Jean-Jacques Rousseau: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Loveless (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn newid: ckb:ژان ژاک ڕۆسۆ |
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 |
||
(Ni ddangosir y 35 golygiad yn y canol gan 19 defnyddiwr arall) | |||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Person |
|||
[[Delwedd:Jean-Jacques Rousseau (painted portrait).jpg|bawd|Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
| fetchwikidata=ALL |
|||
| onlysourced=no |
|||
| suppressfields= cenedl dinasyddiaeth |
|||
| dateformat = dmy |
|||
}} |
|||
[[Athronydd]] ac awdur yn yr iaith [[Ffrangeg]] oedd '''Jean-Jacques Rousseau''' ([[28 Mehefin]] [[1712]] - [[2 Gorffennaf]] [[1778]]). |
|||
==Bywgraffiad== |
|||
[[Athronydd]] ac awdur yn yr iaith [[Ffrangeg]] oedd '''Jean-Jacques Rousseau''' ([[28 Mehefin]], [[1712]] - [[2 Gorffennaf]], [[1778]]). |
|||
Cafodd ei eni yn [[Geneva]] i rieni Ffrengig. Daeth yn ffrind i [[Denis Diderot]] ac ymunodd â'r [[Gwyddoniadwyr (Diderot)|Gwyddoniadwyr]]. Credai fod natur y bod dynol yn berffaith ynddi ei hun ond ei bod wedi'i llygru gan gymdeithas amherffaith; amlygir hyn yn bennaf yn ei [[nofel]] ar [[addysg]], ''[[Émile]]'' ([[1762]]). Cafodd syniadau gwleidyddol Rousseau ddylanwad sylweddol ar ei gyfoeswyr yn [[Ffrainc]] a gweddill [[Ewrop]] ac, yn ddiweddarach, ar arweinwyr a damcaniaethwyr y [[Chwyldro Ffrengig]] (er na chredai J.-J. ei hun mewn [[chwyldro]]). Fel llenor cafodd ei arddull cain a syniadaeth [[Rhamantiaeth|Ramantaidd]] ddylanwad ar lenorion fel [[Goethe]], [[Shelley]], [[Byron]] a [[Wordsworth]]. Ceir ei ysgrifeniadau mwyaf personol yn ''[[Les Confessions]]'' a ''[[Rêveries du promeneur solitaire]]'', a gyhoedwyd ar ôl ei farwolaeth. Mewn cyferbyniad â [[Voltaire]] ac eraill o'r Rhesymegwyr, roedd Rousseau yn [[Cristnogaeth|Gristion]] rhyddfrydol a gredai fod [[Natur]] yn allwedd i ddeall y [[Duwdod]]. Mae haneswyr yn cytuno i waith Rousseau achosi chwyldro mewn agweddau tuag at y naturiol a'r cyntefig drwy Ewrop; efallai mai ei nofel ''[[Julie ou la Nouvelle Héloïse]]'' a fu'n bennaf gyfrifol am hyn. Ym 1766, ac yntau wedi cilio i Lundain yng nghwmni'r athrnoydd o'r Alban David Hume, roedd Rousseau yn awyddus i ymgartrefu yng Nghymru. Cynigodd yr Aedol Seneddol [[Chase Price]] lety iddo yng Nghymru, ond fe'i perswadiwyd gan David Hume i fynd i Swydd Stafford yn lle. Trafodir hyn mewn erthygl gan Heather Williams, 'Cymru trwy lygaid Rousseau (ac eraill)', ''[[Y Traethodydd]]'' Hydref 2013. |
|||
Cafodd ei eni yn [[Geneva]]. Daeth yn ffrind i [[Denis Diderot]] ac ymunodd â'r [[Gwyddoniadwyr (Diderot)|Gwyddoniadwyr]]. Credai fod natur y bod dynol yn berffaith ynddi ei hun ond ei bod wedi'i llygru gan gymdeithas amherffaith; amlygir hyn yn bennaf yn ei [[nofel]] ar [[addysg]], ''[[Émile]]'' ([[1762]]). Cafodd syniadau gwleidyddol Rousseau ddylanwad sylweddol ar ei gyfoeswyr yn [[Ffrainc]] a gweddill [[Ewrop]] ac, yn ddiweddarach, ar arweinwyr a damcaniaethwyr y [[Chwyldro Ffrengig]] (er na chredai J.-J. ei hun mewn [[chwyldro]]). Fel llenor cafodd ei arddull cain a syniadaeth [[Rhamantiaeth|Ramantaidd]] ddylanwad ar lenorion fel [[Goethe]], [[Shelley]], [[Byron]] a [[Wordsworth]]. Ceir ei ysgrifeniadau mwyaf personol yn ''[[Les Confessions]]'' a ''[[Rêveries du promeneur solitaire]]'', a gyhoedwyd ar ôl ei farwolaeth. Mewn cyferbyniad â [[Voltaire]] ac eraill o'r Rhesymegwyr, roedd Rousseau yn [[Cristnogaeth|Gristion]] rhyddfrydol a gredai fod [[Natur]] yn allwedd i ddeall y [[Duwdod]]. |
