(Translated by https://www.hiragana.jp/)
Сацыяльныя медыя — Вікіпедыя Перайсці да зместу

Сацыяльныя медыя

З Вікіпедыі, свабоднай энцыклапедыі
Значкі праграм сацыяльных сетак на экране смартфона

Сацыяльныя медыя – гэта інтэрактыўныя тэхналогіі, якія аблягчаюць стварэнне і абмен інфармацыяй, ідэямі, інтарэсамі і іншымі формамі самавыяўлення ў віртуальных супольнасцях і сетках[1][2]. Нягледзячы на тое, што вызначэнне сацыяльных сетак выклікае цяжкасці[2][3] ў сувязі з разнастайнасцю існуючых у цяперашні час асобных і ўбудаваных сэрвісаў, можна вылучыць некаторыя агульныя рысы[2]:

  1. Сацыяльныя медыя – гэта інтэрактыўныя вэб-праграмы, заснаваныя на тэхналогіі Web 2.0[2][4].
  2. Жывой сілай сацыяльных сетак з'яўляецца карыстальніцкі кантэнт – тэкставыя паведамленні ці каментары, фатаграфіі ці відэаролікі, а таксама даныя, атрыманыя падчас інтэрактыўнага ўзаемадзеяння[2][4].
  3. Карыстальнікі ствараюць на сайце або ў мабільнай праграме свае профілі, якія распрацоўваюцца і падтрымліваюцца арганізацыяй, якая займаецца сацыяльнай сеткай[2][5].
  4. Сацыяльныя медыя спрыяюць развіццю анлайнавых сетак, звязваючы профіль карыстальніка з профілямі іншых людзей ці груп[2][5].

Тэрмін «сацыяльны» ў дачыненні да медыя прадугледжвае, што платформы арыентаваны на карыстальніка і забяспечваюць магчымасць сумеснай дзейнасці. Такім чынам, сацыяльныя медыя можна разглядаць як анлайнавыя пасярэднікі ці ўзмацняльнікі чалавечых «сувязяў-сетак», якія аб'ядноўваюць людзей і пашыраюць сацыяльныя сувязі[6].

Акрамя ўзаемадзеяння, сацыяльныя медыя выкарыстоўваюцца для дакументавання ўспамінаў, вывучэння і пошуку інфармацыі, самарэкламы і фармаванні сяброўскіх адносін, а таксама для развіцця ідэй, якія ўзнікаюць пры стварэнні блогаў, падкастаў, відэаролікаў і гульнявых сайтаў[7]. Гэтыя пераменныя адносіны паміж людзьмі і тэхналогіямі знаходзяцца ў цэнтры ўвагі развіваючыйся вобласці тэхналагічных самадаследаванняў[8]. Да ліку найбольш папулярных сацыяльных сетак, якія налічваюць больш за 100 млн. зарэгістраваных карыстальнікаў, адносяцца Twitter, Facebook (і звязаны з ім Messenger), WeChat, ShareChat, Instagram, QZone, Weibo, VK, Tumblr, Baidu Tieba і LinkedIn. У залежнасці ад інтэрпрэтацыі можна назваць яшчэ такія платформы, якія звычайна завуць сацыяльнымі медыясервісамі: YouTube, QQ, Quora, Telegram, WhatsApp, Signal, LINE, Snapchat, Pinterest, Viber, Reddit, Discord, TikTok, Microsoft Teams і іншыя. Прыкладам сумеснага стварэння кантэнту з'яўляюцца вікі[9].

Назіральнікі адзначаюць шырокі спектр станоўчых і адмоўных наступстваў выкарыстання сацыяльных сетак. Сацыяльныя медыя могуць садзейнічаць паляпшэнню пачуцця сувязі чалавека з рэальнымі або сеткавымі супольнасцямі, а таксама быць эфектыўным інструментам камунікацыі (або маркетынгу) для карпарацый, прадпрымальнікаў, некамерцыйных арганізацый, груп па абароне інтарэсаў, палітычных партый і ўрадаў. Назіральнікі таксама адзначаюць рост колькасці грамадскіх рухаў, якія выкарыстоўваюць сацыяльныя медыя ў якасці інструмента камунікацыі і арганізацыі ў перыяды палітычных хваляванняў.

Сацыяльныя медыя таксама могуць выкарыстоўвацца для чытання ці абмену навінамі, як праўдзівымі, так і ілжывымі.

