Gwelet an tarzh evit Aljer

{{LabourAChom}}

[[Kêr-benn]] [[Aljeria]] eo '''Aljer''' ([[arabeg]]: الجزائر al-Jazāʼir; [[galleg]]: ''Alger''; [[berbereg]]: ⴷⵣⴰⵢⴻⵔ ''Dzayer''), lesanvet « al Bahdja » (« al Lufrus ») pe « ar gêr wenn », houmañ eo kêr vrasañ ar vro gant 3 milion a annezidi en he [[tolpad-kêrioù|zolpad-kêrioù]], da lavaret eo 10% eus poblañs Aljeria. Ur [[porzh (bagoù)|porzh]] bras eo, unan eus ar re bouezusañ war [[aod]]où ar [[Mor Kreizdouarel]].
[[Restr:Algiers coast.jpg|thumb|340px|right|Bae Aljer]]

== Orin an anv ==
Peurvuiañ e vez komprenet an anv diwar ar ger [[arabeg|arabek]] ''Jazira'' ([[unander]]) ha ''Jaza'ir'' ([[liester]]), da lavaret eo "an Enezeier" pa 'z eus un nebeud [[enez]]ennoù e-tal ar porzh enklozet er [[chaoser]] hiziv. Koulskoude eo bet kinniget anv [[berbereg|berberek]] un [[tierniezh|dierniezh]], ar Ziridi (sellet ouzh istor ar gêr), pa dalvez ''tiziri'' [[loargann]] e berbereg.

== [[Douaroniezh]] ==
[[Restr:Algiers-COA.svg|thumb|200px|right|Skoed-ardamez Aljer]]

War dinaou menezioù Sahel al Jaza'ir emañ ar gêr he deus astennet he zakad war 230 km² betek 30 km eus an aod. War dinaou unan eus ar menezioù eo kluchet ar C'hasbah (''[[Kasbah]]''), [[karter]] koshañ ar gêr.

C'hwec'h [[dor]] gozh a zo tro-dro d'ar gêr (bab = dor): [[Bab El-Oued]], [[Bab Azzoun]], [[Bab Dzira]], [[Bab El Bhar]], [[Bab Jedid]] ha [[Bab Sidi Abd Rahmane]].

An amzer en Aljer:
{| class="wikitable"
|-
! Miz !! Genver !! C'hwevrer !! Meurzh !! Ebrel !! Mae !! Even !! Gouere !! Eost !! Gwengolo !! Here!! Du !! Kerzu !! Bloavezh
|-
| Keidenn temperadur bihanañ (°C) || 7 || 8 || 9 || 9 || 12 || 15 || 17 || 19 || 14 || 11 || 6 || 7 || 11.5
|-
| Keidenn temperadur brasañ (°C) || 16 || 17 || 18 || 20 || 23 || 26 || 27 || 29 || 26 || 23 || 16 || 16 || 17.2
|-
| Dour (mm) || 112 || 84 || 74 || 41 || 46 || 15 || 1 || 5 || 41 || 79 || 130 || 137 || 764
|-
| Devezhioù gant glav || 12 || 8 || 5 || 6 || 3 || 3 || 2 || 2 || 3.2 || 2 || 10 || 14 || 70
|-
| Rekord a yenijenn (°C) || -11 || -8 || -5 || 3.8 || 3.8 || 9.4 || 13.4 || 13.8 || 11.6 || 7.2 || -4 || -10 || -9
|-
| Rekord a tommder (°C) || 24.4 || 30 || 28.8 || 37.2 || 41.2 || 44.6 || 41.1 || 47.2 || 44.4 || 37.7 || 31.1 || 29.1 || 47.2
|-
|}


== Istor ==

=== [[Henamzer]] ===
Seblantout a ra Aljer bezañ bet diazezet gant ar [[Fenikianed]] er [[IVre kantved kent Jezuz-Krist]] pa'z eus bet kavet [[lestr kampiniat|listri kampiniat]] e foñs ur [[puñs]] e [[1940]]. 
* Dont a ra ar gêr, anvet [[Ikosim] (Enezenn ar [[gouelan|gouelini]]) ur [[kontouer|c'hontouer]] fenikian eus re oberiusañ er 1{{añ}} kantved kent Jezuz-Krist
* E [[-202|202 kent Jezuz-Krist]] e kouezh kêr dindan levezon ar [[Henroma|Romaned]] diwar an emglev etre [[Massinissa]], roue Numidia ha [[Skipio an Afrikan]] evit stourm ouzh [[Kartada]]. [[Icosium]] eo anv roman kêr er mare-se.
* War-dro ar [[IVe kantved]] e teu ar gristeniezh, relijion nevez an impalaeriezh roman.
* Aloubet gant ar [[Vandaled]] e [[429]], eo adroet d'ar Romaned diwar un emglev e [[442]]
* Goude [[533]], o vezañ ma n'eo ket difennet brav gant ar [[Impalaeriezh roman ar Reter|Vizantidi]], eo bet aloubet Aljer gant ar [[Berbered|Verbered]]

=== [[Krennamzer]] ===

== Gevellerezh ==
Gevellet eo Aljer gant meur a gêr tro ar bed:
{|width=100%
|valign=top|

* [[Amman]] {{Jordania}}
* [[Beijing]] {{Sina}}
* [[Berlin]] {{Alamagn}}
* [[Buenos Aires]] {{Arc'hantina}}
* [[El Aaiún]] {{Sahara ar C'hornôg}}
* [[Kaero]] {{Egipt}}
* [[Pariz]], {{Bro-C'hall}}
* [[Montréal]], {{Kebek}}
* [[Rabat]] {{Maroko}}
* [[Londrez]] {{Bro-Saoz}}
* [[Tuniz]] {{Tunizia}}
* [[Moskov]] {{Rusia}}
* [[Barcelona]] {{Katalonia}}
* [[Geneva]] {{Suis}}
|valign="top"|
* [[Izmir]] {{Turkia}}
* [[Sofia]] {{Bulgaria}}
* [[Tir (kêr)|Tir]] {{Liban}}
* [[Tripoli]] {{Libia}}
* [[Roma]], {{Italia}}
* [[Dakar]] {{Senegal}}
* [[Amsterdam]] {{Izelvroioù}}
* [[Washington D.C.]] {{USA}}
* [[Shanghai]] {{Sina}}
* [[Bourdel]] {{Okitania}}
* [[Dubai]] {{Emirelezhioù Arab Unanet}}
* [[Santiago de Chile|Santiago]]{{Chile}}
* [[São Paulo]] {{Brazil}}
* [[Sarajevo]] {{Bosnia ha Herzegovina}}
* [[Surakarta]] {{Indonezia}}
|}

== Arzourien ganet en Aljer ==
* [[Roger Hanin]]
* [[Daniel Auteuil]]
* [[Marlène Jobert]]
* [[Guy Bedos]]
* [[Vincent Colonna]]
* [[Tony Gatlif]]

[[Rummad:Kêrioù Aljeria]]
[[Rummad:Kêrioù-penn Afrika]]
[[Rummad:Porzhioù ar Mor Kreizdouar]]