Kerdenski mir
| Vrsta | Mirovni sporazum |
|---|---|
| Potpisan | 4. septembar 1746. |
| Lokacija | Kordan, Afšaridska Monarhija |
| Potpisnici |
Kerdenski mir (turski: Kerden Antlaşması, perzijski: عهدنامه گردان) potpisan je između Osmanskog Carstva i Afšaridske Monarhije 4. septembra 1746. čime je zaključen Osmanlijsko-perzijski rat 1743-1746.
Pozadina
[uredi | uredi izvor]Tokom posljednjih godina dinastije Safavida u Iranu, Osmanlije su uspjele aneksirati veći dio Kavkaza i zapadnog Irana, zbog sukoba oko nasljeđivanja, građanskih nemira i totalnog haosa. U međuvremenu, Afganistanci su uspjeli da aneksiraju dio Horasana. Šah je morao da imenuje Nadira, iranskog Afšar Turkmena[1] za glavnog vojskovođu. Pod Nadirovim briljantnim komandovanjem, Iran je uspeo da povrati većinu svojih gubitaka. Nakon pobjeda, Nadiru je bilo lako da se domogne prestolja. Godine 1736. Nadir Šah je osnovao dinastiju Afšarida[2] (nastaviće se do 1796.) Nadir Šah je planirao da osnuje još jedno veliko perzijsko carstvo, koje se proteže od Inda do Bosfora, kao u antičko doba. Nakon ponovnog osvajanja nekadašnjih teritorija Irana, pokušao je dodatno pripojiti istočne teritorije Osmanskog Carstva (Istočna Anadolija i Irak). Također je predložio da se pomire dvije sekte (mazhab) islama. (Osmanlije su bile suniti, a većina Iranaca su šiiti) Planirao je natjerati Osmanlije, tada prvake sunita, da prihvate šiite kao peti mezheb Islama.[3]
Uslovi sporazuma
[uredi | uredi izvor]Sporazum je potpisan u Kerdenu (lokacija[4] blizu Kazvina, Iran). Predstavnici su bili Hasan Ali Haji (afšaridska strana) i Mustafa Nazif (osmanlijska strana).[5]
- Granična linija između dvije zemlje bila je ista granična linija povučena otprilike stoljeće ranije prema Zuhapskom miru iz 1639. (tj, koji je uključivao otprilike demarkaciju modernih graničnih linija između Turske i Irana i Iraka i Irana).
- Osmanlije su pristale na suprotstavljanje dinastiji Afšarida da vlada Iranom.[6]
- Osmanlije su se također složile da dozvole iranskim hadžijima (hodočasnicima) u Meku (tada pod osmanskom kontrolom).
- Razmjena konzulata (turski: şehbender) bila je dozvoljena u obje zemlje.
- Iran je odustao od pokušaja da natjeraju Osmanlije da proglase šiite petom legalnom sektom islama.
- Obje strane su se složile da oslobode ratne zarobljenike.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Encyclopædia Britannica Arhivirano 24. 7. 2011. na Wayback Machine
- ^ Afshar is a name of a Turkmen tribe
- ^ Nicolae Jorga: Geschiste des Osmanichen vol IV, (trans: Nilüfer Epçeli) Yeditepe Yayınları, 2009, ISBN 978-975-6480-19-9, str. 371
- ^ The military camp of Shah Nadir
- ^ Prof. Yaşar Yüce-Prof. Ali Sevim: Türkiye tarihi Cilt IV, AKDTYKTTK Yayınları, İstanbul, 1991 str. 26
- ^ During the war Ottomans were backing Safavid prince Safi Mirza as the legal shah of Iran.