Акрэсленне і асаблівасці

[правіць | правіць зыходнік]

Ідэя аб тым, што сацыяльныя медыя акрэсляюцца іх здольнасцю аб'ядноўваць людзей, лічыцца занадта шырокай, паколькі гэта азначае, што такія прынцыпова іншыя тэхналогіі, як тэлеграф альбо тэлефон, таксама з'яўляюцца сацыяльнымі медыя[10]. Тэрміналогія не зусім зразумелая: у сярэдзіне 2000-х гадоў некаторыя першыя даследчыкі называлі сацыяльныя медыя сацыяльнымі сувязямі або службамі сацыяльных сетак[5]. У пазнейшым даследванні, якое выйшла ў 2015 годзе, быў праведзены агляд вядомай літаратуры ў гэтай галіне і выяўлены чатыры агульныя рысы, уласцівыя сучасным сацыяльным сеткам[2]:

  • Інтэрнэт-праграмы на Web 2.0[2][4]
  1. Карыстальніцкі кантэнт[2][4]
  2. Уласныя карыстальніцкія профілі[2][5]
  3. Сацыяльная сетка, утвораная сувязямі паміж профілямі, такімі як падпісчыкі ці групы[2][5]


Хоць разнастайнасць асобных і ўбудаваных сэрвісаў сацыяльных медыя ускладняе іх азначэнне[2], спецыялісты па маркетынгу і сацыяльных сетках у цэлым згодныя з тым, што сацыяльныя медыя ўключаюць наступныя 13 тыпаў[11]:

Статыстыка выкарыстання і ўдзельнікаў

[правіць | правіць зыходнік]

Паводле даных Statista, у 2022 годзе ў свеце налічваецца каля 3,96 млрд. чалавек, якія выкарыстоўваюць сацыяльныя медыя. Іх лічба павялічылася ў параўнанні з 3,6 млрд. чалавек у 2020 годзе і, як чакаецца, узрасце да 4,41 млрд. чалавек у 2025 годзе[12].

Самыя папулярныя сэрвісы сацыяльных сетак

[правіць | правіць зыходнік]

Ніжэй прыведзены спіс найболей папулярных сацыяльных сетак па ліку актыўных карыстальнікаў па стане на студзень 2022 гады па дадзеных Statista[13].

Сацыяльныя сеткі з найбольшай колькасцю карыстальнікаў, студзень 2022
# Назва сеткі Колькасць карыстальнікаў

(у мільёнах)

Краіна паходжання
1 Facebook 2,910 Злучаныя Штаты
2 YouTube 2,562 Злучаныя Штаты
3 WhatsApp 2000 Злучаныя Штаты
4 Instagram 1478 Злучаныя Штаты
5 WeChat 1,263 Кітай
6 TikTok 1000 Кітай
7 Facebook Messenger 988 Злучаныя Штаты
8 Douyin 600 Кітай
Платформы сацыяльных сетак, якія выкарыстоўваліся амерыканскімі дзецьмі ў 2020 годзе (ва ўзросце 13-18 гадоў) і ў 2017 годзе (ва ўзросце 10-18 гадоў)[14]
Платформа 2020 год 2017 год
YouTube 86% 70%
Instagram 69% 60%
Snapchat 68% 59%
TikTok 47% Н/Д
Facebook 43% 63%
Twitter 28% 36%
Reddit 14% 6%
Іншая сацсетка 2% 3%
Не карыстаюцца сацыяльнымі сеткамі 4% 6%

Храналогія сацыяльных сетак (1973–2023)

[правіць | правіць зыходнік]
год Платформа Распрацоўшчык/Заснавальнік
1973 год Talkomatic Dave Wooly, Douglas Brown
1997 год SixDegrees.com Andrew Weinreich
1997 год AOL Instant Messenger Barry Appelman, Eric Bosco, Jerry Harris
1999 год Yahoo Messenger Jerry Yang, David Filo
1999 год MSN Messenger Microsoft
1999 год Жывы Журнал Brad Fitzpatrick
2002 год Friendster Jonathan Abrams
2003 год LinkedIn Reid Hoffman
2003 год Myspace Thomas Anderson
2003 год Skype Microsoft
2004 год Facebook Mark Zuckerberg
2004 год Orkut Orkut Büyükkökten
2005 год YouTube Steve Chen, Chad Hurley, Jawed Karim
2005 год Reddit Aaron Swartz
2006 год Twitter Jack Dorsey
2006 год VK Pavel Durov
2008 год Nexdoor Nirav Tolia, Sarah Leary, Prakash Janakiraman, David Wiesen
2009 год WhatsApp Brian Acton, Jan Koum
2010 год Pinterest Ben Silbermann
2010 год Instagram Kevin Systrom
2011 год Snapchat Evan Spiegel
2011 год Google+ Bradley Horowitz
2011 год Twitch Justin Kan
2011 год WeChat Allen Zhang
2012 год Tinder Sean Rad
2012 год Threema Manuel Kasper, Silvan Engeler, Martin Blatter
2013 год Google Hangouts Larry Page, Sergey Brin
2014 год musical.ly Alex Zhu, Luyu Yang
2015 год Discord Jason Citron, Stan Vishnevskiy
2017 год TikTok Zhang Yiming
2020 год Clubhouse Paul Davison, Rohan Seth
2020 год BeReal Alexis Barreyat, Kévin Perreau
2023 год Threads Meta Platforms

