Şeyx Nəcməddin Kübra
| Şeyx Nəcməddin Kübra | |
|---|---|
| ərəb. نجم الدين الكبرى | |
| Doğum tarixi | 1145[1][2][…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 2 iyul 1221 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Əsas maraqları | fəlsəfə |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Şeyx Nəcməddin Kübra (1145[1][2][…], Xivə – 2 iyul 1221, Köhnə Ürgənc) — Kübravilik təriqəti şeyxi.
Həyatı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Nəcməddin Kübra (1145-1221) Xarəzmdə anadan olmuş və erkən yaşlarından dini elmləri öyrənmişdir. Mənəviyyat yoluna Misirdə Əbu Nəcib Sührəverdinin tələbəsi olmuş, məşhur sufi şeyxlərindən sayılan Ruzbihan Misrinin rəhbərliyi altında başlamışdır. Təbrizə köçəndən sonra ona müəllimliyi Baba Fərəc Təbrizi etmişdir. Əmmar ibn Yasir Bitlisi və İsmail Kəsri də onun müəllimləri olmuşlar.
Nəcməddin Kübra sonralar öz mənəviyyat yolunu yaratmış və Gürgəncdə sufi xanəgahı qurmuşdur. O, çoxlu sayda tanınmış sufilər yetişdirmişdir. Ərəb və fars dillərində bir sıra əsərlər qələmə almışdır. Monqollar Gürgənci ələ keçirdəndə öldürülmüşdür.
O da digər sufi şeyxləri kimi hesab etmişdir ki, insan mənəviyyat yolu ilə gedib, müəlliminin (mürşidinin) göstərişlərinə əməl etməklə özündə Allahın təzahürlərini duyub, ona yaxınlaşa bilər. Nəcməddin abidliyin, tərki-dünyalığın, xəlvətə çəkilməyin tərəfdarı olmuşdur.
İstinadlar
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ 1 2 Bibliothèque nationale de France Naǧm al-Dīn Kobrā // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Aḥmad ibn ʿUmar Kubrā // AlKindi.
Xarici keçidlər
[redaktə | mənbəni redaktə et] | |
|---|---|
| Sufi anlayışlar | |
| Sufi fəaliyyəti | Nəşid • Zikr • Hədra • Müraqəbə • Qəvvali • Səma • Ziyarət |
| Təriqətləri | Əkbərilik • Ələvilik • Əşrəfilik • Əzimilik • Bələvilik • Bayramilik • Bəktaşilik • Çiştiyyə • Qalibilik • Gülşənilik • Hürufilik • İdrisiyyə • Cəlvətilik • Cərrahilik • Xalidilik • Xəlvətilik • Kübravilik • Mədarilik • Məlamətilik • Mövləvilik • Müridilik • Nəqşibəndilik • Nəqşibəndi-Üveysilik • Nasuhilik • Nemətullahiyyə • Nöqtəvilik • Qadiriyyə • Qələndərilik • Rahmaniyyə • Rifailik • Səfəvilik • Şaziliyyə • Şəttarilik • Sührəvərdiyyə • Sünbulilik • Ticaniyyə • Uşşaqilik • Üveysilik • Zahidilik |
