Gwelet an tarzh evit VIvet kantved

{{Stumm an titl|{{VIvet}} kantved}}
<div style="text-align:center;">{{Iañ milved kt JK}} | '''{{Iañ milved}}''' | {{Eil milved}}</div>

<div style="text-align:center;">
[[Iañ kantved|../..]] |
{{IVe kantved}} | 
{{Vvet kantved}} |
'''{{VIvet}} kantved''' | 
{{VIIvet kantved}} |
{{VIIIvet kantved}} | 
[[XIvet kantved|../..]]
</div>

<div style="text-align:center;">
[[Bloavezhioù 500]] | [[Bloavezhioù 510]] | [[Bloavezhioù 520]] | [[Bloavezhioù 530]] | [[Bloavezhioù 540]]<br />
[[Bloavezhioù 550]] | [[Bloavezhioù 560]] | [[Bloavezhioù 570]] | [[Bloavezhioù 580]] | [[Bloavezhioù 590]]
</div>

{| style="margin:auto; cellspacing:5px;"
|-----
| [[501]] || [[502]] || [[503]] || [[504]] || [[505]]
| [[506]] || [[507]] || [[508]] || [[509]] || [[510]]
|-----
| [[511]] || [[512]] || [[513]] || [[514]] || [[515]]
| [[516]] || [[517]] || [[518]] || [[519]] || [[520]]
|-----
| [[521]] || [[522]] || [[523]] || [[524]] || [[525]]
| [[526]] || [[527]] || [[528]] || [[529]] || [[530]]
|-----
| [[531]] || [[532]] || [[533]] || [[534]] || [[535]]
| [[536]] || [[537]] || [[538]] || [[539]] || [[540]]
|-----
| [[541]] || [[542]] || [[543]] || [[544]] || [[545]]
| [[546]] || [[547]] || [[548]] || [[549]] || [[550]]
|-----
| [[551]] || [[552]] || [[553]] || [[554]] || [[555]]
| [[556]] || [[557]] || [[558]] || [[559]] || [[560]]
|-----
| [[561]] || [[562]] || [[563]] || [[564]] || [[565]]
| [[566]] || [[567]] || [[568]] || [[569]] || [[570]]
|-----
| [[571]] || [[572]] || [[573]] || [[574]] || [[575]]
| [[576]] || [[577]] || [[578]] || [[579]] || [[580]]
|-----
| [[581]] || [[582]] || [[583]] || [[584]] || [[585]]
| [[586]] || [[587]] || [[588]] || [[589]] || [[590]]
|-----
| [[591]] || [[592]] || [[593]] || [[594]] || [[595]]
| [[596]] || [[597]] || [[598]] || [[599]] || [[600]]
|-
| colspan="10" |
*Gwelet ivez : [[Roll ar C'hantvedoù]], [[Sifroù roman]]
|-
|}
----
D'ar {{1añ Genver}} [[501]] e krog ar '''{{VIvet}} kantved''' hag echuiñ a ra d'an [[31 Kerzu]] [[600]].

[[Restr:Buddhist Stela Northern Wei period.jpg|thumb|upright 0.85|Savet e oa bet ar maen koun [[boudaegezh|boudaat]]-mañ eus (marevezh [[Norzh Wei]]) e deroù ar {{VIvet}} kantved]]

== Darvoudoù ==

=== [[Amerika]] ===

* Sevenadur [[Thule]] kozh en [[Alaska]] ([[500]]-[[1100]]), diorroet gantañ un armerzh azas ma c'hoari ar [[balum]]eta ur rol diazez (treantoù, goafioù). Chaseet e vez ivez ar [[reunig]]ed, ar [[kole-mor|c'holeoù-mor]], ar [[Karibou|c'hariboued]] hag ar jiboez pluñv. Implijet e vez stlejelloù kaset war-bouez [[chas]] ha [[kayak]]où. Kinklet eo ar priajoù implijet e kêriadennoù pad enno tiez goañv difuet mat. Ostilhoù war blakennoù mein.
* Trede marevezh ar [[kantenner|gantennered]] ([[Basketmaker]] III, [[500]]-[[700]]) e mervent ar [[Stadoù-Unanet]]. Kavet e vez [[kêriadenn]]où enno betek un 50 ti damzouaret bennak staliet war [[savenn]]où nepell eus plaenennoù beuzadus ma kresk [[maiz]], [[koulourdrenn]]où ha [[fav]].
* A-us da diez ar Basketmaker III e kaver [[grignol]]ioù stokañ. Degaset ez eus [[bir]]où ha [[gwareg]]où da gemer lec'h ar [[speg]]où hag ar [[bazh-vannañ|bizhier-bannañ]].
* Poderezh-pri a zo degaset e kêriadennoù ar Basketmaker III dre ar [[sevenadur]] [[Mogollon]] amezek (priaj gris, kinklet a-wechoù gant tresoù du hag echuet dre lintrañ).
* Bog [[Teotihuacán]]. E [[Mec'hiko]] eo Teotihuacán c'hwec'hvet kêr ar bed gant e-tro 200 000 a dud.

