Santa Orosia
|
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
| Santa Orosia | |||
|---|---|---|---|
 Santa Orosia | |||
| Información personal | |||
| Nombre | Santa Orosia | ||
| Apodo: | {{{apodo}}} | ||
| Naiximiento | 855 Bohemia | ||
| Muerte | 870 Auturía, Aragón | ||
| Información relichiosa | |||
| Festividat | 25 de chunio | ||
| Venerau en | |||
| Simbolochía | {{{simbolochía}}} | ||
| Patronache | Patrona de Chaca, d'a Chacetania, de Yebra de Basa, de l'Alto Galligo y d'os esprituatos | ||
| Centro de pelegrinache | {{{puesto pelegrinache}}} | ||
| Ordens | {{{orden}}} | ||
| Beatificación | {{{beatificación}}} | ||
| Canonización | |||
| Qüestions | {{{qüestions}}} | ||
.jpg)
Santa Orosia ye a santa patrona d'a Chacetania, l'Alto Galligo y a comarca tradicional de Sobrepuerto. Se celebra la suya festividat o 25 de chunio; ye antimás patrona d'os esprituatos.
A tradición diz que Orosia yera una princesa de Bohemia, naixita d'a ciudat de Laspicio en l'anyo 855 y filla de Boriborio y Ludmila y sobrina de Sant Acisclo, bispe de Uesca. Veniba ta la Peninsula Iberica ta casar-se con un principe visigodo u seguntes atras versions con o mitico rei aragonés Fortún Garcés. Pasoron por Alemanya, Bavera, as Galias y plegoron ta os Pireneus en octubre de 870. Cuan trescruzoron os Pireneus a comitiva, que sapeba d'a presencia de musulmans en istas tierras, miró de trobar a escape un refuchio en os Pireneus, y puyoron ta l'Auturía, anque a la fin fuoron descubiertos por tropas islamicas. O chefe d'istas tropas Aben Lupo, lugartenient de Muza Abensazín, puyó con os suyos exercitos y los trobó. Proposo matrimonio a la choven princesa que, ta no albandonar a suya fe en Cristo se negó, dimpués d'o cual fué martirizata. Primero le talloron os brazos y as garras por os chenullos, dimpués a capeza, y a la fin espardioron tot por o mont.
Bels 300 anyos dimpués, en o sieglo XI, s'apareixió a un pastor que yera con o suyo rabanyo amán de Yebra de Basa, le recontó a historia d'o suyo martirio y lo puesto a on se trobaban as reliquias y le dició que teneba que fer en ixe mesmo puesto una ermita ta venerar a suya capeza, mientres que a resta d'o cuerpo teneba que tresladar-lo ta la Seu de Chaca. Por toz os puestos a on pasaba o pastor dende Yebra dica Chaca as campanas bandeyaban solas, estando iste o primer miraglo d'a santa.
Actualment as reliquias d'a santa encara son en l'altar d'a Seu de Chaca, chunto con las de Sant Indalecio, disciplo de l'Apóstol Sant Chaime y las de Sant Félix y Sant Voto, fundadors de Sant Chuan d'a Penya.
En l'Alto Aragón se fan siet romerías adedicatas a la santa. O Domingo de Trinidat puyan ta la l'Auturía os Romers d'o Cuerpo y os Romers d'a Capeza lo fan o día 25 de chunio. Dica l'anyo 1947, cuan o bispe de Chaca vedó a suya participación en as procesions, veniban esprituatos de toz os lugars d'a redolada y tamién d'o vecín país de Biarn, a on a santa tamién ye venerata. En as romerías se fan danzas tradicionals en o plan de l'ermita, os danzaires levan traches tradicionals y tocan chiflos, chicotens y tambors.
Ta Santa Orosia fan as fiestas mayors en Chaca, Serué y Yebra y as fiestas menors en Betés. Bi ha dos cofadrías adedicatas a ella, una en Chaca y l'atra en Yebra.