|||
== Gwaith Rousseau == |
== Gwaith Rousseau == |
||
Llinell 10: | Llinell 15: | ||
* ''Projet concernant de nouveaux signes pour la musique'' ([[1742]]) |
* ''Projet concernant de nouveaux signes pour la musique'' ([[1742]]) |
||
* ''Dissertation sur la musique moderne'' ([[1743]]) |
* ''Dissertation sur la musique moderne'' ([[1743]]) |
||
* ''[[Discours sur les sciences et les arts]]'' ([[1750]]) |
* ''[[Discours sur les sciences et les arts]]'' ([[1750]]) |
||
* Cyfrannodd Rousseau i'r ''[[Encyclopédie ou dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers|Encyclopédie]]'' a olygwyd gan [[Diderot]] a [[d'Alembert]]. Cyfrannodd y rhan fwyaf o'r erthyglau ar gerddoriaeth ond ei gyfraniad pwysicaf oedd ''Économie politique'' ('Economeg wleidyddol', 1755, a adnabyddir heddiw dan y teitl ''[[Discours sur l'économie politique]]''. |
* Cyfrannodd Rousseau i'r ''[[Encyclopédie ou dictionnaire raisonné des sciences, des arts et des métiers|Encyclopédie]]'' a olygwyd gan [[Diderot]] a [[d'Alembert]]. Cyfrannodd y rhan fwyaf o'r erthyglau ar gerddoriaeth ond ei gyfraniad pwysicaf oedd ''Économie politique'' ('Economeg wleidyddol', 1755, a adnabyddir heddiw dan y teitl ''[[Discours sur l'économie politique]]''. |
||
* ''[[Le Devin du village]]'' ([[1752]]). Opera. |
* ''[[Le Devin du village]]'' ([[1752]]). Opera. |
||
* ''[http://www.psychanalyse-paris.com/Narcisse-ou-l-amant-de-lui-meme.html Narcisse ou l’amant de lui-même]'' (1752). Drama. |
* ''[http://www.psychanalyse-paris.com/Narcisse-ou-l-amant-de-lui-meme.html Narcisse ou l’amant de lui-même] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070214020736/http://www.psychanalyse-paris.com/Narcisse-ou-l-amant-de-lui-meme.html |date=2007-02-14 }}'' (1752). Drama. |
||
[[Delwedd:DOI Rousseau.jpg| |
[[Delwedd:DOI Rousseau.jpg|bawd|350px|Wynebddalen ''Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes'' gan Jean-Jacques Rousseau ([[1755]])]] |
||
* ''[[Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes]]'' ([[1755]]) |
* ''[[Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes]]'' ([[1755]]) |
||
Llinell 22: | Llinell 27: | ||
* ''Jugement du Projet de paix perpétuelle de Monsieur l'Abbé de Saint-Pierre'' ([[1756]]) |
* ''Jugement du Projet de paix perpétuelle de Monsieur l'Abbé de Saint-Pierre'' ([[1756]]) |
||
* ''[[Lettres morales (Jean-Jacques Rousseau)|Lettres morales]]'' ([[1757]]-[[1758]]) |
* ''[[Lettres morales (Jean-Jacques Rousseau)|Lettres morales]]'' ([[1757]]-[[1758]]) |
||
* ''[[Julie ou la Nouvelle Héloïse]]'' ([[1761]]) |
* ''[[Julie ou la Nouvelle Héloïse]]'' ([[1761]]) |
||
* ''[[Du contrat social]]'' ([[1762]]) |
* ''[[Du contrat social]]'' ([[1762]]) |
||
* ''[[Émile ou De l'éducation]]'' ([[1762]]) |
* ''[[Émile ou De l'éducation]]'' ([[1762]]) |
||
* ''Essai sur l'origine des langues'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth) |
* ''Essai sur l'origine des langues'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth) |
||
* ''Projet de constitution pour la Corse'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth, |
* ''Projet de constitution pour la Corse'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth, ysgrifennwyd yn [[1765]] efallai) |