=== [[Afrika zu]] ===

* Degouezhet eo ar [[Bantoued|Vantoued]] e [[Suafrika]] gant an [[houarn]] hag ar [[chatal]] doñvaet.
* [[Kêr]] gentañ [[Zimbabwe]], a orin bantou evit doare, etre ar {{VIvet}} hag an {{VIIIvet kantved}}.
* Sevenadurioù araokaet e [[traoñienn]] ar [[Senegal]].
* War zisteraat ez a [[rouantelezh]] [[Aksoum]] ({{VIvet}}-{{VIIvet kantved}}). Testeniekaet eo al levezon [[Yuzev]] enni. Kollet eo ganti he ferc'henniezhioù en [[Arabia]] ha, gant emled an [[Islam]], e vo rediet d'en em dreiñ trema ar su.
* Goude diskar [[Meroe]], ez eus savet teir rouantelezh kristen e [[Nubia]] hag e [[Soudan]] an [[Nil]], harpet gant [[impalaeriezh vizantat|Bizantiz]] : rouantelezh [[Nobatia]] en norzh (Ballana e [[kêr-benn|gêr-benn]] ), [[Makourra]] e [[Nubia]] ([[Dongola]] e gêr-benn) hag [[Alodia]] ([[Aloa]], kêr-benn [[Soba]], e su ar 6{{vet}} dourlamm e Soudan. Padout a raint betek ar [[XIVvet kantved|{{XIVvet}}]]-{{XVvet kantved}}. Aduidi ar feiz [[Kristeniezh koptek|kristen koptek]] eo [[Nubiz]] evit ar pep brasañ.
* [[Dongola]], kêr-benn [[Makourra]], eo poent loc'h pistenn an [[Tchad]] dre an [[Darfour]].

=== [[Azia-greiz]] ===

* Bodet eo [[priñselezh]]ioù [[Tibet]] dindan [[aotrouniezh]] ar roue [[Gnya-khri]] anezhañ ur Penn eus traoñienn strujus ar [[Yarlung]], adstêr an [[Tsangpo]] ([[Brahmapoutra]]). Skoulmet e vo gant e vab darempredoù gant [[India]] ha [[Sina]] ; d'ar mare-se eo bet krouet kêr [[Lhassa]]. E dibenn ar c'hantved e kas [[Namri Songtsen]], roue Tibet, ur politikerezh emledañ dre heg. Taget e vez ar pobloù war an harzoù gant India ha Sina ha [[karavanenn]]où [[hent ar seiz]].
* Savidigezh [[Bouda]]où ramzel manati roc'hellek [[Bâmiyân]] en Afghanistan, eus 35 ha 53 metr sav ({{VIvet}}-{{VIIvet kantved}}]]). Alaouret e oa an delwennnoù kinklet gant dilhadoù prizius.
* Krouet Akademiezh [[Gundeshapur]], kentañ [[akademiezh]] bed ar reter en [[Iran]] gant [[Khosrau Iañ Persia|Khosrau {{Iañ}} Persia]].
* Troet eo istorioù boudaat [[Jataka]] e [[Perseg]] dre urzh ar roue [[Zoroastriezh|zoroastrat]] [[Khosrau Iañ Persia|Khosrau]].

