Piter Cekson

Piter Robert Ceckson (31 oktyabr 1961^[…], Vellinqton) — Yeni Zelandiya film prodüseri, ssenaristi və rejissoru, üç dəfə Oskar mükafatı laureatı.

Piter Cekson
ing. Sir Peter Robert Jackson
Doğum adı	Peter Robert Jackson
Doğum tarixi	31 oktyabr 1961(1961-10-31)[…] (63 yaş)
Doğum yeri	Vellinqton, Vellinqton regionu[d], Yeni Zelandiya
Vətəndaşlığı	Yeni Zelandiya
Fəaliyyəti	kinorejissor, film prodüseri, ssenarist, yazıçı, montajçı[d], aktyor, rejissor
Fəaliyyət illəri	1987-ci ildən
Mükafatları
IMDb	ID0001392
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlk olaraq Bad Taste adlı filmini 1987-ci ildə çəkmişdi. Bu filmin aldığı müsbət menasibətlərdən sonra Meet the Feebles adlı kinoya (1989) rejissorluq etdi. Ancaq bu film, Bad Taste qədər müvəffəqiyyətli ola bilmədi. 1993-cü ildə Weta Digital adlı şirkət qurdu. Cənnət Varlıqları filmi ilə ilk Oskar mükafatı namizədliyini qazandı. Özünün ilk böyük büdcəli Hollywood filmi olan Sevimli Ruhlar kinosu 1996-cı ildə nümayişə buraxıldı. Uşaqlığından bəri J. R. R. Tolkindən Üzüklərin Hökmüdarı romanlarına heyran olan Cekson, əsərlərin hüquqlarını satın aldıqdan sonra üç hissəli əsəri ağ pərdəyə köçürdü. Rejissor, ilk filmdəki işiylə üç nominasiyada Ən Yaxşı Film, Rejissor və Uyğunlaşdırma Ssenari nominasiyaları üzrə Oskar Mükafatına namizəd oldu. Üçüncü film Kralın Dönüşü, Ceksona Ən Yaxşı Film, Rejissor və Uyğunlaşdırma Ssenari sahələrində Oskar Mükafatı qazandırdı. Üzüklərin Hökmüdarı əsərindən sonra Kinq Kongun (2005) filminə rejissorluq etdi.

Həyatı

Piter Cekson, 31 oktyabr 1961-ci ildə Yeni Zelandiyadakı Vellinqton şəhərinə yaxın bir qəsəbə olan Pukeruada anadan olmuşdur. Ailəsinin yeganə övladı idi. Anası Joan Cekson bir fabrik işçisi və o cümlədən gözəl bir ev qadını idi. Atası Uilyam Cekson mühasibatçı idi. Hər ikisi də İngiltərədən köçmüşdülər. Filmlərə olan heyranlığı uşaqlıq yaşlarında başlayan Cekson, Ray Harryhausen filmləri ilə böyüyərkən Thunderbirds və Monty Python s Flying Circus kimi televiziya seriallarından da ilham aldı. Bundan başqa Ceksonun 8–9 yaşlarında izlədiyi bir Monty Python eskiz də onun bütün karyerasına şəkil verdi. Cekson o an barəsində belə deyir: "Monty Python'nın 'Salad Days" adlı eskiz, izlədiyim ilk splatter idi. Pianonun qapağı adamın əlləri üzərinə düşən və qopan əllərdən fışqıran qanı görəndə gözlərimə inanamamışdım. Ən böyük ilhamı buradan aldım. Bad Taste və Meet the Feebles bu cür splatterların qızıl çağını yaşadığı dövrdə yazıldı və qəti olaraq Ölülərin Şəfəqi, Re-Animator və Şeytanın olması kimi filmlərin bir nəticəsi idi.

