Piton
Piton (Grieks: Πύθων) was in die Griekse mitologie die slang, wat soms as ’n Middeleeuse draak uitgebeeld is, wat in die middel van die aarde gewoon het. Dié plek was volgens die Antieke Grieke by Delphi.
Mitologie
[wysig | wysig bron]Piton het by die Orakel van Delphi gewoon. Volgens legendes was "Pito" die oorspronklike naam van Delphi, wat ook as "Krisa" bekend was, en was dit die kultussentrum van Gaia, die godin "Aarde".[1] Grieke het dié plek beskou as die middel van die aarde, wat verteenwoordig is deur die omfalos, wat Piton bewaak het.
Piton het die chtoniese vyand van die latere Olimpiese god Apollo geword. Apollo het dit doodgemaak en Piton se tuiste en orakel oorgeneem. Die Orakel van Delphi was die orakel met die grootste aansien en gesag onder die Grieke.
Weergawes
[wysig | wysig bron]
Daar is verskeie weergawes van die geboorte en dood van Piton aan die hand van Apollo.
Volgens die weergawe wat Hyginus vertel het,[3] het die godin Leto met ’n tweeling, Artemis en Apollo, swanger geraak by Zeus. Hera was jaloers en het Piton gestuur om Leto deur die hele land te agtervolg om te keer dat sy die lewe aan die tweeling skenk. Toe Apollo volwasse was, wou hy wraak neem en het hy jag gemaak op Piton. Hy is reguit na Berg Parnassos, waar die slang gewoon het, en het dit gejaag tot by die orakel van Delphi. Hier het hy in die tempel ingegaan en die slang met sy pyle doodgemaak langs die spleet in die rots waar die orakel op haar driepoot gesit het.
Volgens die mite het Zeus toe vir Apollo opdrag gegee om homself te reinig vir die godslasterlike daad deur as boetedoening die Pitiese Spele in te stel, waaroor hy moes toesig hou.
Erwin Rohde skryf Piton was ’n aardgees wat Apollo doodgemaak en onder die omfalos begrawe het – dit was ’n geval van een god wat sy tempel op die graf van ’n ander oprig.[4]
Die priesteres van die orakel by Delphi het bekend geword as die Pitia, na die pleknaam Pito, wat volgens Grieke genoem is na die verrotting (πύθειν) van die dooie slang.[5]
Karl Kerenyi wys daarop[6] dat daar volgens ouer verhale twee slange was, wat dalk met opset saamgesmelt is. Die een was die draak Delphyne in die Homeriese Lofsang aan die Pitiese Apollo, en die ander die slang Tifon. "Dit lyk of die vertellers deurmekaar geraak met Piton, die draak van Delphi, en Tifon of Tifeus, die vyand van Zeus." Die vyandelike draak "... het eintlik ’n Apolloniese slang geword, en Pitia, die priesteres wat orakels by Delphi gegee het, is na hom genoem. Baie beelde wys die slang Piton wat vriendskaplik saam met Apollo woon en die omfalos, die heilige steen en middelpunt van die aarde wat in Apollo se tempel gestaan het, oppas. (Kerenyi 1951:136).
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Homeros se Lofsang aan die Pitiese Apollo, l. 254-74: Telphousa beveel aan Apollo bou sy orakeltempel op die terrein van Krisa, onder die Parnassus.
- ↑ "Apollo Victorious over the Python". Die Walters-kunsmuseum.
- ↑ Fabulae 140.
- ↑ cf. Rohde, Psyche, p.97.
- ↑ Homeriese Lofsang aan die Pitiese Apollo, 363-369.
- ↑ Kerenyi The Gods of the Greeks 1951:136.
Bronne
[wysig | wysig bron]- Burkert, Walter, Greek Religion 1985.
- Goodrich, Norma Lorre, Priestesses, 1990.
- Guthrie, William Keith Chambers, The Greeks and their Gods, 1955.
- Kerenyi, Karl, (1951) 1980. The Gods of the Greeks, veral ble. 135-136. [1] [2]
- Homeriese Lofsang aan die Pitiese Apollo Geargiveer 25 Oktober 2008 op Wayback Machine
- Smith, William; Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, Londen (1873). "Python"
Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Piton.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
