Romen Rollan

Ağılı azad olan insan üçün heyvanların əzabında insan əzabından daha dözülməz bir şey var. Çünki sonuncuda ən azı əzabın pis olduğu və ona səbəb olanın cinayətkar olduğu qəbul edilir. Halbuki minlərlə heyvan zərrə qədər peşman olmadan öldürülür.

B[redaktə]

Başqalarına işıq saçmaq üçün özündə günəş olmalıdır.
Bir dəqiqəlik sevgidə insan haqqında bir aylıq müşahidədən daha çox şey öyrənirsən.

D[redaktə]

Davranışınız başqalarının şüurunda sizin imicinizi yaradır. Bununla biz hətta düşmənlərimizi də özümüz edə bilərik.
Dostluqda nə borclu var, nə də xeyirxah.
Dünyada bircə qəhrəmanlıq var: dünyanı olduğu kimi görmək və onu sevmək.
Düşüncə və ümidin bütün məyusluqları ikinci plandadır. Tək düzəldilməz bədbəxtlik sevdiklərimizin ölümüdür.

Ə[redaktə]

Əbədi qadınlıq həmişə ən yaxşı kişilər üçün yüksəldici qüvvə rolunu oynamışdır.
Əlbəttə ki, hind həyatının bütün bu toxuması iman üzərində, yəni incə və emosional bir fərziyyə üzərində möhkəm dayanır. Ancaq Avropanın və Asiyanın bütün inancları arasında Hindistan Brahmanları mənə sonsuz dərəcədə ən cəlbedici görünür. Brahmanı digər Asiya düşüncə məktəblərindən daha çox sevməyimin səbəbi, mənə elə gəlir ki, onların hamısını ehtiva edir. O, bütün Avropa fəlsəfələrindən üstündür, hətta özünü müasir elmin geniş fərziyyələrinə uyğunlaşdırmağa qadirdir. Bizim xristian dinlərimiz, qarşılarında başqa seçim olmadığı halda, elmin tərəqqisinə uyğunlaşmaq üçün əbəs yerə cəhd etdilər. Ancaq Brahman düşüncəsinin güclü ritminə, əyri və ya həyat boyunca, onun alternativ yüksəliş və qayıdış hərəkəti ilə süpürülməsinə icazə verdikdən sonra öz əsrimə qayıdıram və orada yeni bir əsrin böyük proqnozlarını tapıram. Kosmoqoniya, Eynşteynin dühasının övladı və ya kəşflərdən sərbəst şəkildə çıxarkən, hələ də qəribə bir ölkəyə girdiyimi hiss etmirəm. Mən hələ də bir-birini əbədi olaraq davam etdirən, sönən və canlı ruhları, humanitar elmləri, tanrıları ilə — əbədi olmağın qanunlarına görə sönən və yenidən işıqlanan bütün planetlərin kosmik simfoniyasını hələ də eşidirəm — Brahman Samsara. – Dünyanın ürəyində, öz ürəyimdə rəqs edən Şivanın rəqsini eşidirəm.
Əmək mübarizədir, mübarizə isə həzzdir.
Əmək yaradıcı insanın qüdrəti və sevincidir.
Əvvəlcə özünüzə inanın, sonra başqaları sizə inanacaq.

H[redaktə]

Həqiqət hamı üçün eynidir, lakin hər xalqın öz idealları adlandırdığı özünəməxsus yalanları var.
Həqiqətin yarısını öz gücünə bilmək, onu tam halda başqalarının sözləri ilə öyrənib tutuquşu kimi əzbərləməkdən yaxşıdır.
Həqiqi dahi o adamdır ki, ürəyi hamı üçün döyünür.
Həqiqi dostluqdan başqa, bütün münasibətlər müvəqqətidir.
Hər bir insan öz "eqo"sunun dərinliklərində sevdiklərinin dəfn olunduğu kiçik bir qəbiristanlıq daşıyır.
Hər hansı bir çağırış, haray insana onun görə bilmədiyi yolu göstərməkdə acizdir.
Həyat eşqi ilə ölüm qorxusu əkizdir.
Həyatın bütün sevinci yaradıcılıqdadır.

X[redaktə]

Xeyirxahlıq elm deyil, hərəkətdir.
Xoşbəxtlik hüdudlarınızı bilmək və onları sevməkdədir.

