Фагот (СТРК)
«Фагот» (індэкс ГРАУ — 9К111, па класіфікацыі МА ЗША і НАТА — AT-4 Spigot, англ.: Кран (утулка)[1]) — савецкі/расійскі пераносны супрацьтанкавы ракетны комплекс з паўаўтаматычным камандным навядзеннем па правадах. Прызначаны для паразы візуальна назіраных нерухомых і рухомых з хуткасцямі да 60 км/г мэтаў (браняванай тэхнікі праціўніка, хованак і агнявых сродкаў) на далёкасцях да 2 км, а ракетай 9М113 — да 4 км.
Распрацаваны ў КБ прыборабудавання (Тула) і ЦНДІТДакМаш[2]. Прыняты на ўзбраенне ў 1970 годзе. Мадэрнізаваны варыянт — 9М111-2, варыянт ракеты з павялічанай далёкасцю палёту і падвышанай бронепрабівальнасцю — 9М111М.[3]
У комплекс уваходзяць:
- складаная партатыўная пускавая з апаратурай кіравання і механізмам пуску;
- ракета ў пускавым кантэйнеры 9М111 (або 9М113).
Канструкцыя і прынцып дзеяння
[правіць | правіць зыходнік]СТРК спрацоўвае па наступным крокам[4][5]
- Аператар візуальна наводзіць комплекс на мэту па аптычнаму прыцэлу. Сам СТРК не ўмее выяўляць і суправаджаць мэты, таму лічыцца паўаўтаматычным.
- Аператар аддае каманду на пуск СТКР і спрацоўвае вышыбны рухавік.
- Ракета 9М111, пакінуўшы СТРК, выпроствае рулі з тонкай нержавеючай сталі, якія проста за кошт іх пругкасці згортваюцца пры ўстаўцы ў ТПК.
- За ракетай пачынае з шпулькі размотвацца провад кіравання.
- Пасля таго як СТКР пакінуў СТРК, адкрываецца ахоўная шторка з лямпай у хваставой частцы ракеты.
- Аптычны прыёмнік 9Ш119М1 на СТРК выяўляе вуглавыя каардынаты СТКР па працы лямпы і пачынае па провадзе аддаваць каманды па ўтрымліванні СТКР на лініі прыцэльвання. Прыёмнік 9Ш119М1 таксама можа паведаміць аператару, калі мэта спрабуе ставіць светлавыя перашкоды пры палёце СТКР.
- Каманды, якія прымаюцца ад СТРК, ракета аддае на рулі электрамагнітнымі прывадамі. Пры гэтым пры аддачы каманд ракета выкарыстоўвае таксама дадзеныя убудаванага ў яе гіраскопу для ўліку сваёй бягучай кутняй арыентацыі ў прасторы. Траекторыя палёту ракеты — спіраль.
- Паколькі СТРК не бачыць саму мэту, а толькі следчыць за прыцэлам аператара, то аператару неабходна самому ўтрымліваць мэту ў прыцэле, калі яна рухаецца, што патрабуе спецыяльнай падрыхтоўкі.
Ракета 9М111
[правіць | правіць зыходнік]- Далёкасць стральбы: 70—2000 м[2]
- Хуткастрэльнасць: 3 стрэл./ мін.
- Сярэдняя хуткасць палёту ракеты: 183 м/с[2]
- Максімальная хуткасць палёту: 240 м/с
- Час палёту на максімальную далёкасць: 11 з
- Памеры ракеты, мм:
- калібр (дыяметр корпуса): 120
- даўжыня: 863
- размах крылаў: 369
- Памеры кантэйнера, мм:
- даўжыня: 1098
- Шырыня: 150
- вышыня: 205
- Маса ракеты ў ТПК: 13,42 кг.
- Маса ракеты без ТПК: 13 кг.
- Вага кумулятыўнай баявой часткі: 2,5
- Бронепрабівальнасць: да 600 мм[2]
- Бронепрабівальнасць (пад вуглом 60°): 200 мм[3]
Мадыфікацыі
[правіць | правіць зыходнік]-
З 120-мм ракетай 9М111 «Фагот».