Сацыяльны ўплыў

[правіць | правіць зыходнік]

Лічбавая няроўнасць – гэта мера няроўнасці ва ўзроўні доступу да тэхналогій паміж гаспадарствамі, сацыяльна-эканамічнымі класамі або іншымі дэмаграфічнымі катэгорыямі[15][16]. Людзі, якія засталіся без прытулку, якія жывуць у беднасці, пажылыя людзі і жыхары сельскіх ці аддаленых раёнаў могуць мець абмежаваны доступ да камп'ютараў і Інтэрнэту, ці не мець яго зусім. У той час як прадстаўнікі сярэдняга і вышэйшага класа ў гарадах маюць вельмі высокі ўзровень доступу да камп'ютараў і Інтэрнэту. Іншыя мадэлі сцвярджаюць, што ў сучасным інфармацыйным грамадстве адны людзі вырабляюць інтэрнэт-кантэнт, а іншыя яго толькі спажываюць[17][18], што можа быць следствам няроўнасці ў сістэме адукацыі, дзе толькі некаторыя настаўнікі ўкараняюць тэхналогіі ў навучальны працэс і навучаюць крытычнаму мысленню[19]. Хаця сацыяльныя сеткі маюць адрозненні паміж узроставымі групамі, даследаванне, праведзенае ў 2010 годзе ў ЗША, не выявіла расавых адрозненняў[20]. Некаторыя праграмы з нулявым рэйтынгам прапануюць субсідаваны доступ да даных для пэўных вэб-сайтаў на недарагіх тарыфных планах. Крытыкі сцвярджаюць, што гэта антыканкурэнтная праграма, якая падрывае сеткавы нейтралітэт і стварае "агарод"[21] для такіх платформаў, як Facebook Zero. Даследаванне 2015 года паказала, што 65% нігерыйцаў, 61% інданезійцаў і 58% індыйцаў згодныя са сцвярджэннем, што "Facebook – гэта Інтэрнэт", у той час як у ЗША з гэтым згодны толькі 5%[22].

Палітычная палярызацыя

[правіць | правіць зыходнік]

Па даных Pew Research Center і іншых даследаванняў, большасць амерыканцаў хаця б часам атрымліваюць навіны з сацыяльных сетак[23][24]. Паколькі алгарытмы сацыяльных сетак фільтруюць і адлюстроўваюць кантэнт навін, які хутчэй за ўсё адпавядае палітычным перавагам карыстальнікаў (так званая "бурбалка фільтрацыі"), патэнцыйны ўплыў атрымання навін з сацыяльных сетак уключае ў сябе павелічэнне палітычнай палярызацыі з нагоды выбарчага ўздзеяння. Палітычная палярызацыя – гэта сітуацыя, калі пазіцыя чалавека па якім-небудзь пытанні ў большай ступені вызначаецца яго прыналежнасцю да пэўнай палітычнай партыі ці ідэалогіі, чым іншымі фактарамі. Выбарчае ўздзеянне адбываецца, калі чалавек аддае перавагу інфармацыі, якая падтрымлівае яго перакананні, і пазбягае інфармацыі, якая супярэчыць ім. Даследаванне 2016 года, праведзенае Эвансам і Кларкам на прыкладзе выбараў у ЗША, выявіла гендэрныя адрозненні ў выкарыстанні Twitter у палітычных мэтах паміж кандыдатамі[25]. У той час як у палітыцы дамінуюць мужчыны, у сацыяльных сетках сітуацыя выглядае супрацьлеглай: жанчыны абмяркоўваюць палітычныя пытанні часцей, чым іх калегі-мужчыны. Аўтары даследавання прыйшлі да высновы, што павелічэнне колькасці жанчын-кандыдатаў наўпрост карэлюе з ростам увагі да палітычных пытанняў, што можа прывесці да ўзмацнення палітычнай палярызацыі[26].

