Прагляд зыходнага тэксту старонкі Гамафобія

{{ЛГБТ}}
[[Выява:Societal attitudes towards homosexuality 2007.svg|thumb|right|300px|Ці лічыце вы гомасексуальныя адносіны прымальнымі? Працэнт рэспандэнтаў, якія адказалі ''«Так»'' (2007 год):
{{legend|#b90080|81% - 90%}}
{{legend|#640091|71% - 80%}}
{{legend|#6400ff|61% - 70%}}
{{legend|#419bb9|51% - 60%}}
{{legend|#005a00|41% - 50%}}
{{legend|#007d55|31% - 40%}}
{{legend|#7d7d55|21% - 30%}}
{{legend|#7d5555|11% - 20%}}
{{legend|#4b001d|1% - 10%}}
{{legend|#c0c0c0|Няма даных}}]]
[[Выява:20051129 northlake-il5.jpg|thumb|right|Гамафобія]]
'''Гамафобія''' (ад {{lang-grc|Ὁμός}} — «падобны, аднолькавы», {{lang-grc2|φόβος}} — «страх, боязь») — зборнае азначэнне для розных формаў негатыўнай рэакцыі на праявы [[гомасексуальнасць|гомасексуальнасці]], а таксама на звязаныя з ёй грамадскія з’явы. Гамафобія разглядаецца ў афіцыйных міжнародных дакументах Еўрапарламента, а таксама некаторымі сацыялагічнымі інстытутамі ў адным шэрагу з [[расізм]]ам, [[ксенафобія]]й, [[антысемітызм]]ам і [[сексізм]]ам.

== [[Беларусь]] ==
{{catmain|Правы ЛГБТ у Беларусі#Злачынствы на глебе нянавісці}}
Сучаснае беларускае грамадства даволі гамафобнае. 61,9 % жыхароў Беларусі ў [[2009]] г. выказаліся супраць права гомасексуалаў на публічныя акцыі ў абарону грамадзянскіх правоў. Беларускае заканадаўства не дае права на аднаполыя шлюбы ці грамадзянскія партнёрствы, службу ў арміі адкрытым гомасексуалам, адопцыю дзяцей аднаполымі парамі. Таксама адсутнічае антыдыскрымінацыйнае заканадаўства па прыкмеце сексуальнай арыентацыі. Аднаполыя стасункі паміж поўнагадовымі асобамі былі дэкрыміналізаваныя ў [[1994]] г. На Беларусі існуе некалькі незарэгістраваных праваабарончых і інфармацыйных ЛГБТ ініцыятыў, напрыклад [[ГейБеларусь]].

У Беларусі за апошнія гады адбылося два дыпламатычных скандала на глебе гамафобіі. У [[2005]] годзе ўлады абвінавацілі супрацоўніка чэшскага пасольства Паўла Кржываглавага ў сексуальных дамаганнях у адносінах да непаўналетніх падлеткаў і са скандалам выправадзілі яго з краіны.

== [[Расія]] ==
У сувязі з намерам сексуальных меншасцей правесці ў [[2006]] годзе гей-парад у [[масква|Маскве]], «Фонд Грамадскае меркаванне» арганізаваў сацыялагічнае апытанне, у выніку якога былі выяўленыя наступныя тэндэнцыі ў адносінах да расійскага грамадства да сексуальных меншасцей (гомасексуалаў і лесбіянак):

{{пачатак цытаты}}… У расійскім грамадстве няма адназначнага стаўлення да прадстаўнікоў сексуальных меншасцей: амаль палова рэспандэнтаў (47 %), па іх прызнанню, ставяцца да гомасексуалаў і лесбіянак з асуджэннем (прычым такое меркаванне часцей за іншых падзяляюць мужчыны і прадстаўнікі найменш рэсурсных сацыяльных груп: людзі старэйшага ўзросту, малаадукаваныя грамадзяне і сяляне); крыху менш (40 %) — заяўляюць, што яны ставяцца да прадстаўнікоў сексменшасцей без асуджэння (такую пазіцыю часцей падзяляюць жанчыны, моладзь, высокаадукаваныя рэспандэнты, а таксама жыхары Масквы і астатніх мегаполісаў). Яшчэ 13 % апытаных не змаглі выказаць сваё стаўленне да людзей нетрадыцыйнай сексуальнай арыентацыі. {{канец цытаты}}

Розныя групы насельніцтва выказваюць рознае стаўленне да секс-меншасцей. Напрыклад, характэрная для падлеткаў-хлопчыкаў кланавасць і нецярпімасць да нетыповых аднагодкаў у цэлым выліваецца і ў значнае непрыманне гомасексуальнасці: падчас анкетавання 1429 маскоўскіх школьнікаў 7, 9 і 11 класаў, праведзенага ў 2001 г., 24,9 % юнакоў сказалі, што «ненавідзяць людзей нетрадыцыйнай арыентацыі і лічаць, што з імі трэба змагацца любымі спосабамі» (сярод дзяўчат так адказалі толькі 2,7 %), а 12,8 % юнакоў і 5,1 % дзяўчат сказалі, што гэтыя людзі іх «раздражняюць» і «іх трэба прымусова змяшчаць у спецыялізаваныя ўстановы».