Ana və atası Piter Ceksona bir Milad bayramında 8 mm-lik kamera aldılar. Daha sonra o da öz yoldaşları birlikdə ilə qısametrajləı filmlər çəkməyə başladı. Doqquz yaşında, sahib olduğu stop-motion modelləri istifadə edərək King Kongunu yeniden qaytardı. Cekson, film istehsalı üçün ciddi bir təhsilə sahib deyildi, amma xüsusi effekt və makiyaj kimi mövzuları öz üsullarıyla öyrənmişdi. Cekson yeniyetməlik dövründə yazıçı J. R. R. Tolkinin əsərlərini kəşf etdikdən sonra Ralph Bakshinin Tolkinin fantaziya üç hissəli əsərini uyğunlaşdırdığı Üzüklərin Hökmüdarı (Lord of the Rings, 1978) adlı animasiya filmini dərindən izlədi. On beş yaşında yoldaşlarıyla birgə The Valley adlı 20 dəqiqəlik qısa bir film çəkdi. Cekson məktəbi bitirdikdən sonra Wellingtondakı Evening Post qəzetində işə başladı. Bir gün işdən evə qayıdarkən bir dükanın vitrinindəki Bolex markalı olan 16 mm bir kameraya rast gələn Cekson, bu kameranı almağa qərar verdi. Dövrünün böyük hissəsini ssenari yazmaq və çəkdiyi qısa filmləri fantaziyalaşdırmağa həsr edən Cekson, evə gedərək 2500 dollar dəyərindəki bu kameranı satın almaq üçün ana və atasından kömək istədi. Oğullarının kinoya olan marağını dəstəkləyən Uilyam və Joan Cekson ona kömək etməyi özlərinə valideynlik borcu hesab etdilər.

Piter Ceksonun aldığı ilk 16 mm-lik kamera

Karyerası

1987–1992

Cekson yeni kamerasıyla film çəkə bilmək üçün sınaq məqsədli bir neçə çarx film götürdü. Ancaq daha sonra bu filmləri boş yerə sərf etmək yerinə yeni bir şeyə imza atmaq fikrinə düşdü. Bir neçə dostunu çağırıb qısa bir film çəkməyə başladı. Film, bir kömək dərnəyi üçün pul toplamağa çalışan, başından aldığı zərbədən sonra özünü qaynayan bir qazanın içində tapan və yadplanetlilər tərəfindən məğlun edləcəyini anlayan bir adam haqqında idi. Cekson, bu filmi "ən çox üç-dörd çarx filmlə iki ayda çəkə biləcəyi bir film" kimi düşünürdü. Filmin adı Giles Big Day (Gilesin Böyük Günü) olacaqdı, amma rejissor, hər nə qədər filmin çəkilişlərini iki aylıq bir müddət içərisində reallaşdıra biləcəyini düşünsə də, filmin istehsalı təxminən dörd il davam etdi. Sənətkar, istehsal haqqında "Bəzən dörd həftə heç bir şey çəkmirdim. Mən də bu vaxt bir neçə çarx filmə çatacaq qədər pul yığırdım. Daha sonra toplaşıb çəkilişlərə davam edirdik. Alınan bir neçə çarx film bir gündə bitirdi. Sonrakı təzyiqlərə baxıb bir sonrakı vəziyyətdə nə çəkəcəyimə qərar verirdim. Bu səbəbdən, filmin ssenarisi də, quruluşu da tamamilə təsadüfən yarandı "deyib. Cekson, aldığı bir neçə kiçik yardım xaricində kameranı idarə etməkdən set qurmağa, xüsusi efekt verməkdən karton silahlar hazırlamağa qədər hər şeyi öz başına həll etdi.

Filmin aktyor heyətində olan şəxslərdən yalnız Kreyq Smithin müəyyən qədər aktyorluq təcrübəsi var idi. Cekson, Smit ilə 1 ildən çox davam edən çəkilişlər reallaşdırdı. Fransız Yeni Dalğa kinosunun texnikalarından biri olan "qanadlanma"dan istifadə edərək Giles'in yadplanetlilərlə mübarizəsini nəhayət çəkdi və film uzun metraja çevrildi. Smit, çəkilişlər keçirərkən evləndi və dindar biri olan həyat yoldaşı, Smiti filmi dayandırması üçün razı etdikdən sonra çəkilişlər dayandı. Bir neçə ay sonra Smit filmə geri döndü. Cekson filmi itirə bilmək üçün Yeni Zelandiya Film Komissiyasından yardım almağa çaslışan an, müəyyən qurumlarla illərcə davam edəcək bir mübarizəyə girdi. Ən nəhayət Evening Post'taki işindən istefa edib, bir kinoya lazım olan maddi köməyi ala bildi. Komissiya başçısı Cim Bot da sənətçinin əzimkarlığından çox təsirlənmişdi.