Стэрэатыпізацыя

[правіць | правіць зыходнік]

Апошнія даследаванні паказалі, што сацыяльныя сеткі, ды і СМІ ў цэлым, здольныя пашыраць сферу дзеяння стэрэатыпаў не толькі ў дзяцей, але і ў людзей усіх узростаў[27]. Абодва выпадкі стэрэатыпізацыі моладзі і пажылых людзей з'яўляюцца яскравымі прыкладамі эйджызму. Напрыклад, моладзь у сацыяльных сетках часта адлюстроўваецца як лянівыя, няспелыя людзі, у якіх часта адсутнічае імкненне і запал да іншай дзейнасці[28]. Напрыклад, падчас пандэміі віруса COVID-19 у распаўсюджванні захворвання і ў лакдаўнах абвінавачвалі ў асноўным моладзь[29]. Такія ілжывыя ўяўленні ўскладняюць моладзі і даказваюць яе няправасць, асабліва калі вялікая група людзей лічыць, што стэрэатыпы вельмі дакладныя. Улічваючы, што моладзь, якая прысутнічае ў сацыяльных сетках, часта знаходзіцца на новым этапе свайго жыцця і рыхтуецца прымаць лёсавызначальныя рашэнні, вельмі важна зменшыць стэрэатыпы, каб яны не адчувала сябе непаўнавартаснымі. Акрамя таго, стэрэатыпы часта ўзнікаюць у дачыненні да пажылых людзей, паколькі мяркуецца, што яны адносяцца да групы асоб, якія не ведаюць, як правільна функцыянаваць і выкарыстоўваць слэнг у сацыяльных сетках[30]. Гэтыя стэрэатыпы часта накіраваны на тое, каб адхіліць прадстаўнікоў старэйшага пакалення ад удзелу ў трэндах або ўцягнуць іх у іншыя віды дзейнасці на лічбавых платформах.

Памерлыя карыстальнікі

[правіць | правіць зыходнік]

Кантэнт сацыяльных сетак, як і большасць іншых матэрыялаў у Інтэрнэце, будзе захоўвацца да таго часу, пакуль карыстальнік не выдаліць яго. У сувязі з гэтым узнікае непазбежнае пытанне аб тым, што рабіць пасля смерці карыстальніка сацыяльных сетак, калі ён больш не мае доступу да свайго змесціва[31]. Паколькі гэтая тэма часта застаецца без абмеркавання, важна адзначыць, што кожная сацыяльная платформа, напрыклад, Twitter, Facebook, Instagram, LinkedIn і Pinterest, распрацавала свае ўласныя правілы для карыстальнікаў, якія памерлі[32]. У большасці выпадкаў платформы патрабуюць, каб бліжэйшы сваяк пацвердзіў факт смерці карыстальніка, а затым даюць яму магчымасць закрыць уліковы запіс або захаваць яго ў статусе «спадчына». У канчатковым выніку карыстальнікі сацыяльных сетак павінны прыняць рашэнне аб тым, што будзе з іх акаўнтамі ў сацыяльных сетках, да сваёй смерці і пераканацца ў тым, што іх указанні перададзены бліжэйшым сваякам.