-
З 135-мм ракетай 9М113 «Конкурс».
-
«Фагот» у 3-й мсд. 12 мая 2021.
Ракеты
[правіць | правіць зыходнік]- 9М111 Фагот (НАТА: AT-4 Spigot і AT-4A Spigot A) — на ўзбраенні з 1970 года. Калібр ракеты 120 мм.
- 9М111-2 Фагот (НАТА: AT-4B Spigot B) — ракета з мадэрнізаванай ДК. Калібр ракеты — 120 мм. Максімальная далёкасць стральбы — 2000 м. Бронепрабівальнасць БЧ — да 460 мм гамагеннай броні.
- 9М111М Факторыя / Фагот-М (НАТА: AT-4C Spigot C) — змененая канструкцыя корпуса і варонкі баявой часткі для размяшчэння зарада павялічанай масы і бронепрабівальнасці. Максімальная далёкасць стральбы — 2500 м[6][7]
- 9М113 Конкурс — калібр ракеты 135 мм. Максімальная далёкасць стральбы — 75-3000 м. бронепрабівальнасць кумулятыўнай БЧ — да 600 мм.
- 9М113М Конкурс-М — калібр ракеты 135 мм. Далёкасць стральбы — 75-4000 м. Бронепрабівальнасць тандэмна-кумулятыўнай БЧ — да 800 мм за ДЗ.
Пускавыя прылады
[правіць | правіць зыходнік]- 9П135 — маса ПП 22,5 кг. можа выкарыстоўвацца толькі з ракетамі серыі 9М111 Фагот.
- 9П135М — можа прымяняцца для стральбы і навядзення як ракет 9М111 Фагот, як і 9М113 Конкурс.
- 9П135М1 — мадэрнізаваная версія 9П135.
- 9П135М2 — мадэрнізаваная версія 9П135.
- 9П135М3 — паступіла на ўзбраенне ў пачатку 1990-х гадоў. Мае 13 кг цеплавізар з далёкасцю навядзення да 2500 м (ноччу).
- 9С451М2 — ПП з начным прыцэлам, забяспечаным сістэмай аўтаматычнага зацямнення.
Эксплуатацыя
[правіць | правіць зыходнік]Наяўнасць СТРК «Фагот» ва УС краін свету ацэньваецца наступнымі лікамі[8]:
- Азербайджан: ?
- Алжыр: 100
- Ангола: 100
- Арменія — 12 адзінак, па стане на 2016[9]
- Афганістан: 100
- Беларусь: 500
- Балгарыя: 222
- Боснія і Герцагавіна: 52
- Венгрыя: 50
- В’етнам
- ГДР
- Грэцыя: 262
- Грузія — некаторая колькасць, па стане на 2017 год[10].
- Індыя: 100
- Іарданія
- Іран
- Ірак
- Емен: 100
- Казахстан
- Кіргізія: 24[11]
- КНДР
- Куба: 100
- Кувейт: 100
- Лівія: 100
- Малдова: у складзе БМД-1
- Мазамбік: 10
- Нікарагуа
- Перу
- Польшча: 100
- "'Расія: 1000"'
- Румынія
- Сербія: 250
- Сірыя: 100
- Славакія: 50
- Славенія: 10 (выведзены з эксплуатацыі)
- Узбекістан
- Украіна: 800
- Фінляндыя: некалькі сотняў ПП 9П135М-1 (выведзены з эксплуатацыі) і мадэрнізаваных ракет 9М111-2
- Харватыя: 81[12]
- Чэхаславакія
- Чэхія: 50
- Эфіопія: 50
Комплекс 9К111 «Фагот» экспартаваўся ў многія краіны свету і ўжываўся ў многіх лакальных канфліктах. Так, у 2004 годзе была затрымана машына з СТРК у Паўднёвай Асеціі.[13] «Фагот» актыўна выкарыстоўваўся падчас вайны ў Паўднёвай Асэтыі, у прыватнасці падчас бою ў сяле Нікозі.[14]
У жніўні 2015 года было апублікавана відэа, на якім у ходзе ўзброенага канфлікту ў Емене, паўстанцам-хусітам атрымоўвалася знішчыць з дапамогай СТРК «Фагот» танкі амерыканскага вытворчасці M1 Abrams, якія складаліся на ўзбраенні Саудаўскай Аравіі[15].
