Napoli: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
SieBot (sgwrs | cyfraniadau) B robot yn ychwanegu: os:Неаполь |
Torvalu4 (sgwrs | cyfraniadau) Dim crynodeb golygu |
||
(Ni ddangosir y 43 golygiad yn y canol gan 20 defnyddiwr arall) | |||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen lle|ynganiad={{wikidata|property|P443}}|gwlad={{banergwlad|Yr Eidal}}}} |
|||
[[Delwedd:Napoli da s Elmo 1050109.JPG|bawd|200px|Napoli o Sant Elmo, yn edrych tuag ynys [[Capri]].]] |
|||
Dinas yn ne-orllewin [[yr Eidal]] yw '''Napoli''' ([[Neapolitaneg]]: |
Dinas a [[Cymuned (yr Eidal)|chymuned]] (''comune'') yn ne-orllewin [[yr Eidal]] yw '''Napoli''' ([[Neapolitaneg]]: ''Nàpule''), sy'n brifddinas [[Rhanbarthau'r Eidal|rhanbarth]] [[Campania]]. Saif y ddinas ar [[Bae Napoli|Fae Napoli]], neb fod ymhell o [[Mynydd Feswfiws|Fynydd Feswfiws]]. Sefydlwyd hi fel dinas Roegaidd '''Neapolis''' ([[Groeg]]: "Dinas newydd") tua [[600 CC]]. |
||
Yng Nghyfrifiad 2011 roedd gan y gymuned boblogaeth o 962,003 (cyfrifiad 2011).<ref>[https://www.citypopulation.de/php/italy-campania.php?cityid=063049 City Population]; adalwyd 8 Mai 2018</ref> |
|||
Saif y ddinas ar Fae Napoli, neb fod ymhell o [[Mynydd Vesuvius|Fynydd Vesuvius]]. Sefydlwyd hi fel dinas Roegaidd '''Neapolis''' ([[Groeg]]:"Dinas newydd") tua [[600 CC]]. |
|||
Yn ystod ei hanes bu Napoli ym meddiant [[Gweriniaeth Rhufain|y Rhufeiniaid]], [[Gothiaid]], [[yr Ymerodraeth Fysantaidd]], y [[Lombardiaid]], y [[Normaniaid]] ac eraill. Rhwng 1266 a 1861, Napoli oedd prifddinas [[Teyrnas Napoli]], yn ddiweddarach "Y ddwy Sicila". Dynodwyd canol hanesyddol y ddinas yn [[Safle Treftadaeth y Byd]] gan [[UNESCO]]. |
Yn ystod ei hanes bu Napoli ym meddiant [[Gweriniaeth Rhufain|y Rhufeiniaid]], [[Gothiaid]], [[yr Ymerodraeth Fysantaidd]], y [[Lombardiaid]], y [[Normaniaid]] ac eraill. Rhwng 1266 a 1861, Napoli oedd prifddinas [[Teyrnas Napoli]], yn ddiweddarach "Y ddwy Sicila". Dynodwyd canol hanesyddol y ddinas yn [[Safle Treftadaeth y Byd]] gan [[UNESCO]]. |
||
Ymhlith atyniadau niferus y ddinas i dwristiaid, mae'r [[Amgueddfa Archaeolegol Genedlaethol Napoli|Amgueddfa Archaeolegol Genedlaethol]], lle gellir gweld nifer fawr o eitemau o drefi cyfagos [[Pompeii]] a [[Herculaneum]], a ddinistriwyd pan ffrwydrodd |
Ymhlith atyniadau niferus y ddinas i dwristiaid, mae'r [[Amgueddfa Archaeolegol Genedlaethol Napoli|Amgueddfa Archaeolegol Genedlaethol]], lle gellir gweld nifer fawr o eitemau o drefi cyfagos [[Pompeii]] a [[Herculaneum]], a ddinistriwyd pan ffrwydrodd Feswfiws yn [[79]] OC. |
||
== Adeiladau a chofadeiladau == |
== Adeiladau a chofadeiladau == |
||
Llinell 16: | Llinell 16: | ||
* Palazzo Capodimonte |
* Palazzo Capodimonte |
||
* Piazza del Plebiscito |
* Piazza del Plebiscito |
||
* Teatro di San Carlo |
* [[Teatro di San Carlo]] |
||
== Enwogion == |
== Enwogion == |
||
* [[Gian Lorenzo Bernini]] ( |
* [[Gian Lorenzo Bernini]] (1598–1680) - pensaer a cherflunydd |
||
* [[Enrico Caruso]] - canwr opera |
* [[Enrico Caruso]] - canwr opera |
||
