XVIII, pp. 117-40. (Herdruk in Ayer 1969).
• 1968, The Origins of Pragmatism, London: Macmillan.
• 1969, Metaphysics and Common Sense, London: Macmillan. (Essays oor kennis, die mens as onderwerp van die wetenskap, kans, filosofie en politiek, eksistentialisme, metafisika, en 'n antwoord aan Austin oor sintuig-data teorie [Ayer 1967].)
• 1971, Russell and Moore: The Analytical Heritage, London: Macmillan.
• 1972a, Probability and Evidence, London: Macmillan.
• 1972b, Bertrand Russell, London: Fontana. (Ned. vert., Utrecht, 1974)
• 1973, The Central Questions of Philosophy, London: Weidenfeld.
• 1979, “Replies”, in G. Macdonald, ed., Perception and Identity: Essays. London: Macmillan; Ithaca, N.Y.: Cornell University Press.
• 1980, Hume, Oxford: Oxford University Press (Ned. vert., Rotterdam, 1999)
• 1982, Philosophy in the Twentieth Century, London: Weidenfeld.
• 1984, Freedom and Morality and Other Essays, Oxford: Clarendon Press.
• 1986, Ludwig Wittgenstein, London: Penguin.
• 1977, Part of My Life, London: Collins.
• 1984, More of My Life, London: Collins

Bron

• Vertaal uit die Nederlandse en Engelse Wikipedia Artikels