Інструкцыі для карыстальнікаў, якія памерлі, па платформах[32]
Платформа Кіраўніцтва
Twitter[33] Калі карыстальнік памёр, кампанія будзе працаваць з бліжэйшымі сваякамі, каб дэактываваць уліковы запіс. Акрамя таго, Twitter не будзе перадаваць уліковы запіс якой-небудзь асобе, незалежна ад роднасных сувязяў.
Facebook Facebook дае карыстальнікам магчымасць беззваротнага выдалення ўліковага запісу пасля смерці чалавека. Існуе опцыя «legacy contact», якая азначае, што карыстальнік Facebook можа папрасіць чальца сям'і ці сябра ўзяць на сябе кіраванне акаўнтам пасля яго смерці. Опцыя «legacy contact» знаходзіцца на ўкладцы бяспекі ў ніжняй частцы старонкі.
Instagram[34] Для памерлых людзей прадугледжаны два варыянты. Як і ў выпадку з Facebook, карыстальнік можа атрымаць мемарыяльны статус уліковага запісу з пацверджаннем факту смерці. Іншы варыянт – выдаленне ўліковага запісу.
LinkedIn[35] Член сям'і можа запатрабаваць закрыцця ўліковага запісу. Пры гэтым сваяк павінен прадставіць URL-адрас уліковага запісу, доказы сваяцтва, адрас электроннай пошты карыстальніка ўліковага запісу, дату смерці, спасылку на некралог і назву апошняй кампаніі, у якой працаваў нябожчык.
Pinterest Каб выдаліць уліковы запіс памерлага чалавека, неабходна адправіць у кампанію электронны ліст з указаннем URL-адрасу ўліковага запісу. Акрамя таго, неабходна прадставіць пасведчанне аб смерці або спасылку на некралог, а таксама пацвердзіць сваяцтва з памерлым.
YouTube[36] YouTube дае тры магчымасці для акаўнта памерлага карыстальніка: ён можа закрыць акаўнт, перавесці плацяжы з рахунку бліжэйшаму сваяку і законнаму прадстаўніку спадчыны карыстальніка, а таксама прадставіць даныя на акаўнце члену сям'і. Для ўсіх трох варыянтаў патрабуецца пасведчанне асобы або пасведчанне кіроўцы, пасведчанне аб смерці памерлага і дадатковыя дакументы.
WeChat Па інфармацыі WeChat, платформа патрабуе ад пераемніка падаць пасведчанне аб смерці карыстальніка, пацвярджэнне яго бліжэйшага сваяцтва і г.д. Пасля праверкі WeChat спадчыннік можа атрымаць адпаведныя актывы.

