Normani

Normanska osvajanja u Evropi

Normani odnosno Sjeverni ratnici su germanski narod koji je naselio Skandinaviju i od njega vode porijeklo današnji Norvežani, Šveđani i Danci.

Oni od kraja 8. vijeka počinju pljačkaške pohode širom Evrope pod imenom Vikinga.

Historija normanskih napredovanja

Neplodno zemljište i nepogodna skandinavska klima pokreću Normane na pravljenje gusarskih pohoda širom Evrope. Tokom vladavine Karla Velikog pljačkaju Franačku, a od 885. do 886. godine drže Pariz pod opsadom. Jedan dio Normana se 911. godine predvođen Rolonom naseljava oko ušća Sene i prihvata hrišćanstvo, a polahko usvaja francuski jezik. Francuski kralj Karlo III Prosti im 911. godine dodjeljuje oblasti koje su naselili, a 944. godine te oblasti dobijaju u trajni posjed. Tada se formira vojvodstvo Normandija koja će postati baza za dalja normanska napredovanja, a taj dio Francuske je do danas zadržao taj naziv.

Normanski posjedi u Evropi u 12. vijeku

Dio Normana naseljen na prostoru današnje Danske okreće se gusarenju Britanskih ostrva. Anglosaksonski kralj Etelred II 1002. godine naređuje pokolj svih Danaca na ostrvima (tzv. Dansko večernje), što izaziva veliku invaziju. Na njenom čelu je kralj Sven I i danski Normani iste godine osvajaju veći dio Engleske i primoravaju Anglosaksonce na plaćanje danka (tzv. Danengeld). Njegov nasljednik Knut Veliki proširuje svoju vlast koja obuhvata prostore današnje Danske, Norveške, Švedske i Engleske. Poslije njegove smrti 1035. godine Engleska ponovo stiče nezavisnost koja traje do 1066. godine kada normandijski vojvoda Vilijam Kopile pobjeđuje u bici kod Hejstingsa i osvaja Englesku zbog čega biva nazvan Osvajač. Nakon toga počinje stapanje Anglosaksonaca sa Normanima i nastanak današnjih Engleza.

Normani naseljeni na prostorima današnje Norveške plove na zapad i naseljavaju Island i Grenland. Predvođeni Erikom Crvenim stižu 1000. godine do obala Labradora na kome osnivaju koloniju Vinland čime je otkriven novi kontinent pola milenija prije Kolumba. Međutim, pomorske veze sa Vinlandom nisu dugo održavane, tako da je on pao u zaborav, a njegovi kolonisti su se vremenom stopili sa lokalnim urođenicima (tzv. Indijancima).

Dio Normana prodire u Sredozemlje i 1027. godine zauzima Avers na Apeninskom poluostrvu, a zatim osvajaju Apuliju od Saracena. Tokom godina Normani proširuju posjede i 1071. godine, pod vođstvom Roberta Gviskara, zauzećem bizantijskog Barija (vidi: Kobna 1071) ovladavaju jugom Apeninskog poluostrva. Robertov brat Rožer normanskim posjedima dodaje i Siciliju. Stvorivši jaku bazu na jugu Apenina okreću se Bizantiji odnosno Balkanskom poluostrvu i 1081. godine opsadom Drača otpočinju invaziju, koja će se i pored značajnih uspjeha okončati potpunim neuspjehom. Rožer II Sicilijanski 1130. godine normansku državu na Apeninskom poluostrvu uzdiže na rang kraljevine koja je u historiji poznata kao Napuljska kraljevina odnosno Kraljevina obiju Sicilija. Normani su njom vladali do 1189. godine, a vremenom su se utopili u lokalno stanovništvo.