İ[redaktə]

İkiüzlü adam həmişə kölədir.
İnsan tərəfindən edilən qırğın, kainatın qırğınında o qədər kiçik bir şeydir! Heyvanlar bir-birini yeyirlər. Dinc bitkilər, səssiz ağaclar bir-birinə vəhşi heyvanlardır. Meşələrin sakitliyi təbiəti yalnız kitabları ilə tanıyan ədəbiyyat adamları üçün sadə ritorikadan başqa bir şey deyil!. Evdən bir neçə metr aralıda olan meşədə həmişə ona doğru qorxulu mübarizə gedirdi. Qatil fıstıqlar gözəl çəhrayı gövdələri ilə şamların üstünə tullanır, zərifliyi ilə antik sütunlarla sarılır və onları boğurdular. Onlar palıdların üstünə qaçdılar və onları parçaladılar və özlərini onlara dayaq etdilər. Fıstıqlar yüz qolu Briareus kimi idi, bir ağacda on ağac! Onlar hər şeydən əvvəl ölümlə üzləşdilər. Uğursuz düşmənlər bir araya gələndə bir-birinə qarışdı, deşildi, parçalandı, antidiluvia canavarları kimi bir-birinin ətrafında dolandı. Aşağıda, meşədə akasiyalar kənardan çıxıb onun qalınlığına qərq olmuş və şam ağaclarına hücum edərək düşmənlərinin köklərini boğaraq, qoparmış, onları ifrazatları ilə zəhərləmişdilər. Qaliblərin bir anda otağı və məğlub olanların qənimətini ələ keçirdikləri ölüm-qalım mübarizəsi idi. Sonra kiçik canavarlar böyüklərin işini bitirərdilər. Kökləri arasında böyüyən göbələklər xəstə ağacı əmərək onu canlılığından tədricən boşaldardılar. Qara qarışqalar çürüyən odunları çox xırda doğrayardılar. Milyonlarla gözəgörünməz həşərat bir vaxtlar həyat olanı dişləyir, darıxdırır, toz halına gətirirdi… Və mübarizənin sükutu! … Oh! Təbiətin dincliyi, Həyatın kədərli və qəddar üzünü örtən faciəvi maska!
İnsanın həyat yolu təkcə xarici maneələri deyil, həm də daha yüksək səviyyədə yenidən doğulmaq üçün tədricən qocalmaqda olan öz şüurunun formalarını davamlı olaraq aradan qaldırmaq deməkdir. Bu, insanın yetkinlik yoludur.
İnsanın mahiyyəti yaradıcılıqdır. Onun daxili aləmi məhz yaradıcılıqda daha aydın məlum olur.
İnsanlar səhv edirlər — bu həyatdır. Amma sevmək heç vaxt səhv deyil.
İstənilən mərd, hər bir imanlı insan öz vətəninə xeyir gətirir.

K[redaktə]

Keçmişdən (çarizm və başabəla müharibə) irsən dağıntı və pozğunluq, mən hələ düşmənlər aləmini (daha doğrusu bütöv bir düşmən dünyasını) demirəm, almış inqilabi hökumət bütün basqınları dəf edə bilmiş, milli həyatı, demək olar, çarizm tərəfindən boğulmuş respublikalar İttifaqını möhkəmlətmiş, qüdrətli bir surətdə dirçəlmişdir. Bu hökumət sovet torpağı üzərində ağır yük olan bütün bəlalara qarşı, aclığa, onun nəticəsi olan səfillik yarasına qarşı, kəndin var — yoxdan çıxmasına qarşı, savadsızlığa qarşı, milyonlarla adamın mövhumatla dolu avamlığına qarşı fövqəlbəşəri yürüşlər elan etmişdir. O sənaye və iqtisadiyyat sahələrində təşəbbüskarları Sovetlər olan böyük yenidənqurma planları uğrunda mübarizə aparmışdır.
Kim şərə bütün varlığı ilə nifrət edirsə, o, xeyri də sevə bilməz.
Kişilər əsərlər yaradır, qadınlar isə insanları.
Kişilər qanunlar, qadınlar isə adət-ənənələr yaradır.

Q[redaktə]

Qəhrəman deyilən insan, etməsi lazım olanı edəndir. Bununla belə, adi insanlar nəinki öz qabiliyyətlərinin nə edə biləcəyini qiymətləndirə bilmirlər, həm də öz qabiliyyətlərindən kənar işlər görməyə ümid edirlər.

