Fossa
| Fossa | |
|---|---|
| |
| Wetenskaplike klassifikasie | |
| Koninkryk: | |
| Filum: | |
| Klas: | |
| Orde: | |
| Suborde: | |
| Familie: | |
| Genus: | Cryptoprocta Bennett, 1833
|
| Spesie: | C. ferox
|
| Binomiale naam | |
| Cryptoprocta ferox Bennett, 1833
| |
Die fossa of fretkat (Cryptoprocta ferox; Malgassies: fosa) is ’n katagtige, karnivore soogdier wat endemies op Madagaskar voorkom. Dit is lid van die Eupleridae, ’n familie van vleisvreters wat na aan die muishond verwant is. Sy wetenskaplike klassifikasie is omstrede omdat hy so baie soos ’n kat lyk, maar ander eienskappe dui op ’n nabye verwantskap aan Viverridae (hoofsaaklik sivette en hul verwante).
Sy klassifkasie, saam met dié van ander Malgassiese karnivore, het hipoteses beïnvloed oor hoeveel keer vleisvretende soogdiere op Madagaskar aangekom het. Met genetiese studies wat wys die fossa en alle ander Malgassiese karnivore is die naaste aan mekaar verwant (en vorm ’n klade, of die familie Eupleridae), word nou geglo karnivore het net een keer na die eiland gekom, sowat 18-20 miljoen jaar gelede.
Beskrywing
[wysig | wysig bron]
Die fossa is die grootste karnivoor op Madagskar en is al vergelyk met ’n klein poema. Volwassenes is sowat 70-80 cm lank en weeg tussen 5,5 en 8,6 kg; die mannetjies is groter as die wyfies. Die dier kan sy kloue uitstrek, maar nie heeltemal terugtrek nie en sy buigbare enkels gee hom die vermoë om kop eerste met bome op of af te klim en van boom tot boom te spring. Die fossa is uniek in die familie vanweë die vorm van sy geslagsorgaan, wat met dié van ’n kat of hiëna ooreenstem.
Die spesie kom algemeen voor, hoewel bevolkingsdigthede gewoonlik klein is. Dit word net in beboste gebiede aangetref en jag bedags en snags. Meer as die helfte van sy dieet bestaan uit lemurs, die endemiese primate van die eiland. Sy ander prooi is tenreks, knaagdiere, akkedisse, voëls en ander diere. Paring vind gewoonlik in bome plaas en kan ure duur. Daar is een tot ses kleintjies, wat blind en tandloos gebore word. Hulle speen ná 4,5 maande en is ná ’n jaar onafhanklik. Hulle lewe sowat 20 jaar in aanhouding. Die Malgasse is gewoonlik bang vir hulle.
Die Internasionale Unie vir die Bewaring van die Natuur (IUBN) lys fossas as kwesbaar. Hul grootste bedreiging is die vernietiging van hul habitat.
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Fossa.
Wikispecies het meer inligting verwant aan Fossa
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