| Tanınmış erkən sufi və mistiklər | Əbdülxaliq Gücdəvani • Xacə Abdullah Ənsari • Əbdülqadir Gilani • Əbusəid Fəzlullah • Abdulla Dağıstani • Afaq Xoca • Əhməd Qəzali • Əhməd Yəsəvi • Əhməd Bədəvi • əl-Qəzali • Əlaəddin Əli • Əxi Əmrə • Əxi Məhəmməd Xəlvəti • Əxi Evrən • Mənsur Həllac • Əlişir Nəvai • Əbdülhəsən Xərrəqani • Qasım ibn Məhəmməd • Davud əl-Qeysəri • Sədrəddin Qonəvi • Seyid Əmir Kulal • Ərdəbili • İbn Ata Allah • Fəridəddin Əttar • Balım Sultan • Baba Fəxrəddin • Bəhaiddin Nəqşibənd • Bənde Navaz • Baba Kuhi Bakuvi • Xoca Baqi Billah • Bəyazid Bistami • Şah Əbdüllətif Bittai • Büll Şah • Şah Qulam Dəhləvi • İbraim Desuki • Əsəb Ərbili • İbrahim Hakkı Ərzurumi • Fəridəddin Gəncşəkər • Fudayl ibn İyad • Fuzûlî • Qalib • Muiniddin Çişti • Xoca Qulam Fərid • Gül Baba • Hacı Bayram Vəli • Cahanşah Həqiqi • Dədə Ömər Rövşəni • Hacı Bəktaş Vəli • Həbib Qaramani • Hafiz Şirazi • İzzəddin Həsənoğlu • Xalid Bağdadi • İmam əl-Həddad • Həmədani • Cəmaləddin Əhməd • Usman Haruni • Əbdülhəsən Hacvəri • İbrahim ibn Adham • ibn Ərəbi • İbrahim Gilani • Fəxrəddin İraqi • Cabir ibn Həyyan • Cahangaşt • Cami • Cani Canan • əl-Cauzi • Cili • Cüneyd Bağdadi • Kākī • Kaliyarī • Kərxī • Ömər Xəyyam • Əmir Xosrov Dəhləvi • Nemətullah Naxçıvani • Nəcməddin Kübra • Mahmud Urməvi • Mahmud Şəbüstəri • Məhdumqulu • Mahmud Hüdayi • Nəimi • Əbunnəcib Sührəvərdi • Nasīmī • Natar Vəli • Nemətulla Vəli • Nizaməddin Auilyyə • Nurī • Osman Baba • Ömər Xəlvəti • Qütbəddin Əbhəri • Pir Məhəmməd Ərzincani • Pir Sultan Abdal • Qütbəddin Heydər • Qütbəddin Şirazi • Rəbbani • Rəbia Bəsri • Razī • Rifai • Rūmī • Sarı Saltuk • Sədi Şirazi • Sədrəddin Xiyavi • Səhl-Tustari • Səlman Farsi • Sənai • Seyid Yəhya Bakuvi • Simnani • Silistrəvī • Sultan Vələd • Surx Buxarī • Şah Vəliullah • Şazili • Şəms Təbrizi • Şibli • Şeyx Ədəbalı • Şeyx İbrahim Gülşəni • Şeyx Rüknəddin Əbdülfəth • Şeyx Əhəri • Şihabəddin Ömər Sührəvərdi • Şihabəddin Yəhya Sührəvərdi • Şükrullah Xəlvəti • Veysəl Qarani • Yusif Müsküri • Yunus Əmrə • Zəkəriyyə • Zərruq • Zünnun Misiri • Tapdıq Əmrə |
| Tanınmış müasir sufi və mistiklər | Baba Rexheb • Abdal Hakim Murad • Əbdülqdir as-Sufi • Əhməd Kayhan Dədə • Abdula ah Nəqşibəndi • Əhməd Ələvi • Əbdürrəhman əl-Şaquri • Aşfaq Əhməd • Qələndər Baba Auliyə • Xoca Şəmsəddin Əzimi • Məhəmməd Muhaiyəddin • Feysəl Abdul Rauf • Riaz Əhməd Gövhər Şahi • Qalib Həsən Quşçuoğlu • Qulam Mustafa Xan • Hafiz Qamaruddin Çişti Sabiri • Hişam Kabbani • Həzarat Mai Safura Qəiriyyə • Məhər Əli Şah • Məhəmməd Ələvi l-Maliki • Nazim əl-Haqqani • Seyid Vahid Əşrəf • Nuh Ha Mim Keller • Nurəddin Durki • Ömər Əli Şah • Osman Nuri Topbaş • Pir Zülfiqar Əhməd • Məhəmmd Əbdülqədir Siddiqi Qədri • Əhməd Rza Xan Bərləvi • Rəşad Fild • Sahib Qiblə Fültli • Səid Əfəndi əl-Çirkaşi • Qüdrətullah Şəhab • Sufi Bərkat Əli • Seyid Şücaət Əli Qədri • Məhəmməd Tarhir-ül-Qədri • Tahir Allauddin • Tacəddin Məhəmməd Bədrəddin • Varis li Şah • Vasif Əli Vasif • Zahin Şah Taci |
| Sufizm tədqiqatçıları | |
| Sufizm mövzuları | |
