Banu Qasi

Los territorios de los Banu Qassi en 925 (en naranxa), ente'l Reinu cristianu de Pamplona (en coloráu) y l'Emiratu musulmán de Córdoba (en verde).

Los Banu Qassi (n'árabe بنو قاسي Banū Qāsī, que quier dicir descendientes de Casiu) fueron una importante familia musulmana muladina que gobernó una parte curiosa del valle mediu del Ebro ente los sieglos VIII y X.

El conde Casiu

Ver tamién: Conde Casiu

El primer miembru foi'l conde hispanogodu Casius Fortunius (685 - ¿?), que n'aliándose colos conquistadores musulmanes, conviértese al islam y arabízase'l nome (de Casius pasó a Qāsī). Posiblemente venceyáu como cliente al conquistador Mussa ibn Nussayr (d'ehí desplícase l'abondanza del nome Mussa nesta familia) viaxa en 714 a Damascu a xurar fidelidá al califa Al-Walid I.

Tolos Banu Qassi que van tener poder demientres los sieglos VIII y IX descendieron de Fortún, el so primer fíu. P'afitar el so poder, Casiu va casar a Fortún con Aixa (715 - ¿?), nieta de Mussa ibn Nussayr, fía d'Exilona (fía o vilda esta del caberu rei visigodu, Rodrigu, y descendiente direuta de Mahoma según dicíen los sunnites.

Venceyaos a Al-Ándalus

Xurdimientu del Reinu de Pamplona

Fortún ibn Qassi gobernó un territoriu qu'asitiaba ente Zaragoza, Nájera, Tudela y Tarazona de forma cásique independiente, pese a tar de facto sometíu primero al Ualí (gobernador) y depués al Emir de Córdoba.

Fortún y Aixa tuvieron dos fíos: Zahir ibn Fortun y Mussa ibn Fortun (v.740? - 789), gobernador d'Arnedo, Zaragoza y Tarazona. Mussa va casase con Oneka, vilda d'Eneko Ximeniz (acordies cola lleenda conde de Sobrarbe). Ye posible que d'un primer matrimoniu tuviera varios fíos:

Mutarrif ibn Mussa ibn Fortun (? - 799), valí de Pamplona.
Yunus ibn Mussa ibn Fortun (?-802).
Llope ibn Mussa ibn Fortun, señor de Borcha.
Yuwartas ibn Mussa ibn Fortun.
García ibn Mussa ibn Fortun.

Sicasí, el más poderosu va ser l'únicu fíu que sabemos de xuru que tuvo con Oneka:

Mussa ibn Mussa ibn Fortun (785 - 862), señor de Zaragoza.

En 798, Guillermu de Tolosa, qu'en nome de Lluis el Píu coordinaba les operaciones pa conquistar la Llende Superior d'Al-Ándalus (Al-Tagr al-Ala) , convoca un conceyu al qu'asisten Alfonsu II d'Asturies y Bahlul Ibn Marzuq. A cuenta d'esta xuntanza, en 799 produzse una conspiración, siendo asesináu l'ualí de Pamplona Mutàrrif ibn Mussa ibn Fortun. Entós los francos dan el gobiernu de la ciudá al vascón pro-carolinxu Velascu (el Balask al-Yalasqi de les fontes andalusines). Entós, los Banu Qasi y los condes de Sobrarbe axúntense, venciendo a los Velascu pocu depués; hacia 810, el fíu d'Eneko Ximeniz y fiyascu de Mussa ibn Fortun, Eneko Aritza ye aclamáu Primer rei cristianu de Pamplona.

Mussa, Tercer Rei d'Hispania

En morriendo los sos hermanos mayores, Mussa ibn Mussa ibn Fortun, Mussa'l Grande toma'l poder. Esti va ser la figura cimera del fonduxe; entituláu señor del Valle del Ebro, señor d'Uesca (840), Tudela (852-[[862]), Olite, Arnedo (843-862), Tarazona, Borcha, Lleida, Toledo, Eixeya y Zaragoza (852-862), casóse primero con Assona, fía d'Eneko Aritza I de Pamplona y depués con Maymuna bint Zàhir. Acordies cola Crónica d'Alfonsu III, Mussa dábase'l nome de Tercer Rei d'Hispania. Mussa diba encabezar varies espediciones contra'l Condáu d'Aragón, contra Barcelona y Terrassa. Amás solevóse davezu contra l'Emir de Córdoba, pero siempre acababa por aceptar la so autoridá.

Referencies

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Banu Qasi.