Ишҡол
| Ауыл | |
| Ишҡол Ишҡол | |
| Ил | |
|---|---|
| Федерация субъекты | |
| Муниципаль район | |
| Координаталар | |
| Сәғәт бүлкәте | |
| Һанлы танытмалар | |
| Автомобиль коды |
02, 102 |
| ОКАТО коды | |
| ОКТМО коды | |
| ГКГН номеры | |
.svg)
Ишҡол (рус. Ишкулово) — Башҡортостандың Әбйәлил районындағы ауыл.
Халыҡ һаны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]| Халыҡ иҫәбе | ||
|---|---|---|
| 2002[1] | 2009[1] | 2010[2] |
| 1080 | ↗1274 | ↘1257 |
- Милли составы
Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса — башҡорттар (99 %)[3].
Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)
| Иҫәп алыу йылы һәм көнө | Бөтә халыҡ | Ир-егеттәр | Ҡатын-ҡыҙҙар | Ир-егеттәр өлөшө (%) | Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%) |
| 1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар) | |||||
| 1920 йыл 26 август | |||||
| 1926 йыл 17 декабрь | |||||
| 1939 йыл 17 ғинуар | |||||
| 1959 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1970 йыл 15 ғинуар | |||||
| 1979 йыл 17 ғинуар | |||||
| 1989 йыл 12 ғинуар | |||||
| 2002 йыл 9 октябрь | |||||
| 2010 йыл 14 октябрь | 1257 | 620 | 637 | 49,3 | 50,7 |
Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.
- 1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.
- 1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны
Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.
- 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.
- Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.
- 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.
- Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.
- 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)
- Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.
- 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.
- Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.
- 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.
- Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.
- 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
- 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник. (рус.)
- Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7
- 1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.
Географик урыны
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Район үҙәгенә тиклем (Асҡар): 22 км
- Яҡындағы тимер юл станцияһы (Магнитогорск): 70 км.
Урамдары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- 27-се партсъезд исемендәге урам (рус. 27 Партсъезда (улица)}})
- Әхмәт Лотфуллин урамы (рус. Ахмата Лутфуллина (улица)}})
- Гагарин урамы (рус. Гагарина (улица)}})
- Калинин урамы (рус. Калинина (улица)}})
- Ҡаран( урамы (рус. Каран (улица)}})
- Мантай урамы (рус. Мантай (улица)}})
- Матросов урамы (рус. Матросова (улица)}})
- Миңлеғәле Шайморатов урамы (рус. Минигали Шаймуратова (улица)}})
- Йәштәр урамы (рус. Молодежная (улица)}})
- Муса Мортазин урамы (рус. Мусы Муртазина (улица)}})
- Салауат Юлаев урамы (рус. Салавата Юлаева (улица)}})
- Мәктәп урамы (рус. Школьная (улица)}})[4]
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ишҡол — Рауил ауыл Советы үҙәге. Район үҙәгенән 22 саҡрым һәм Магнитогорск тимер юл станцияһынан (Силәбе өлкәһе) 70 саҡрым алыҫлыҡта Оло Ҡыҙыл йылғаһы буйында урынлашҡан.
Ауылға Верхнеурал өйәҙе Түңгәүер улусы башҡорттары аҫаба ерҙәрендә нигеҙ һала, 1789 йылдан билдәле. Тәүге төпләнеүсе сотник Ишҡол Әбделмәнов исеме менән аталған. 1816 йылда ауылға нигеҙ һалыусы Ишҡол Әбделманов әле иҫән була. Уның улы Ҡөҙрәтҡул сотник булып хеҙмәт итә. Йөҙ башы Ишҡолдоң 1789 йылда Демидовҡа Ағиҙел менән Әүжән йылға буйҙарындағы ерҙәрҙе ҡуртымға биреүҙә ҡатнашыуы билдәле[5]. 1795 йылда 45 йортта 296 кеше йәшәгән, 1866 йылда 119 йортта — 626 кеше. Ауыл халҡы малсылыҡ, игенселек менән шөғөлләнгән. Мәсет булған.
Халҡы: 1900 йылда — 710 кеше; 1920 йылда — 853 кеше; 1939 йылда — 491 кеше; 1959 йылда — 621 кеше; 1989 йылда — 1053 кеше; 2002 йылда — 1080 кеше; 2010 йылда — 1257 кеше. Башҡорттар йәшәй (2002). Урта мәктәп, балалар баҡсаһы, фельдшер‑акушерлыҡ пункты, мәҙәниәт йорто, китапхана, мәсет бар[6].
Тәбиғәт ҡомартҡылары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ауыл эргәһендә Ишҡол ҡурғандары һәм Атауҙы күле урынлашҡан.
Билдәле шәхестәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Гөлназ Мират ҡыҙы Ҡотоева — Башҡортостан «Китап» нәшриәтендә консультант, Сибай ҡалаһы яҙыусылар ойошмаһы рәйесе, «Ағиҙел» журналы мөхәрирриәтендә яуаплы сәркәтип. «Башҡортостан ҡыҙы» журналының баш мөхәррире. Башҡортостан Республикаһы Яҙыусылар союзы ағзаһы.
Видеояҙмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- #бессмертныйполкдома#75летПобеды#мыпомним#мыгордимся Ишҡол урта мәктәбе уҡыусылары Видео от Ишҡол — Сәләмәт ауыл — 2020 325 7 мая 2020 #бессмертныйполкдома#75летПобеды#мыпомним#мыгордимся Ишҡол урта мәктәбе уҡыусылары
- Ишҡол Ишку́лово (башк. Ишҡол) — село в Муниципальном районе Абзелиловский район Республики Башкортостан
- Ямғырҙан һуң (13.08.19) После дождя с. Ишкулово (13.08.19)
- Башҡортостандың Әбйәлил районы Ишҡол ауылы. Апрель — 2021. Дрондан аэротөшөрөү Деревня Ишкулово в Абзелиловском районе Башкирии. Апрель 2021. Аэросъмка с дрона
- Мантайтау тауы, Ишҡол ауылы Гора Мантайтау с. Ишкулово
- Ишҡол ауылы, Мантайтау тауынан күренеш Село Ишкулово, вид с горы Мантайтау
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан. Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
- ↑ Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — Excel форматында ҡушымта 2016 йыл 4 март архивланған. (рус.)
- ↑ Улицы
- ↑ Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 33. — ISBN 978-5-295-04683-4.
- ↑ Башҡорт энциклопедияһы / Ишҡол ауылы
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ишҡол // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 27 июнь 2022)
- Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 33. — ISBN 978-5-295-04683-4.
|
Портал «Башҡортостан ауылдары» |
|---|---|
|
Башҡортостан Республикаһы Законы (№ 22-з, 16 июль, 2008 йыл.) Викикитапханала |
|
Проект «Башҡортостан ауылдары» |
.png)
