Claire Goll
D Claire Goll (geb. Clara Aischmann) (* 29. Oktober 1890 z Nürnberg; † 30. Mai 1977 z Bariis) isch e dütsch-franzöösischi Schriftstellere und Schurnalistin und d Frau vom Dichder Yvan Goll gsi.
Lääbe und Wärk
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Im Joor 1911 het d Clara Aischmann dr spööter Verleeger Heinrich Studer ghürootet und het mit em z Leipzig gwoont. Im Mai 1912 isch iiri Dochder Dorothea Elisabeth (Doralies) Studer uf d Wält choo. 1916 isch si as Pazifistin in d Schwiz emigriert, wo sie an dr Uni Gämf gstudiert het. Si het sich in dr Friidensbeweegig angaschiert und het as Schurnalistin afo schaffe. 1917 het si dr Dichder Yvan Goll kennegleert. Andi 1918 het si en Affääre mit em Rainer Maria Rilke ghaa. Si si Fründ bliibe bis dr Rilke gstorbe isch.
Im Joor 1918 isch iire erst Gedichtband Mitwelt erschiine und dr Gschichdeband Die Frauen erwachen. Mit em Yvan Goll isch si 1919 uf Bariis gange, wo die bäide 1921 ghürootet häi. Iiri Erzäälige, Gedicht und Romään si au uf Franzöösisch erschiine. Iiri Gedichtbänd Poèmes d'amour (1925), Poèmes de la jalousie (1926) und Poèmes de la vie et de la mort het si zämme mit iirem Maa as Wächselgsang vo dr Liebi gschriibe.
D Claire und dr Yvan Goll, wo bäidi jüdisch gsi si, si 1939 wo dr Zwäit Wältchrieg aagfange het, vor de Nazionalsozialiste ins Exil uf Nöi York gflüchdet. Erst 1947 si si wider uf Bariis zrugg, wo dr Yvan Goll 1950 gstorbe isch.
Noch em Dood vo iirem Maa het sich d Claire Goll immer mee um sis Wärk afo kümmere und het drbii Teggst manipuliert und Daate gfelscht. Iire autobiografische Romään Der gestohlene Himmel (1962) und Traumtänzerin (1971) häi kuum Beachdig gfunde. Fiire Händel mit em Paul Celan, wo as „Goll-Affääre“ bekannt worden isch, het mee Ufseä erregt. D Goll het im Celan vorgworfe, er häig dr Yvan Goll blagiiert. Es isch aber uusechoo, ass das nid woor gsi isch.
Au iiri Memuare Ich verzeihe keinem. Eine literarische Chronique scandaleuse unserer Zeit (La Poursuite du Vent, 1976) het Ufseä erregt. D Goll isch 1977 gstorbe und isch uf em Bariiser Friidhoof Père Lachaise begraabe worde. Uf iirem Graabstäi isch e Zäichnig vom Marc Chagall. Sit iirem Dood intressiere sich d Litratuurwüsseschaftler und Zithistoriker wider mee für iire Noochlass.
Litratuur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Michaela Karl: Claire Goll: Die Femme fatal. In: Bayerische Amazonen – 12 Porträts. Pustet, Regensburg 2004. ISBN 3791718681. S. 116-131
- Susanne Nadolny: Claire Goll. "Ich lebe nicht, ich liebe." Collage mit Texten, Bildern und Fotos. Edition Ebersbach, Berlin 2002. ISBN 393470347X.
- Barbara Wiedemann (Hrsg.): Paul Celan – die Goll-Affäre: Dokumente zu einer "Infamie". Suhrkamp, Frankfurt a. M. 2000, ISBN 3-518-41177-2
- Vollständige Autorinnen-Bibliographie (dt. und frz. Titel, 99 Nennungen) in: Ulrike Stadler-Altmann: Das Zeitgedicht der Weimarer Republik. Mit einer Quellenbibliographie Georg Olms, Hildesheim 2001 ISBN 3487114666 (Reihe: Germanistische Texte und Studien) S. 457 - 461
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Wärch vu Claire Goll as Online-Text. In: Project Gutenberg
- Rezensione zue Wärch vu Claire Goll bi perlentaucher.de
- [1] Wärkbiographii (PDF-Datei; 135 kB)
- [2] Bestandsverzäichnis vom Dt. Literaturarchiv Marbach über d C. Goll, Stand 1997, uf d Aktualisierig luege
Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vu dere Version vum Artikel „Claire_Goll“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde. |