||
* ''Dictionnaire de musique'' ([[1755]] ymlaen; cyhoeddwyd [[1767]]) |
* ''Dictionnaire de musique'' ([[1755]] ymlaen; cyhoeddwyd [[1767]]) |
||
* ''[[Les Confessions]]'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth) |
* ''[[Les Confessions]]'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth) |
||
* ''Dialogues de Rousseau juge de Jean-Jacques'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth) |
* ''Dialogues de Rousseau juge de Jean-Jacques'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth) |
||
* ''[[Rêveries du promeneur solitaire]]'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth) |
* ''[[Rêveries du promeneur solitaire]]'' (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth) |
||
== |
==Cyfeiriadau== |
||
{{cyfeiriadau}} |
|||
== Dolenni allanol == |
|||
* ''[http://metalibri.wikidot.com/title:du-contrat-social Du contrat social]'' (MetaLibri) |
* ''[http://metalibri.wikidot.com/title:du-contrat-social Du contrat social]'' (MetaLibri) |
||
{{Rheoli awdurdod}} |
|||
{{DEFAULTSORT:Rousseau, Jean-Jacques}} |
{{DEFAULTSORT:Rousseau, Jean-Jacques}} |
||
[[Categori:Jean-Jacques Rousseau| ]] |
|||
[[Categori:Athronwyr Ffrengig]] |
|||
[[Categori:Ffrancod y 18fed ganrif]] |
|||
[[Categori:Genedigaethau 1712]] |
[[Categori:Genedigaethau 1712]] |
||
[[Categori:Llenorion Ffrengig y 18fed ganrif]] |
|||
[[Categori:Llenorion Ffrangeg]] |
|||
[[Categori:Marwolaethau 1778]] |
[[Categori:Marwolaethau 1778]] |
||
[[Categori: |
[[Categori:Nofelwyr Ffrangeg]] |
||
[[Categori: |
[[Categori:Pobl o Genefa]] |
||
[[Categori:Llenorion Ffrangeg]] |
|||
[[an:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[ar:جان جاك روسو]] |
|||
[[arz:جان جاك روسو]] |
|||
[[az:Jan Jak Russo]] |
|||
[[bat-smg:Žans Žaks Ruso]] |
|||
[[be:Жан-Жак Русо]] |
|||
[[be-x-old:Жан-Жак Русо]] |
|||
[[bg:Жан-Жак Русо]] |
|||
[[bn:জঁ-জাক রুসো]] |
|||
[[br:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[bs:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[ca:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[ckb:ژان ژاک ڕۆسۆ]] |
|||
[[cs:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[da:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[de:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[diq:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[el: |
|||
[[en:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[eo:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[es:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[et:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[eu:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[fa:ژان-ژاک روسو]] |
|||
[[fi:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[fr:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[fy:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[ga:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[gl:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[he:ז'אן-ז'אק רוסו]] |
|||
[[hi:रूसो]] |
|||
[[hif:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[hr:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[hu:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[hy:Ժան Ժակ Ռուսո]] |
|||
[[ia:Jean Jacques Rousseau]] |
|||
[[id:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[io:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[is:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[it:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[ja:ジャン=ジャック・ルソー]] |
