Awtarci
| Enghraifft o'r canlynol | cysyniad economaidd  |
|---|
Economi sy'n cyfyngu ar fasnach gydag economïau eraill yw awtarci, ac felly mae'n dibynnu yn hollol ar adnoddau ei hunain.
Geirdarddiad
[golygu | golygu cod]Daw'r gair "awtarci" o'r cywerthydd Saesneg autarchy (autarky mewn Saesneg Americanaidd), sydd ei hunan yn dod o'r gair Groeg am hunangynhaliaeth,
Awtarcïau hanesyddol
[golygu | golygu cod]DS: Mae dyddiadau yn frasamcanion, a statws awtarciaidd polisïau yn ddadleuol.
- Yr Unol Daleithiau — datganodd yr Arlywydd Jefferson gwaharddiad ar fasnachu ryngwladol. Parhaodd y gwaharddiad o Ragfyr 1807 i Fawrth 1809.
- Japan — yn awtarci rhannol yn ystod "cyfnod Edo", cyn ei agoriad i'r Gorllewin yn y 1850au, fel rhan o'i bolisi sakoku. Bu tipyn o fasnach gyda Tsieina a Chorea; cyfyngwyd masnachu gyda'r holl gwledydd eraill i un borth ar ynys Dejima.
- Yr Almaen — cenedlaetholdeb eithafol Adolf Hitler a'i Gynllun Pedair Blynedd.
- India — ar ôl dod yn wladwriaeth annibynnol, cyflwynwyd polisïau awtarciaidd o tua 1950 nes 1991.
- Tsieina — bu Tsieina'n agos i awtarci o 1950 i 1978, fel canlyniad o bolisïau awtarciaidd Mao Zedong.
- Rwmania — awtarci yn ystod rheolaeth Nicolae Ceauşescu (o 1965 i 1989), a arweiniodd at dlodi eang.
- Albania — bron dod yn awtarci yn 1976, pryd sefydlodd arweinydd y Blaid Gomiwnyddol, Enver Hoxha, polisi o "hunanddibyniaeth". Cynyddodd masnach allanol yn dilyn marwolaeth Hoxha, ond arhosodd yn gyfyngedig tan 1991.