=== [[Indez]] ===

* Ren a ra an [[tierniezh]]ioù [[Châlukya]] war rann gornôkañ [[Indez]] hag an [[Dekkan]] betek [[1297]]. Dilechiet eo ar gêr-benn eus [[Aiholi]] da [[Bâdâmi]] gant an diazezer [[Pulakeshim Iañ|Pulakeshim {{Iañ}}]] ([[550]]-[[760]]). Mont a raio e warlerc'hidi betek ar [[Gudjarat]] ha bro [[Andhra]] hag int ober o renkoù enno.
* Krouiñ a ra [[Pushyabhuti]] tierniezh ar [[Vardhamanaed]] a ren e [[Thaneshwar]], e-kichen [[Lahore]] ([[Pundjab]]). Dont a raio a-benn [[Prabhakara-Vardhana]], unan eus e ziskennidi, mab d'ur briñsez [[Gupta]], da astenn e levezon goude bezañ kaset da benn argadegoù a-enep d'an [[Huned]].

=== [[Reter-Pellañ]] ===

* E [[Korea]] e teu ar [[boudaegezh|voudaegezh]] da vezañ un nerzh galloudus; awenet don eo ganti buhez speredel hag arzel [[Silla]].
* [[552]] : Eus [[Baekje]] (Korea) e tremen ar voudaegezh da [[Japan]]; mont a raio da greñvaat al luskad darvoudoù emdreiñ ar [[marevezh Asuka]].
* Mont a ra da get rouantelezh [[Funan]] (e su [[Viêt-Nam]]).
* Freuz ha reuz en [[Azia]] abalamour d'ar [[Bosenn zu|Vosenn zu]].
* Tre ez a ar [[Boudaegezh|voudaegezh]] [[Zen]] e [[Viêt-Nam]], adal[[Sina]].

=== [[Europa ar C'hornôg]] ===

* [[Treuzvevañs ar reizhiad armerzhel roman e Europa ar c'hornôg]].
* [[Sinagog]]où e [[Pariz]] hag [[Orleañs]]. [[Yuzev]]ien zo e [[Marselha]].
* Bourc'hioù dilezet e Norzh Europa abalamour d'an [[dour-beuz|dourioù-beuz]]. Kollet o douaroù ganto e tivro ar pobloù german trema ar c'hornôg. En em staliañ a reont e reter [[Enez Vreizh]] ([[Bro-Saoz]] hiziv) hag, evit darn, e [[Galia]].
* Emsavadeg ar [[Brezhoned|Vrezhoned]] a-enep an [[Angled]] ({{VIvet}}-[[VIIvet kantved|{{VIIvet}}]]) e [[rouantelezh Strathclyde]] (su [[Skos]], hanternoz [[Bro-Saoz]]), orin [[mojenn Arzhur|mojenn ar roue Arzhur]].
* Barzhoniezh en [[Iwerzhon]]; treuzskrivet eo danevelloù-meur an hengoun keltiek. E [[Kembre]] en em stumm [[mojenn Arzhur]] maget m'eo gant dibun an [[emgann]]où dizehan a-enep an [[Angled]]. [[Kaoter ar strujuster]], an traezoù marzhus, an harozed hag o zroioù-kaer zo temoù keltiek anezho.
* Kregiñ a ra alouberien ha [[trevadennerezh|trevadennerien]] [[Iwerzhon|iwerzhonat]], ar [[Skosed]] da zivroañ da [[Kaledonia|Galedonia]] (diwezhatoc'h e teuio da vezañ [[Skos|Bo-Skos]])
* Krouet eo [[manati]] [[Glendalough]], [[Wicklow]], Iwerzhon gant [[sant Kevin]]
* Troet bibl [[Wulfila]] evit ar [[Goted|C'hoted]]. Koshañ [[diell]] ar bed germanek e vije.
* Takad [[Aargau]] a-vremañ a gouezh etre daouarn ar [[Franked]].
* Kentañ tierniezh [[Daned|danat]] war [[enez]] [[Sjaelland]]. [[Skjördr]], kentañ roue tierniezh ar [[Skjöldungar]] e [[Danmark]].
* Paotr [[Grauballe]], [[aberzh]]et e-tro [[500]] ha laosket en un [[taouarc'heg|daouarc'heg]] eus [[Danmark]] hag adkavet miret en ur stad peurvat pelloc'h.
* Oberiantiz porzh [[Helgö]] e [[Sveden]] e-pad marevezh [[Vendel]].
* Dizoloet ez eus bet e Helgö (enez el lenn Mälar, e Sveden), traezoù deuet eus [[Meurvor Indez]], deiziataet eus ar {{VIvet}} kantved (Bouda arem bihan, kregin).
* Donoc'h ez a [[hent ar seiz]] en Europa, ha krog eo ar [[sidanerezh]] eno.