|||
[[jv:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[ka:ჟან-ჟაკ რუსო]] |
|||
[[kab:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[kk:Руссо, Жан-Жак]] |
|||
[[ko:장자크 루소]] |
|||
[[ku:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[la:Ioannes-Iacobus Rousseau]] |
|||
[[lb:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[lt:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[lv:Žans Žaks Ruso]] |
|||
[[mk:Жан Жак Русо]] |
|||
[[ml:റുസ്സോ]] |
|||
[[mn:Жан Жак Руссо]] |
|||
[[mrj:Руссо Жан-Жак]] |
|||
[[nds:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[nl:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[nn:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[no:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[oc:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[pl:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[pms:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[pnb:روسو]] |
|||
[[pt:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[qu:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[ro:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[roa-tara:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[ru:Руссо, Жан-Жак]] |
|||
[[sah:Жан-Жак Руссо]] |
|||
[[sc:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[scn:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[sh:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[simple:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[sk:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[sl:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[sq:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[sr:Жан Жак Русо]] |
|||
[[sv:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[sw:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[ta:ஜான் ஜாக் ரூசோ]] |
|||
[[te:జాన్ జాక్విస్ రూసో]] |
|||
[[th:ฌ็อง-ฌัก รูโซ]] |
|||
[[tl:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[tr:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[uk:Жан-Жак Руссо]] |
|||
[[ur:روسو]] |
|||
[[vec:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[vi:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[vo:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[war:Jean-Jacques Rousseau]] |
|||
[[zh:让- |
|||
[[zh-min-nan:Jean-Jacques Rousseau]] |
Golygiad diweddaraf yn ôl 06:21, 11 Gorffennaf 2023
Jean-Jacques Rousseau | |
---|---|
![]() | |
Ganwyd | 28 Mehefin 1712 ![]() Genefa ![]() |
Bu farw | 2 Gorffennaf 1778 ![]() o ataliad y galon ![]() Ermenonville ![]() |
Man preswyl | Torino, Swydd Stafford ![]() |
Dinasyddiaeth | Gweriniaeth Genefa, Ffrainc ![]() |
Galwedigaeth | athronydd, botanegydd, cyfansoddwr, coreograffydd, ysgrifennwr, cerddolegydd, llenor, nofelydd, hunangofiannydd, damcaniaethwr cerddoriaeth, addysgwr, naturiaethydd, dramodydd, gwyddoniadurwr, gohebydd, gwyddonydd gwleidyddol, awdur ysgrifau, beirniad cerdd ![]() |
Adnabyddus am | Emile, The Social Contract, Julie, ou la Nouvelle Héloïse, Confessions ![]() |
Mudiad | social contract, cerddoriaeth faróc ![]() |
Tad | Isaac Rousseau ![]() |
Priod | Thérèse Levasseur ![]() |
Partner | Françoise-Louise de Warens ![]() |
llofnod | |
![]() |
Athronydd ac awdur yn yr iaith Ffrangeg oedd Jean-Jacques Rousseau (28 Mehefin 1712 - 2 Gorffennaf 1778).