Зноскі

  1. Kietzmann, Jan H.; Hermkens, Kristopher (2011). "Social media? Get serious! Understanding the functional building blocks of social media": 241–251. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  2. а б в г д е ё ж з і к л м Obar, J.A., Wildman, S. 2015.
  3. Aichner, T.; Grünfelder, M. (2021). "Twenty-Five Years of Social Media: A Review of Social Media Applications and Definitions from 1994 to 2019": 215–222. {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  4. а б в г Kaplan, Andreas M.; Haenlein, Michael (2010). "Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media". Business Horizons. 53 (1): 61, 64–65, 67. doi:10.1016/j.bushor.2009.09.003.
  5. а б в г д Boyd, Danah M.; Ellison, Nicole B. "Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship". Journal of Computer-Mediated Communication. 13 (1): 210–30. doi:10.1111/j.1083-6101.2007.00393.x.
  6. Dijck, Jose van (2013-01-02). The Culture of Connectivity: A Critical History of Social Media(англ.). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-997079-7.
  7. Gwenn Schurgin O'Keeffe, Kathleen Clarke-Pearson, Council on Communications and Media The impact of social media on children, adolescents, and families // Pediatrics. — 2011-04. — В. 4. — Т. 127. — С. 800–804. — ISSN 1098-4275. — DOI:10.1542/peds.2011-0054 Архівавана з першакрыніцы 20 мая 2023.
  8. Dennis. 5 Social Media Outlets Ruling the World. Nice Branding Agency (5 ліпеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 5 верасня 2023. Праверана October 10, 2021.
  9. Bruno Schivinski, Magdalena Brzozowska-Woś, Ellena Stansbury, Jason Satel, Christian Montag, Halley M. Pontes Exploring the Role of Social Media Use Motives, Psychological Well-Being, Self-Esteem, and Affect in Problematic Social Media Use // Frontiers in Psychology. — 2020-12-16. — Т. 11. — С. 617140. — ISSN 1664-1078. — DOI:10.3389/fpsyg.2020.617140 Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2023.
  10. Schejter, A.M.; Tirosh, N. (2015). ""Seek the meek, seek the just": Social media and social justice". Telecommunications Policy. 39 (9): 796–803. doi:10.1016/j.telpol.2015.08.002.
  11. Aichner, Thomas; Jacob, Frank H. (March 2015). "Measuring the Degree of Corporate Social Media Use". International Journal of Market Research. 57 (2): 257–275. doi:10.2501/IJMR-2015-018.
  12. Number of global social network users 2017-2025| Statista (англ.)(недаступная спасылка). Statista. Архівавана з першакрыніцы 18 жніўня 2021. Праверана 29 жніўня 2022.
  13. Most popular social networks worldwide as of January 2022, ranked by number of monthly active users (in millions)(недаступная спасылка). Statista. Архівавана з першакрыніцы 29 студзеня 2022.
  14. Robb. Teens and the news: The influencers, celebrities, and platforms they say matter most, 2020. Common Sense Media (27 кастрычніка 2020). Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2023. Праверана 29 жніўня 2022.
  15. Zhou, Wei-Xing. "Quantifying and Mapping Global Data Poverty". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  16. FALLING THROUGH THE NET: A Survey of the "Have Nots" in Rural and Urban America. U.S. Department of Commerce, National Telecommunications and Information Administration (1 ліпеня 1995). Архівавана з першакрыніцы 20 чэрвеня 1997. Праверана 29 жніўня 2022.
  17. Graham, M. (July 2011). "Time machines and virtual portals: The spatialities of the digital divide". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  18. Reilley, Collen A. (January 2011). "Teaching Wikipedia as a Mirrored Technology". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  19. Reinhart, J. "K-12 Teachers: Technology Use and the Second Level Digital Divide". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  20. Kontos, Emily Z. "Communication Inequalities and Public Health Implications of Adult Social Networking Site Use in the United States". {{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
  21. Heuler. Who really wins from Facebook's 'free internet' plan for Africa?. ZDNet (15 мая 2015). Архівавана з першакрыніцы 26 мая 2023. Праверана 29 жніўня 2022.
  22. Mirani. Millions of Facebook users have no idea they're using the internet. Quartz (9 лютага 2015). Архівавана з першакрыніцы 6 ліпеня 2015. Праверана 8 верасня 2023.
  23. Shearer. News Use Across Social Media Platforms 2018 (англ.). Pew Research Center (10 верасня 2018). Архівавана з першакрыніцы 16 жніўня 2021. Праверана 8 снежня 2018.
  24. Our Western Spring: The Battle Between Technology and Democracy, Moment of Truth Kindle Edition.
  25. Matsa, Katerina Eva. News Use Across Social Media Platforms 2018 (англ.). Pew Research Center's Journalism Project (10 верасня 2018). Архівавана з першакрыніцы 31 жніўня 2023. Праверана 8 верасня 2023.
  26. Nir Shvalb. Our western Spring: The Battle Between Technology and Democracy, Moment of Truth Kindle Edition (англ.). ResearchGate. Архівавана з першакрыніцы 26 мая 2023. Праверана 8 верасня 2023.
  27. Antonio-M. Díaz-Fernández, Cristina del-Real-Castrillo Espías y seguridad: Evaluación del impacto de vídeos animados sobre los servicios de inteligencia en escolares(ісп.) // Comunicar: Revista Científica de Comunicación y Educación. — 2018. — В. 56. — Т. 26. — С. 81–89. — ISSN 1134-3478. — DOI:10.3916/C56-2018-08 Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2023.
  28. Kelly. Three ways teenagers are misrepresented in society (англ.). The Conversation (29 жніўня 2018). Архівавана з першакрыніцы 27 ліпеня 2023. Праверана 7 красавіка 2022.
  29. Knight. Young adults, unfairly blamed for COVID-19 spread, now face stress and uncertain futures - Beyond (англ.). beyond.ubc.ca (3 снежня 2020). Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2023. Праверана 7 красавіка 2022.
  30. Reuben Ng Societal Age Stereotypes in the U.S. and U.K. from a Media Database of 1.1 Billion Words // International Journal of Environmental Research and Public Health. — 2021-08-21. — В. 16. — Т. 18. — С. 8822. — ISSN 1661-7827. — DOI:10.3390/ijerph18168822 Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2023.
  31. What happens to social media after you die (англ.). NewsComAu (30 снежня 2018). Архівавана з першакрыніцы 1 снежня 2021. Праверана 27 лістапада 2020.
  32. а б Beyond is under construction. beyond.life. Архівавана з першакрыніцы 4 красавіка 2023. Праверана 22 кастрычніка 2023.
  33. How to contact Twitter about a deceased family member's account (англ.). help.twitter.com. Архівавана з першакрыніцы 30 жніўня 2023. Праверана 28 лістапада 2020.
  34. Instagram Help Center. help.instagram.com. Архівавана з першакрыніцы 19 снежня 2022. Праверана 1 снежня 2020.
  35. Deceased LinkedIn Member (англ.). LinkedIn Help. Архівавана з першакрыніцы 23 кастрычніка 2022. Праверана 1 снежня 2020.
  36. Submit a request regarding a deceased user's account (англ.). google.account.help.com. Архівавана з першакрыніцы 1 чэрвеня 2023. Праверана 8 верасня 2023.