=== [[Europa ar reter]] ===

* [[Bulgared]] [[Kutriguri]] en em stailh e [[Roumania]] a-vremañ.
* Diazezet eo [[Karantania]], kentañ Stad [[Slovened|Slovenat]] ha [[Slaved|slav]] stabil ha dizalc'h.
* Rouesoc'h eo an dornioù labour e [[maez]]ioù an [[Impalaeriezh Vizantat]] (e-tro 500) ha, da c'houde, [[chagadur]]. Nebeutoc'h-nebeutañ a sklaved nevez a vez. En arvar emañ an [[domani]]où bras, re an Iliz peurgetket. En em gavout a ra Yann Gouer en ur stad dereat a-walc'h, skoazellet m'eo gant ar Stad a zistegn he c'hrog. N'eo ket ken stag an drevadennerien ouzh o zamm douar ken. E-kreiz ar c'hantved e kroger da skañvaat bec'h an [[tailh]]où. Berzh a ra renkad an "emphyteoted", anezho tud bet laosket un dachenn dezho war meur a rummad pe da viken en eskemm d'ur feurm izel, diwar-goust an Iliz.
* Savet ez eus [[lec'h kreñv|lec'hioù kreñv]] difennet gant kaelioù koad ha pri e [[Polonia]] (castra).
* Barroù [[bosenn zu]] e [[Kergustentin]] hag er peurrest eus an [[Impalaeriezh roman]].

=== Tud dibar ===

* E [[Spagn]] ez eus ganet ur rouantelezh kreñv hag unvan diwar kemmesk etre ar [[Wizigoted]] ha tud ar vro. Marevezh strujus. [[Izidor Sevilha]] eo gouziekañ den ar mare; lennet ha studiet e vo e oberennoù a-hed ar [[Krennamzer|Grennamzer]].
* Pab [[Gregor Iañ|Gregor Veur]] ([[590]]-[[604]])
* Trec'het an [[Angled]] hag ar [[Saksoned]] gant ar roue [[Roue Arzhur|Arzhur]]
* [[Justinian I|Justinian]], [[Impalaeriezh Bizantion|Impalaer bizantat]] ([[527]]-[[565]])
* [[Belisarius]], diwezhañ jeneral roman meur
* [[Gregor Teurgn]] (e-tro [[538]]-[[594]]?)
* [[Beowulf (tudenn)|Beowulf]], roue (mojennel ?) ar C'h[[Geated]] 
* [[Jordanes]], aozer ar [[Getica]].
* [[Procopius]], istorour.
* [[Abraham Kidunaia]]
* [[Austell]]

=== Ijinadennoù, kavadennoù, degasadennoù ===
* [[Y Gododdin]], skridoù e kembraeg e vije ar c'hosañ meneg eus ar [[Roue Arzhur]]
* Krouet gant [[Dionysius Exiguus]] reizhiad an [[Anno Domini]] awenet gant ganedigezh [[Jezuz]], e [[525]]. War ar reizhiad-mañ emañ diazezet an [[deiziadur juluan]], an [[deiziadur gregorian|gregorian]] hag ar [[marevezh kristen]].
* Ijinet eo c'hoari ar [[backgammon]] (''nard'') e [[Iran|Persia]] gant [[Burzoe]]
* Degaset eo an [[echedoù]] da [[Iran|Bersia]] eus [[India]] ma vint kemmet
* Implijet eo an [[harnez]] bruched evit ar [[marc'h|c'hezeg]] er rouantelezh [[Franked|frank]]
* Deuet eus [[Sina]], mestroniet eo [[teknologiezh]] ar [[seiz (danvez)|seiz]] gant an [[impalaeriezh vizantat]]

[[Rummad:VIvet kantved]]
[[Rummad:Kantvedoù|06]]