Limfa

Dijagram stvaranja limfe iz tkivne tekućine. Tamnozelene strelice pokazuju ulazak tkivne tekućine kroz završetke limfnih kapilara (predstavljeni zelenom bojom). Lijevo (crvene boje) je arteriola a desno venula (završeci krvih sudova). Ćelije su predstavljene žutom bojom sa tamnom tačkom u sredini. Između njih je tkivni prostor. Plavo-crvena mreža u sredini gore su kapilari.

Limfa je jedna od tekućih tvari u organizmu koja se najprije formira kao tkivna tekućina a zatim ulazi u limfne sudove putem filtracije. Nakon ulaska u limfni sud, limfa putuje do barem jednog limfnog čvora i na kraju izlazi u lijevu ili desnu podključnu venu i tu se miješa s krvlju.

Sastav limfe

Limfa je po sastavu slična krvnoj plazmi ali može biti različitog sastava u zavisnosti od tkiva koje opslužuje, odnosno u kojem se izlučuje: npr. u limfnim čvorovima limfa se obogaćuje limfocitima a limfa koja se formira u probavnom sistemu (tzv. mliječ) bogata je trigliceridima i bjeličaste je boje (tako je i dobila naziv mliječ).

Stvaranje limfe

Stvaranje tkivne tekućine iz krvi: Prikazan je kapilar okružen tkivnom tekućinom. Mikrocirkulacija se odvija zahvaljujući pritisku krvi u krvnom sudu (prema van) i osmozi (prema kapilaru).

Limfni sistem čovjeka; limfni sudovi i limfni čvorovi

Krv sadrži hranljive tvari i važne metabolitike. Pogonjena radom srca krv se putem krvnih sudova transportuje do tkiva koje snabdijeva navedenim tvarima. Na izlasku iz tkiva krv odvozi "otpadne" materije. Ova razmjena materija ne vrši se direktno već putem tkivne tekućine. Tkivna tekućina se nalazi oko ćelija i ispunjava prostor između njih. Pošto krv i ćelije neprestano ispuštaju i uzimaju razne supstance u i iz tkivne tekućine, jasno je da se zbog toga sastav tkivne tekućine stalno mijenja. Voda i razni rastvori slobodno se razmjenjuju između krvi i tkivne tekućine i nalaze se u međusobnoj dinamičkoj ravnoteži. Sama razmjena odvija se kroz zidove kapilara - najmanjih krvnih sudova.

Tkivna tekućina se stvara na arterijskom dijelu kapilara jer je tu pritisak krvi viši i oko 99% nje se vraća venskom dijelu. Preostalih 1% ulazi kroz limfne kapilare kao limfa. Novoformirana limfa je bistra kao voda i njen je sastav isti kao sastav tkivne tekućine. Naravno, prolaskom kroz limfne čvorove i u dodiru s krvi, limfa se obogaćuje, između ostalog, limfocitima i proteinima.

Postoje dva primarna limfna sistema:

• u grudnoj žlijezdi (timus) i
• koštanoj srži.

U timusu i koštanoj srži formiraju se i sazrijevaju imune ćelije.

Sekundarni limfni sistem:

• zatvoreni (slezena i limfni čvorovi)
• otvoreni (gastrointestinalni sistem i krajnici tonzile)

Cirkulacija limfe

Limfni sistem nije zatvoren i nema centralnu pumpu nasuprot kardiovaskularnom sistemu i srcu. Ipak, limfa kruži iako ne teče pod značajnim pritiskom. Tok limfe postoji zahvaljujući kontrakcijama (grčenju) i opuštanju mišića, i pritisku u tkivu izazvanog pokretanjem bliskih skeletnih mišića, pulsiranja arterija i sl.

Limfa koja iz prostora između tkiva ulazi u limfne sudove se ne vraća nazad zbog postojanja malih "ventila". U slučaju poremećaja ili izloženosti velikom pritisku, dio tekućine se može vratiti i doprinijeti stvaranju edema (otoka).

Vanjski linkovi

• Virtuelni atlas limfnog sistema čovjeka (en.)