Як вынікае з гэтай выбаркі, пазіцыя большасці людзей у Расіі альбо нейтральная, альбо непаслядоўная, і толькі 22 % людзей праяўляюць гамафобныя настроі. Пры гэтым вылучаюцца наступныя пазіцыі [20]:
* Паслядоўна талерантная пазіцыя, якая прызнае маральную, сацыяльную і псіхічную паўнавартаснасць і грамадзянская раўнапраўе прадстаўнікоў «нетрадыцыйнай» арыентацыі (23 % выбаркі);
* Паслядоўна гамафобная пазіцыя, стаўленне да геяў і лесбіянак як да непаўнавартасных і / або прадстаўляюць пагрозу для грамадства, для прадухілення якой неабходна іх абмежаванне ў правах, лячэнне і / або крымінальны пераслед (21,9 % выбаркі);
* Нейтральная пазіцыя — адсутнасць цікавасці да праблемы, нежаданне або боязь выказваць сваё меркаванне (11,5 %);
* Кан’юнктурны пазіцыя, калі меркаванне па канкрэтных пытаннях змяняецца ў залежнасці ад сітуацыі, якая цячэ інфармацыі і ўласнага эмацыйнага стану (25,3 %).
* Асаблівую групу ўяўляюць прыхільнікі захавання status quo, якіх задавальняе існуючае становішча, т.е адсутнасць рэпрэсій у спалучэнні з адмовай у дзяржаўнай абароне ад дыскрымінацыі (18,3 %).

У мэтах барацьбы з праявамі гамафобіі і ўшчымленнем правоў сексуальных меншасцей групай расійскіх гей-актывістаў была прапанавана «Дэкларацыя правоў сексуальных меншасцей у Расіі», а таксама праводзяцца акцыі, накіраваныя на прыцягненне ўвагі сусветнай супольнасці да праблемы гамафобіі ў Расіі. У [[2011]] годзе Віктар Мілітароў сказаў што «здаровая гамафобія з’яўляецца сёння ці ледзь не адзінай нацыянальнай ідэяй нашага народа».

== [[Еўропа]] ==
Паняцце гамафобіі як грамадскай з’явы паўстала ўнутры заходнееўрапейскай сацыякультурнай парадыгмы. Рэзалюцыя Еўрапарламента «Гамафобія ў Еўропе» ([[англійская мова|па-англійску]]: Homophobia in Europe) ад [[18 студзеня]] [[2006]] вызначае гамафобію як «ірацыянальны страх і агіду да гомасексуальнасці і да лесбіянак, геяў, бісексуалаў і трансгендерных людзей, заснаваны на прадузятасцях і падобны да расізму, ксенафобіі, антысемітызму і сексізму»(па-англійску an irrational fear of and aversion to homosexuality and to lesbian, gay, bisexual and transgender (LGBT) people based on prejudice and similar to racism, xenophobia, anti-semitism and sexism) — прымаючы, такім чынам, трактоўку гамафобіі як сацыяльнай і культурнай з’явы, а не псіхіятрычнага сіндрому.

== [[ЗША]] ==
Геі і лесбіянкі ў ЗША нярэдка падвяргаюцца дыскрымінацыі і розным нападкам. Так, напрыклад, 90 % амерыканскіх геяў і лесбіянак адзначаюць, што адчувалі асабістыя абразы або пагрозы, а каля траціны — падвяргаліся фізічнай агрэсіі. Геі таксама прыводзяць наступныя лічбы: у сярэднім амерыканскі школьнік чуе гамафобныя выказванні 26 раз у дзень. Каля 31 % маладых геяў і лесбіянак у [[2005]] годзе падвергнуліся фізічнай агрэсіі ў школе. Вядомым прыкладам гамафобіі ў ЗША з’яўляецца забойства [[Мэцью Шэпард]]а.

== [[Ірак]] ==
У Іраку, у апошнія гады геі і лесбіянкі сталі мішэнню для мусульманскіх рэлігійных фанатыкаў, якія наладзілі сапраўднае паляванне за асобамі «нетрадыцыйнай» арыентацыі, у выніку якой дзесяткі іракцаў-геяў былі жорстка забітыя.

