Верона

Верона
Герб	Сцяг
Краіна	Італія
Рэгіён	Венета
Правінцыя	Верона
Каардынаты	45°26′ пн. ш. 10°59′ у. д.HGЯO
Заснаваны	каля 550 да н.э.
Плошча	206,63 км²
Вышыня цэнтра	59 м
Водныя аб’екты	Рака Адыджэ
Насельніцтва	263 818 чалавек (2010)
Шчыльнасць	1276,7 чал./км²
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Тэлефонны код	045
Паштовы індэкс	371xx
Аўтамабільны код	VR
Афіцыйны сайт	comune.verona.it (італ.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Верона — горад на паўночным усходзе Італіі, у рэгіёне Венета, адміністрацыйны цэнтр правінцыі Верона. Насельніцтва — 262,1 тысяч чалавек (2006 г.). Размешчаны на рацэ Адыджэ. Важны транспартны вузел на шляху з Венецыі ў Мілан і з Паданскай раўніны ў Аўстрыю (праз перавал Брэнер).

Верону штогод наведваюць сотні тысяч турыстаў, у тым ліку шмат замежнікаў, з-за яго славутасцяў і розных штогадовых мерапрыемстваў, такіх як адкрыццё опернага сезона.

Горад абавязаны сваім гістарычнымі помнікамі і эканамічным значэннем свайму геаграфічнаму становішчу.

Заступнікам горада лічыцца святы Зінон, дзень горада — 21 мая.

Гісторыя

Як паселішча Верона вядомая з 3 ст. да н. э., з 89 да н.э. рымская калонія. У 489 н. э. ўвайшла ў склад Остгоцкага каралеўства, стала адной з рэзідэнцый Тэадорыха Вялікага. Пры лангабардах — цэнтр герцагства (з 568); з 774 уваходзіла ў склад Франкскай дзяржавы. У 12 ст. Верона зацвердзілася як горад-дзяржава, праводзіла антыімперскую палітыку разам з іншымі гарадамі, якія ўваходзілі ў Веронскую, а затым у Ламбардскую лігу, якая атрымала перамогу над Фрыдрыхам I Барбаросам. У 1183 годзе ў Вероне ўзнікла незалежная камуна на чале з выбарнымі консуламі. У горадзе разгарнулася барацьба гвельфаў і гібелінаў; мір аднавіў военачальнік Эцэліна да Рамана, які фактычна кіраваў у 1227—1259 гадах. У 1262 годзе ўладу ў Вероне захапіў Масціна дэла Скала, яго род (Скалігеры) кіраваў да захопу Вероны міланскімі герцагамі Вісконці ў 1387 годзе . У 1405 годзе далучана да ўладанняў Венецыі^[1].

У 1797 годзе разам з Венецыяй перайшла да Аўстрыі. У 1866 годзе ўвайшла ў склад Італьянскага каралеўства.

Моцна пацярпела ад бамбардзіровак у час Другой сусветнай вайны.

Культура

Горад славіцца старажытнарымскімі (Арэна дзі Верона, Арка Гаві, Порта Барсары, Рымскі тэатр) і сярэднявечнымі архітэктурнымі помнікамі (Кастэльвекіё, аркі Скалігераў), шматлікімі раманскімі і гатычнымі цэрквамі, палацамі эпохі Адраджэння, музеямі, кансерваторыяй «Evaristo Felice dall’Abaco», а таксама ўніверсітэтам.

У Вероне паходзіць дзеянне п’есы Шэкспіра «Рамеа і Джульета». Турыстам паказваюць так званыя дом Джульеты з яе балконам і дом Рамеа, грабніцу Джульеты, хоць з персанажамі п’есы гэтыя будынкі гістарычна не маюць нічога агульнага.

У 2000 годзе Верона была ўключана ў лік аб’ектаў Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.