L[redaktə]

Laboratoriyalarımızın əvəzinə hinduların əsrlər boyu səbri və dahi intuisiyaları var idi.

M[redaktə]

Musiqi əyləncə deyil, o ruhun qüvvətidir.
Musiqidə yalan danışanda və boş yerə yazanda həmişə cəzalandırılırsan. Musiqi ancaq təvazökar və səmimi ola bilər.
Müzakirəyə gəldikdə, nə üstün, nə aşağı, nə titul, nə yaş, nə də ad var: yalnız həqiqət sayılır; Onun qarşısında hamı bərabərdir.

N[redaktə]

Nizam ədalətsizlikdirsə, nizamsızlıq artıq ədalət prinsipidir.

Ö[redaktə]

Ölü insanlar var ki, onların içində dirilərdən daha çox can var. Amma elə dirilər də var ki, bütün ölülərdən daha ölüdür.

S[redaktə]

Səhər açılmazdan əvvəl hörmətli olun. Bir ildən və ya on ildən sonra nə olacağını düşünməyin. Bu günü düşünün. Teoriyalarınızı buraxın. Görürsünüz, bütün nəzəriyyələr, hətta fəzilət nəzəriyyələri də pis, axmaq, nadincdir. Həyatdan sui-istifadə etməyin. Bu günü yaşa. Hər günə hörmətlə yanaşın. Onu sev, hörmət et, incitmə, çiçəklənməsinə mane olma. Bugünkü kimi boz və kədərli olsa belə onu sevin. Narahat olmayın. Görmək. İndi qışdır. Hər şey yuxudadır. Yaxşı yer yenidən oyanacaq. Sənə ancaq torpaq kimi yaxşı və səbirli olmaq lazımdır. Hörmətli olun. Gözləmək. Əgər yaxşısan, hər şey yaxşı olacaq. Əgər deyilsənsə, zəifsənsə, uğur qazana bilmirsənsə, yaxşı, buna sevinməlisən. Şübhəsiz ki, bu, edə biləcəyiniz ən yaxşı şeydir. Bəs onda niyə olacaq ? Edə bilmədiyin şeylərə görə niyə qəzəblənirsən? Hamımız əlimizdən gələni etməliyik.
Sən xoşbəxt olmaq üçün yaşamırsan… Əziyyət çək, öl, amma olmalı olduğun kimi ol: Kişi!

Ş[redaktə]

Şüuru azad olan insan üçün heyvanların əzabında insanın əzabından daha dözülməz bir şey var. İkincisi, ən azı əzabın şər olduğunu və ona səbəb olan şəxsin cinayətkar olduğunu, lakin hər gün minlərlə heyvanın zərrə qədər peşman olmadan, lazımsız yerə kəsildiyini etiraf etməkdir. Kimsə buna fikir versəydi, gülünc sayılardı. Və bu, bağışlanmaz cinayətdir.

T[redaktə]

Tolstoy sönməkdə olan on doqquzuncu əsrin ağır kölgələri ilə dolu o alaqaranlıqda gəncliyimizi işıqlandıran ən saf işıq idi.

U[redaktə]

Uşağın çəkdiyi ilk əzabın ağrısı böyükdür.

V[redaktə]

Vəzifələrimizi yerinə yetirmək üçün çox zəifiksə , hələ də onların üzərində vicdanla çalışacaq qədər güclüyük.

Y[redaktə]

Yalnız o ideyalar həqiqidir ki, daxilən yaşanıbdı.
Yaradıcılıq böyük sevincdir, yaratmaq isə ölümün özünü öldürmək deməkdir.
Yaratmaq ölümü dəf etmək deməkdir.
Yaşamaq — ölümü öldürmək deməkdir.
Yer üzündə yaşayan insanların bütün xəyallarının insanın varlıq arzusuna başladığı ilk günlərdən öz yurdunu tapdığı bir yer varsa, o da Hindistandır . … 30 əsrdən artıqdır ki, görmə ağacı bütün minlərlə budaqları və milyonlarla budaqları ilə Tanrıların yanan bətni olan bu qızmar torpaqdan çıxdı . Heç bir çürümə əlaməti göstərmədən yorulmadan özünü yeniləyir.

Z[redaktə]

Zəka hissləri maarifləndirir.

Mənbə[redaktə]

Ağıla və qəlbə işıq saçan sözlər. Bakı, 2014

İstinadlar[redaktə]