Bad Tastin ilk nümayişi 1987-ci ildəki Kann Film Festivalında reallaşdı və beynəlxalq film marketinde intensiv bir maraq doğurdu. Rejissorun sonrakı layihəsi Meet the Feebles adlı film oldu. Cekson bu film üçün, Bad Tastin istehsalında tanış olduğu Danni Mulheron, Stefen Sinclair və Fran Walsh'dan yardım aldı. O, Mulheron, Sinclair və Walsh üç həftə boyunca bir otaqda oturub ssenari yazdılar və tapa bildikləri "ən alçaq" fikirləri bir araya gətirməyə çalışdılar. Cekson, Meet the Feebles haqqında "Filmi hər kəs, o zamanlar böyük bir hit olan Muppet Showun parodiyası olduğunu zənn etdi, amma bu səhv bir fikirdir. Əsas, fikir ən başda oradan çıxdı, amma bu mənada: bir Muppet Show hissəsini izlədiyinizi xəyal edin … şounun sonunda kamera soyunma otağına keçir, Kermit içəriyə girir, artıq kukla deyil. Kimsəyə bağlı deyil . Soyuducuya yaxınlaşıb bir pivə çıxarır və "Of, həqiqətən qorxunc bir film idi. Qadın Piggy heç havasında deyildi, deyər. Pivə qutusunu bükər, pivənin köpüyü çənəsinə axar … Bu filmin çıxışı belə bir obrazdı. Bundan başqa Muppetlar ilə heç bir əlaqəsi yoxdur . Əksinə insanlar ilə əlaqədardır "dedi.

Cekson əslində Meet the Feebles'a başlamazdan əvvəl Stefen Sinclair Braindead adlı oyununu uyğunlaşdırmağı planlayırdı. Zombiyə çevrildikdən sonra ətrafındakıları də zombiyə çevirən bir qadının oğlunun və sevgilisinin zombilərə qarşı mübarizəsini izah edən filmin istehsalından son anda imtina etdi. O və dostları, Braindead filminin çəkilişlərinə başlamazdan əvvəl Robert McKeedən ssenari dərsi aldı. Filmin ilk məqsədi splatterda yüksək həddə çatmaq idi. Cekson, Walsh və Sinclair, Evil Dead 2 filminin gecə yarısı nümayişinə getdilər. Artıq çox əylənən üçlük, Braindead'in istehsalına bu təsir ilə girişdi. Lionelin əlindəki ot biçən maşını ilə bir zombi ordusunu öldürməyə çalışdığı səhnədə, ot maşınının istifadə səbəbi Ceksonun filmə "Yeni Zelandiyalı bir reklam" daxil etmək istəməsi idi. Filmin finalının çəkilişləri bir həftədən uzun davam etdi. İlk gün boca etdikləri boya və ağac şurubundan düzəldilmiş olan qanı təmizləməyən qrup, ertəsi gün gəldiklərində vəsaitin gecə boyu qatılaşdığını və yerin bir növ yapışqana çevrildiyini gördü. Çəkilişlər bitdikdən sonra yerdəki yapışqan qalınlığı 1,5 santimetr oçuşdu. Bu vaxt New Line Cinema şirkəti, sənətçiyə Elm Küçəsi Kabusu ardıcıllığının altıncı filmini yazmasını təklif etdi. Cekson ssenarini yazdı, amma buna baxmayaraq New Line Cinema o zamana qədər başqa bir ssenarini qəbul etmişdi.

Rejissor

• 2001: Üzüklərin hökmdarı: Üzük qardaşlığı
• 2002: Üzüklərin hökmdarı: İki qala
• 2003: Üzüklərin hökmdarı: Kralın qayıdışı
• 2005: Kinq Konq

Xarici keçidlər

• Piter Cekson — IMDb səhifəsi
• King Kong və gələcək layihələr haqda görüşmə Arxivləşdirilib 2008-12-19 at the Wayback Machine
• [1] Arxivləşdirilib 2008-12-06 at the Wayback Machine
• [2] Arxivləşdirilib 2007-11-04 at the Wayback Machine
• beyazperde.com|Beyazperde'de Cekson
• binemalar.com'da Piter Cekson
• Peter Jackson haqqında [3] Arxivləşdirilib 2011-09-17 at the Wayback Machine