Bywgraffiad[golygu | golygu cod]
Cafodd ei eni yn Geneva i rieni Ffrengig. Daeth yn ffrind i Denis Diderot ac ymunodd â'r Gwyddoniadwyr. Credai fod natur y bod dynol yn berffaith ynddi ei hun ond ei bod wedi'i llygru gan gymdeithas amherffaith; amlygir hyn yn bennaf yn ei nofel ar addysg, Émile (1762). Cafodd syniadau gwleidyddol Rousseau ddylanwad sylweddol ar ei gyfoeswyr yn Ffrainc a gweddill Ewrop ac, yn ddiweddarach, ar arweinwyr a damcaniaethwyr y Chwyldro Ffrengig (er na chredai J.-J. ei hun mewn chwyldro). Fel llenor cafodd ei arddull cain a syniadaeth Ramantaidd ddylanwad ar lenorion fel Goethe, Shelley, Byron a Wordsworth. Ceir ei ysgrifeniadau mwyaf personol yn Les Confessions a Rêveries du promeneur solitaire, a gyhoedwyd ar ôl ei farwolaeth. Mewn cyferbyniad â Voltaire ac eraill o'r Rhesymegwyr, roedd Rousseau yn Gristion rhyddfrydol a gredai fod Natur yn allwedd i ddeall y Duwdod. Mae haneswyr yn cytuno i waith Rousseau achosi chwyldro mewn agweddau tuag at y naturiol a'r cyntefig drwy Ewrop; efallai mai ei nofel Julie ou la Nouvelle Héloïse a fu'n bennaf gyfrifol am hyn. Ym 1766, ac yntau wedi cilio i Lundain yng nghwmni'r athrnoydd o'r Alban David Hume, roedd Rousseau yn awyddus i ymgartrefu yng Nghymru. Cynigodd yr Aedol Seneddol Chase Price lety iddo yng Nghymru, ond fe'i perswadiwyd gan David Hume i fynd i Swydd Stafford yn lle. Trafodir hyn mewn erthygl gan Heather Williams, 'Cymru trwy lygaid Rousseau (ac eraill)', Y Traethodydd Hydref 2013.
Gwaith Rousseau[golygu | golygu cod]
Yr argraffiad safonol o holl waith Rousseau yn Ffrangeg yw'r Œuvres complètes, 5 cyfrol, Paris, Gallimard, Bibliothèque de la Pléiade (1959-95).
- Projet concernant de nouveaux signes pour la musique (1742)
- Dissertation sur la musique moderne (1743)
- Discours sur les sciences et les arts (1750)
- Cyfrannodd Rousseau i'r Encyclopédie a olygwyd gan Diderot a d'Alembert. Cyfrannodd y rhan fwyaf o'r erthyglau ar gerddoriaeth ond ei gyfraniad pwysicaf oedd Économie politique ('Economeg wleidyddol', 1755, a adnabyddir heddiw dan y teitl Discours sur l'économie politique.
- Le Devin du village (1752). Opera.
- Narcisse ou l’amant de lui-même Archifwyd 2007-02-14 yn y Peiriant Wayback. (1752). Drama.
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/06/DOI_Rousseau.jpg/350px-DOI_Rousseau.jpg)
- Discours sur l'origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes (1755)
- Examen de deux principes avancés par M. Rameau (rhwng 1754 a 1756 yn ôl pob tebyg)
- Lettre à d'Alembert sur les spectacles (1757)
- Jugement du Projet de paix perpétuelle de Monsieur l'Abbé de Saint-Pierre (1756)
- Lettres morales (1757-1758)
- Julie ou la Nouvelle Héloïse (1761)
- Du contrat social (1762)
- Émile ou De l'éducation (1762)
- Essai sur l'origine des langues (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth)
- Projet de constitution pour la Corse (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth, ysgrifennwyd yn 1765 efallai)
- Dictionnaire de musique (1755 ymlaen; cyhoeddwyd 1767)
- Les Confessions (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth)
- Dialogues de Rousseau juge de Jean-Jacques (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth)
- Rêveries du promeneur solitaire (cyhoeddwyd ar ôl ei farwolaeth)
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
Dolenni allanol[golygu | golygu cod]
- Du contrat social (MetaLibri)