* [[Fanny Cerrito]] - balerina |
* [[Fanny Cerrito]] - balerina |
||
* [[San Gennaro|Sant Januarius (San Gennaro)]] - Esgob Napoli a nawdd-sant y ddinas |
* [[San Gennaro|Sant Januarius (San Gennaro)]] - Esgob Napoli a nawdd-sant y ddinas |
||
* [[Domenico Scarlatti]] - cyfansoddwr |
* [[Domenico Scarlatti]] - cyfansoddwr |
||
* [[Statius]] - bardd Rhufeinig |
* [[Statius]] - bardd Rhufeinig |
||
* [[Fabio Cannavaro]] - |
* [[Fabio Cannavaro]] - pêl-droediwr |
||
* [[Giorgio Napolitano]] - arlywydd yr Eidal |
* [[Giorgio Napolitano]] - arlywydd yr Eidal |
||
Mae'r bardd Rhufeinig [[Fyrsil]] wedi ei gladdu yma. |
Mae'r bardd Rhufeinig [[Fyrsil]] wedi ei gladdu yma. |
||
[[Delwedd:Napoli_2.jpg|bawd|700px|canol|Napoli a Mynydd Feswfiws]] |
|||
== Cyfeiriadau == |
|||
[[Delwedd:Napol.jpg|bawd|700px|canol|Napoli a Mynydd Vesuvius]] |
|||
{{ |
{{cyfeiriadau}} |
||
{{Cyswllt erthygl ddethol|es}} |
|||
{{Cyswllt erthygl ddethol|hu}} |
|||
{{eginyn Yr Eidal}} |
|||
[[Categori:Dinas Fetropolitan Napoli]] |
|||
[[Categori:Dinasoedd Campania]] |
|||
[[Categori:Napoli| ]] |
[[Categori:Napoli| ]] |
||
[[Categori: |
[[Categori:Porthladdoedd yr Eidal]] |
||
[[Categori:Campania]] |
|||
[[Categori:Safleoedd Treftadaeth y Byd yn yr Eidal]] |
[[Categori:Safleoedd Treftadaeth y Byd yn yr Eidal]] |
||
[[af:Napels]] |
|||
[[als:Neapel]] |
|||
[[an:Nápols]] |
|||
[[ar:نابولي]] |
|||
[[ast:Nápoles]] |
|||
[[az:Neapol]] |
|||
[[bat-smg:Neapuolės]] |
|||
[[be-x-old:Нэапаль]] |
|||
[[bg:Неапол]] |
|||
[[br:Napoli]] |
|||
[[bs:Napulj]] |
|||
[[ca:Nàpols]] |
|||
[[cs:Neapol]] |
|||
[[cv:Неаполь]] |
|||
[[da:Napoli]] |
|||
[[de:Neapel]] |
|||
[[el:Νάπολη]] |
|||
[[eml:Nâpol]] |
|||
[[en:Naples]] |
|||
[[eo:Napolo]] |
|||
[[es:Nápoles]] |
|||
[[et:Napoli]] |
|||
[[eu:Napoli]] |
|||
[[ext:Nápoli]] |
|||
[[fa:ناپل]] |
|||
[[fi:Napoli]] |
|||
[[fr:Naples]] |
|||
[[fy:Napels (stêd)]] |
|||
[[ga:Napoli]] |
|||
[[gl:Nápoles - Napoli]] |
|||
[[he:נאפולי]] |
|||
[[hi:नापोलि]] |
|||
[[hr:Napulj]] |
|||
[[hu:Nápoly]] |
|||
[[hy:Նեապոլ]] |
|||
[[ia:Napoli]] |
|||
[[id:Napoli]] |
|||
[[io:Napoli]] |
|||
[[is:Napólí]] |
|||
[[it:Napoli]] |
|||
[[ja:ナポリ]] |
|||
[[ka:ნეაპოლი]] |
|||
[[ko:나폴리]] |
|||
[[kv:Неаполь]] |
|||
[[la:Neapolis]] |
|||
[[lij:Nappoli]] |
|||
[[lt:Neapolis]] |
|||
[[lv:Neapole]] |
|||
[[mk:Неапол]] |
|||
[[ms:Napoli]] |
|||
[[nah:Napoli]] |
|||
[[nap:Napule]] |
|||
[[nl:Napels (stad)]] |
|||
[[nn:Napoli]] |
|||
[[no:Napoli]] |
|||
[[oc:Nàpols]] |
|||
[[os:Неаполь]] |
|||
[[pam:Naples]] |
|||
[[pdc:Napols]] |
|||
[[pl:Neapol]] |
|||
[[pms:Nàpoli]] |
|||
[[pnb:نیپلز]] |
|||
[[pt:Nápoles]] |
|||
[[qu:Napoli]] |
|||
[[rm:Napoli]] |
|||
[[ro:Napoli]] |
|||
[[roa-tara:Napule]] |
|||
[[ru:Неаполь]] |
|||
[[sc:Nàpoli]] |
|||
[[scn:Nàpuli]] |
|||
[[sh:Napulj]] |
|||
[[simple:Naples]] |
|||
[[sk:Neapol]] |
|||
[[sl:Neapelj]] |
|||
[[sr:Напуљ]] |
|||
[[sv:Neapel]] |
|||
[[sw:Napoli]] |
|||
[[th:เนเปิลส์]] |
|||
[[tl:Napoli (lungsod)]] |
|||
[[tr:Napoli]] |
|||
[[udm:Неаполь]] |
|||
[[ug:Naplés]] |
|||
[[uk:Неаполь]] |
|||
