Kuray

Kuray
Hornbostel–Zaks təsnifatı	421.111.12
Mənşə ölkəsi	Başqurdıstan  Tatarıstan
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Kuray (başq. ҡурай, [quˈrɑɪ], tatar. курай) - iki-yeddi barmaqyeri olan uzun bir açıq büllur flüt və başqırdlarının milli alətidir.

Ən çox yayılmış kuray tipi, ürəklərdepistil və ya Kamçatka pleurospermum (Pleurospermum uralense) adlanan çırpınan bitkinin kökündən hazırlanmış bir qurudur. Bir qurayenin kökləri 2-3 metr uzunluğundadır. İyul ayında çiçəklər, sonra isə avqust-sentyabr aylarında qurur. Sentyabr ayında kəsilir və quru və qaranlıq yerdə saxlanılır. Uzunluğu bir bitkinin kökünü əhatə edən bir palmanın eni 8-10 dəfə ölçülür. İlk çuxur bitki üstündən dörd barmaqlıq məsafədə, bir-birindən iki barmaq məsafədə növbəti üç dəlik, dördüncü dəlikdən üç barmaqlıq aralıqda beşinci aralıkda aparılmalıdır.

Bir quray uzunluğu təxminən 510-810 millimetrdir. Qurayanın diapazonu üç oktavadan ibarətdir. Quray solo və ansamblı aləti kimi istifadə olunur. İndi bir quray qoplama ilə edilə bilər. Daha sabitdir və onun səsləri təbii qurayanın səsini eşidir.

Beynəlxalq Musiqi Xalk Festivalı, Beynəlxalq Tələbə və Gənclik Festivalı və nadir musiqi alətləri ifaçılarının ümumrespublika müsabiqələri laureatları və diplomu qazanan bir çox quray ifaçı var.

Dövlət bayrağı və Başqortostan dövlət emblemi üzərində quray çiçəklərinin bir şəkil var.

Məşhur quray ifaçılarına isə Baik-Sasan,İ.Murzakev,G.Arginbayev,Y.İcyanbaev,İ.Dilmuxaxmetov,G.Suleymanov,K.Diyarov və s. aiddir.

İstinadlar

• Seryogina, Olesya. "Musician's Seven Kurais". Culture. BASHvest. October 24, 2007. July 22, 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 26, 2007. Music performed on this wonderful Bashkir national instrument is understandable and dear to all.
• Belaiev, Victor. "The Formation of Folk Modal Systems". Journal of the International Folk Music Council. 15. 1963: 4–9. doi:10.2307/836227. JSTOR 836227.