БидӀат
Би́дӀат (Ӏаьр. بدعة), исламехь — керланиг, керла юкъадаьккхинарг.
Этимологи
[бӀаьра нисйан | нисйан]Баранов Харлампийн Ӏаьрбийн-оьрсийн дошам тӀехь[1] даладо иштта маьӀнаш Ӏаьр. بدعة («бидӀат») дешан:
- керланиг, керла юкъадаьккхинарг; керла хӀума;
- динехь: Ӏосалла.
Кхетаман истори
[бӀаьра нисйан | нисйан]БидӀах болу кхетам кхоллабелира омейядашна дуьхьалчу оппозицин юкъахь, уггар хьалха шиӀиташна а, хьариджиташна а, халиф Ӏусман бехкен веш тайп-тайпанчу «керла юкъадаьхначех» — гӀуллакхех, дуьхьалдолчу (царна гарца), Мухьаммад пайхӀамаран (АллахӀера салам, маршалла хуьлда цунна) дешнашна а, леларшна а[2]. Цул тӀаьхьа и кхетам шуьйра баьржира, лело а болийра полемикан а, доксографин а литературехь, хӀинца «гӀалат долу кхетам», «тилар» маьӀнехь. «БидӀат» кхетаман билгалдаьккхина доза дацара: цхьа хӀума, кхетам тайп-тайпанчу ишколаш дуьйцура «мегардоцу керланиг», «тилар»[2](«…хӀора керланиг тилар ду»[3]), я «нийса лелар», серло йелла Къуръано а, суннаташ а[2]. Иштта, масала, ГӀайлан ад-Димашкис (вийна 740 шеран гергахь) кхайкхийнаболу адаман лааман маршонах кхетам, цхьаьна динан гӀуллакххоша тӀелоцура, ткъа кхечара дӀатоттура «цамега бидӀат» олий. Цуьнан агӀончаша а, дуьхьалчара а Къуръан тӀе а туьйжуш вовшех бехке дора «тиларх».
Хьажа иштта
[бӀаьра нисйан | нисйан]- БидӀаташ — хьариджитийн саӀалабитан боламан цхьа тоба.
Билгалдахарш
[бӀаьра нисйан | нисйан]- ↑ Баранов Х. К. Арабско-русский словарь: ок. 42 000 слов.. — 3-е. — М.: Издатель Валерий Костин, 2001. — 944 с. — 2000 экз. — ISBN 5-901278-05-4.— С.60.
- ↑ 1 2 3 Ислам: ЭС, 1991.
- ↑ Абу Дауд Сунан, хадис № 4607; ат-Тирмизи, хадис № 42678.
Литература
[бӀаьра нисйан | нисйан]- Прозоров С. М. Бида // Ислам: энциклопедический словарь / отв. ред. С. М. Прозоров. — М. : Наука, ГРВЛ, 1991. — С. 41.
- Али-заде А. А. БидӀат : [арх. 1 октябрехь 2011] // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — 400 с. — (Золотой фонд исламской мысли). — ISBN 5-98443-025-8.
|
ХӀара исламах лаьцна чекхбаккханза йаззам бу. Хьоьга, йоза тодина, нисдина, гӀо далур ду проектана. |
