Arcado-xipriota
.png)
19 a 21: Arcado-chipriota. 19: Arcadia. 20: Xipre. 21: Panfilia.
El arcado-chipriota foi un dialeutu del griegu antiguu faláu na rexón d'Arcadia y la islla de Xipre. Esti dialeutu namái se conoz por inscripciones dataes ente los sieglos VII y IV e.C. Nun s'usó como llingua lliteraria, namái Homero fai un usu esporádicu de delles formes d'esti dialeutu. Na islla de Xipre escribióse usando'l silabariu chipriota, procedente del silabariu micénicu llinial B.
El dialeutu arcado-chiprota baxa direutamente del griegu micénicu, por cuenta de que Arcadia viose llibre de la llamada invasión doria. Según un pasaxe de Pausanias (Descripción de Grecia VIII 2) los arcadios, dempués de la guerra de Troya, navegaron hasta Xipre y fundaron la ciudá de Pafos.
El arcado-chipriota caltenía delles carauterístiques del dialeutu micénicu que sumieron de los demás dialeutos griegos, como'l caltenimientu del fonema [w], escritu ϝ (digamma). La lletra san (Ϟ) usóse namái en Arcadia hasta'l sieglu VI e.C.
Carauterístiques
[editar | editar la fonte]- Pasu de –
ο > -υ : desinencies verbales en –τ υ /-ν τ υ en llugar del áticu –τ ο /-ν τ ο , ἀπ υ en llugar de ἀπό, ὑμοιοις en llugar de ὁμοίοις.
- Pasu de -
α > -ο : preposición ὀν en llugar d'áticu ἀνά, όνεθυσε en llugar d'áticu ἀνέθυσε.
- Pasu de
ε ν >ι ν : ἰν en llugar d'áticu ἐν , μινονσαι en llugar de μένουσαι, desinencia de la voz media –μινος en llugar d'áticu -μενος.
- Caltenimientu del fonema [w], digamma: Ϝεκαστον en llugar d'áticu ἕκαστον.
- Pasu de –
τ ι > -σ ι :ε ἰκοσι, desinencia de 3ª persona del plural de los verbos (como n'áticu).
- Desinencies de singular y plural de la voz media en –
τ ο ι y –ν τ ο ι en llugar de les del áticu –τ α ι y –ν τ α ι : τετακτοι en llugar de τέτακται
- Apócope de los prefixos ἀνά, κατά, παρά: κακειμεναυ en llugar d'áticu κατακειμένης.
- Preposición πος en llugar d'áticu πρός.
- En arcadio caltenimientu de –
ν σ -: plural de la voz activa –ο ν σ ι en llugar d'áticu –ο υ σ ι , πανσας en llugar d'áticuπ ᾶσας.
- En arcadio usu de la lletra san (Ϟ) pa representar el resultáu del protogriego (*kw, *gw, *gwh): ὁϞεοι = ὅ
τ ε ῳ.
Exemplu
[editar | editar la fonte]Dialeutu arcadio, sieglu VI o V e.C.
ε ι γ υ ν α ϝεσετοι ζτεραιον λοπος, / [ι ε ρ ο ]ν ε ν α ι τ α ι Δαματρι Θεσμοφοροι. / [ε ι δ ε ]μ ε υνιεροσει, δυμενεςε α σ α ε π ε ϝεργο / [....]ςζ ' εξολοιπυ,κ α οζιςτ ο τ ε δαμιοϝοργε // [α φ α ε ]σ τ α ι δαρχμας τριακοντα.ε ι δ ε μ ε αφαετοι, / [ο φ λ ε ν ]τ α ν ασεβειαν.ε χ ε ο δ ε κυροςδ ε κ ο ϝετεα.ε ν α [ι ] / [......]τ ο δ ε .Llei Sacra, Lusu. Referencia: D. Robinson CD 38.191 ss.
Traducción:
Si una muyer llevara una ropa de color, / va consagrar a Deméter Tesmoforia. / Y si nun lu consagrara, porque nun ta dispuesta a faelo, / (…) que muerra, y quien entós seya demiurgu // que pague trenta dracmes. Y si non les paga, / va ser condergáu por impiedad. Esti decretu va durar diez años. Que seya / (…) esto.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Referencies
[editar | editar la fonte]Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