== [[Ізраіль]] ==
Даволі напружаная сітуацыя складваецца ў Ізраілі. У [[2005]] годзе падчас правядзення гей-параду прыхільнікі артадаксальнага іўдаізму шпурлялі ў дэманстрантаў бутэлькі з мачой і пакеты з фекаліямі. Некаторыя пратэстоўцы неслі лозунгі «Гомасексуалізм — гэта захворванне». Адзін з праціўнікаў шэсця цяжка параніў нажом гея і лесбіянку. Раней мэр Іерусаліма спрабаваў забараніць гей-парад, аднак суд пастанавіў, што для адмены недастаткова падстаў, і абавязаў гарадскія ўлады забяспечыць бяспеку мерапрыемства, размясціць сцягі для шэсця з вясёлкавай сімволікай і пакрыць арганізатарам частку выдаткаў.

== [[Эстонія]] ==
У некаторых краінах былога сацыялістычнага лагера праблема гамафобіі не менш актуальная. Так, з-за высокага ўзроўню гамафобіі ў Эстоніі ў [[2006]] годзе краіну пакінуў [[нідэрланды|нідэрландскі]] пасол.

== [[Балгарыя]] ==
У Балгарыі традыцыйна моцныя гамафобскія настроі. Па афіцыйных дадзеных Еўрапейскага агенцтва па асноўных правах (FRA), Балгарыя з’яўляецца краінай з самай нізкай памяркоўнасцю да [[ЛГБТ]] ва ўсім Еўрапейскім саюзе па стане на [[2009]] і [[2011]] гады. З [[2008]] года ў чэрвені штогод праводзяцца гей-парады ў сталіцы Сафіі, але да гэтага часу маршрут шэсця ні адзін раз не быў абвешчаны папярэдне з меркаванні бяспекі. Парады ахоўваюцца сотнямі паліцыянтаў і прыватных ахоўнікаў, але тым не менш кожны год удзельнікі падвяргаюцца нападам нацыяналістаў і скінхэдаў. У 2008 годзе ў Барысаўскім садку ў [[сафія|Сафіі]] памёр у выніку збіцця 25-гадовы студэнт-медык Міхаіл Стаянаў. На паліцэйскім допыце забойцы Р. Кірчаў і А. Георгіяў, якія да моманту дзеі былі непаўналетнімі, заявілі, што напалі на незнаёмага ім Стаянава таму, што ён выглядаў «па-гейску», а яны хацелі «ачысціць парк ад геяў». Забойцы дзейнічалі ў групе з пяці-шасці чалавек. Паліцыя даказала, што гэтая група здзейсніла як мінімум 10 нападаў на ЛГБТ і цыган у гарадскіх парках Сафіі. Іх дзейнасць з’яўляецца часткай практыкі «патрулявання» гарадскіх паркаў нацыяналістамі і скінхэдамі, якія «палююць» на ЛГБТ і цыган. Хоць антыцыганскія хваляванні ў Балгарыі ў [[2011]] годзе былі скіраваныя перш за ўсё супраць цыган, ЛГБТ таксама знаходзіліся «пад прыцэлам» і некалькі дзён не маглі перасоўвацца свабодна па вуліцах з-за небяспекі апынуцца ахвярай гамафобскага нападу. Самыя моцныя гамафобные настроі існуюць у гарадах [[Сафія]], [[Пазарджык]], [[Плоўдзіў]], [[Стара-Загора|Старая-Загора]], [[Русэ|Русе]], [[Вяліка-Тырнава]], [[Габрава]], [[Варна]] і [[Бургас (Балгарыя)|Бургас]].

== [[Англія]] ==
У Англіі праводзіцца бескампрамісная барацьба з гамафобіяй. Так, напрыклад, 72-гадовы член гарадскога савета горада [[Борнмут]], у адказ на ліст з пытаннем аб тым, калі шмат бюракратычных перашкод прыйшлося б пераадолець Ною ў наш час, адказаў, што Ною давялося б яшчэ тлумачыць, чаму на яго каўчэгу няма гомасексуальных жывёл. Гэты жарт была палічана абразай гей-супольнасці Борнмута, і палітык пазбавіўся сваёй пасады. Урад Вялікабрытаніі таксама плануе ўрэзаць фінансавую дапамогу краінам, якія стыгматызіруюць сваіх ЛГБТ-грамадзян.

== Спасылкі ==
{{Commonscat|}}
* [http://www.the-village.me/village/culture/personal/263325-bullying «Узнав, что я гей, одноклассники стали желать мне смерти»: Истории жертв школьной травли] // Гарадскі інтэрнэт-сайт The Village. Навіны Мінска {{Ref-ru}}

{{Сексуальная ксенафобія}}

[[Катэгорыя:Гамафобія| ]]
[[Катэгорыя:Ідэалагічныя клішэ]]
[[Катэгорыя:Дыскрымінацыя]]
[[Катэгорыя:Гомасексуальнасць]]