Beleëring

Erftstadt in Duitsland

Meermale was die kasteelhere roofridderes wat kort-kort uitgetrek het om kloosters te oorval of kooplui aan te val en te besteel of selfs na die kasteel te ontvoer, waar hulle gehou is totdat ʼn losprys betaal is. Omdat daar soveel was, en hul kastele so goed verskans, het dit lank geduur voordat die vorste ʼn einde aan hul wanpraktyke gemaak het.

ʼn Ander onverkwiklike verskynsel was die gedurige vetes tussen die kasteelhere. Omdat die kastele so moelik was om in te neem, moes die eenvoudige en weerlose mense van die volk daaronder ly:  die ridders het mekaar probeer skade aandoen deur mekaar se onderdane aan te val en te beroof.

Tegnieke van beleëring

'n Kasteel kon onverwags ingeneem word as die aanvallers dit kon bereik voor die kasteel se verdedigers besef dat hulle daar is. Kastele is egter gewoonlik op plekke gebou van waar mens die omgewing goed kon bespied; alle bome, bosse en ander skuiling is verwyder en daar was altyd wagte op die uitkykposte.

'n Kasteel kon ook ingeneem word a.g.v. verraad in sy garnisoen. Dit was egter nie maklik om boodskappe in 'n goed verdedigde kasteel te smokkel nie. Kastele moes uiteindelik oorgee as die voedsel opraak. Hulle is egter gewoonlik gebou op plekke waar die garnisoen genoeg water kon kry, sodat dors geen probleem was nie. Dit was ook moontlik om ʼn enorme hoeveelheid kos in die kelders op te gaar sodat ʼn garnisoen baie lank teen die beleëraars kon uithou.

Die beleëringstuig

1. 'n Stormram (so genoem na 'n stormende ram) onder 'n skutting wat dit teen die verdedigers beskerm. Dit was alleen nuttig teen poorte of swak dele van 'n muur.
2. Die katapult, wat klippe teen en oor die kasteelmure skiet. Dit was soos ʼn tamaai wipplank: een punt, in die vorm van 'n groot lepel, is stadig na onder gebring en dan skielik losgelaat sodat dit met groot krag terugskiet en 'n klip oor die muur slinger.
3. Die deurbraaktoring, wat die ridders in staat gestel het om die mure aan te val sonder om daaroor te klouter. Dit was 'n doeltreffende wapen, maar kon deur die verdedigers aan die brand gesteek word.
4. Die stormskild op wiele, waaronder die boogskutters dig by die muur kon kom om die verdedigers te tref sodat die muur leeg kon kom vir die oorvalsgroepe.
5. Die klimlere om oor die mure mee te klouter. As 'n muur nie deur die skutters skoongemaak of deur die katapult stukkend geskiet is nie, was die aanvallers gelukkig om bo uit te kom. Kokende olie of pik is oor hulle uitgegooi. Maar as hulle eers oor was, kon hulle maklik 'n poort oopsluit of 'n hangbrug laat sak vir hul makkers om in te kom.

Bronnelys

• KENNIS, 1980, ISBN 079810824X, volume 1, bl. 47 - 49

Eksterne skakels

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Beleëring.