[[vec:Nàpułi]] |
|||
[[vi:Napoli]] |
|||
[[vls:Noapels]] |
|||
[[vo:Napoli]] |
|||
[[war:Napoles]] |
|||
[[yi:נאפאלי]] |
|||
[[yo:Naples]] |
|||
[[zh: |
|||
[[zh-yue:拿坡 |
Golygiad diweddaraf yn ôl 22:35, 21 Hydref 2023
Math | dinas, cymuned, dinas fawr |
---|---|
Poblogaeth | 913,462 |
Pennaeth llywodraeth | Gaetano Manfredi |
Cylchfa amser | UTC+01:00, UTC+2 |
Gefeilldref/i | Gafsa, Palma de Mallorca, Sighetu Marmației, Călărași, Kragujevac, Budapest, Athen, Santiago de Cuba, Nosy Be, Nablus, Benevento, Naples, San Francisco, Toronto, Milan, Kagoshima, Prag, Buenos Aires, Baku, Sarajevo, Marseille, Zhengzhou, Córdoba, Valencia, Grottammare, Formia, Mysłowice, Jeddah, Honolulu County, Wenzhou, Ramallah, Rio de Janeiro |
Nawddsant | Januarius |
Iaith/Ieithoedd swyddogol | Eidaleg |
Daearyddiaeth | |
Sir | Dinas Fetropolitan Napoli |
Gwlad | Yr Eidal |
Arwynebedd | 119.02 km² |
Uwch y môr | 17 metr |
Gerllaw | Bae Napoli |
Yn ffinio gyda | Arzano, Casavatore, Casoria, Marano di Napoli, Melito di Napoli, Mugnano di Napoli, Pozzuoli, Quarto, San Giorgio a Cremano, San Sebastiano al Vesuvio, Volla, Casandrino, Portici, Cercola |
Cyfesurynnau | 40.8358°N 14.2486°E |
Cod post | 80121, 80122, 80123, 80124, 80125, 80126, 80127, 80128, 80129, 80131, 80132, 80133, 80134, 80135, 80136, 80137, 80138, 80139, 80141, 80142, 80143, 80144, 80145, 80146, 80147 |
Gwleidyddiaeth | |
Corff deddfwriaethol | Naples City Council |
Swydd pennaeth y Llywodraeth | Maer Naples |
Pennaeth y Llywodraeth | Gaetano Manfredi |
Dinas a chymuned (comune) yn ne-orllewin yr Eidal yw Napoli (Neapolitaneg: Nàpule), sy'n brifddinas rhanbarth Campania. Saif y ddinas ar Fae Napoli, neb fod ymhell o Fynydd Feswfiws. Sefydlwyd hi fel dinas Roegaidd Neapolis (Groeg: "Dinas newydd") tua 600 CC.
Yng Nghyfrifiad 2011 roedd gan y gymuned boblogaeth o 962,003 (cyfrifiad 2011).[1]
Yn ystod ei hanes bu Napoli ym meddiant y Rhufeiniaid, Gothiaid, yr Ymerodraeth Fysantaidd, y Lombardiaid, y Normaniaid ac eraill. Rhwng 1266 a 1861, Napoli oedd prifddinas Teyrnas Napoli, yn ddiweddarach "Y ddwy Sicila". Dynodwyd canol hanesyddol y ddinas yn Safle Treftadaeth y Byd gan UNESCO.
Ymhlith atyniadau niferus y ddinas i dwristiaid, mae'r Amgueddfa Archaeolegol Genedlaethol, lle gellir gweld nifer fawr o eitemau o drefi cyfagos Pompeii a Herculaneum, a ddinistriwyd pan ffrwydrodd Feswfiws yn 79 OC.
Adeiladau a chofadeiladau
[golygu | golygu cod]- Castel dell'Ovo
- Castel Nuovo
- Certosa di San Martino
- Eglwys gadeiriol
- Palazzo Capodimonte
- Piazza del Plebiscito
- Teatro di San Carlo
Enwogion
[golygu | golygu cod]- Gian Lorenzo Bernini (1598–1680) - pensaer a cherflunydd
- Enrico Caruso - canwr opera
- Fanny Cerrito - balerina
- Sant Januarius (San Gennaro) - Esgob Napoli a nawdd-sant y ddinas
- Domenico Scarlatti - cyfansoddwr
- Statius - bardd Rhufeinig
- Fabio Cannavaro - pêl-droediwr
- Giorgio Napolitano - arlywydd yr Eidal
Mae'r bardd Rhufeinig Fyrsil wedi ei gladdu yma.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ City Population; adalwyd 8 Mai 2018