Зноскі
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ Designations of Soviet and Russian Military Aircraft and Missiles (англ.). Designation-Systems.Net. Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2012. Праверана 16 студзеня 2010.
- ↑ а б в г Шунков В. Полная энциклопедия вооружения России. — 2014. — С. 47—48. — ISBN 5-45-754030-8.
- ↑ а б Противотанковый ракетный комплекс 9К111 «Фагот» . Балтийский Государственный Технический Университет. Информсистема «Ракетная техника». Архівавана з першакрыніцы 19 лютага 2012. Праверана 16 студзеня 2010.
- ↑ Переносный противотанковый комплекс 9К111 'Фагот' | Ракетная техника . rbase.new-factoria.ru. Праверана 13 красавіка 2016.
- ↑ ПТРК 9К111 «Фагот» | Вооружение России и других стран Мира(недаступная спасылка). worldweapon.ru. Архівавана з першакрыніцы 24 красавіка 2016. Праверана 13 красавіка 2016.
- ↑ ПТРК 9К111 «ФАГОТ»
- ↑ [1] Архівавана 5 верасня 2012. ПТУРС «9М111М». Техническое описание и инструкция по эксплуатации. Министерство обороны СССР Москва 1983
- ↑ Army Guide — 9К111 Фагот, Управляемая противотанковая ракетная установка
- ↑ Александр Храмчихин. Форпост с вопросами Архівавана 20 чэрвеня 2020. // Газета «Военно-промышленный курьер», 9 марта 2016, номер 9(624)
- ↑ Military Balance 2017
- ↑ Потешная гвардия — ВПК.name
- ↑ The Military Balance 2010.p.124
- ↑ Президент Грузии Михаил Саакашвили отдал приказ о пресечении любых передвижений вооружённых людей и оружия в Цхинвальском регионе Южной Осетии . «Российская газета». Праверана 16 студзеня 2010.
- ↑ Записки с кавказской войны . Газета «Утро». Праверана 16 студзеня 2010.
- ↑ Йеменцы уничтожили американские «Абрамсы» советскими ракетами Архівавана 5 кастрычніка 2015.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Ангельский Р. Д. Отечественные противотанковые комплексы: Иллюстрированный справочник. — М.: ООО «Издательство ACT», 2002. — 192 с. — (Военная техника). — 10 000 экз. — ISBN 5-17-011744-2.
- А. В. Карпенко. «Российское ракетное оружие 1943-1993». — СПб.: Пика, 1993. — 180 с.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- ПТРК 9К111 «ФАГОТ» Сайт «Сталь и Огонь. Танковая мощь»
- Противотанковый ракетный комплекс 9К111 «Фагот» Информационная система «Ракетная техника»
- Документальный фильм: Ударная сила — Соло для Фагота
- Снаряд «9М111»(недаступная спасылка) Техническое описание и инструкция по эксплуатации. Министерство обороны СССР Москва 1975
- ПТУРС «9М113»(недаступная спасылка) Техническое описание и инструкция по эксплуатации. Министерство обороны СССР Москва 1978
- ПТРК «9М111»(недаступная спасылка) Переносной противотанковый комплекс 9К111 Министерство обороны СССР Москва 1981
- ПТУРС «9М111М» Архівавана 5 верасня 2012. Министерство обороны СССР Москва 1983
- Пусковая Установка «9П135М» Архівавана 5 красавіка 2012. 9П135М-1 Техническое описание 1979