Crug Cae Gwynach
| Math | crug crwn  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Rhuthun |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 53.111981°N 3.308653°W |
| Cod OS | SJ125580, SJ1258158061 |
 | |
| Statws treftadaeth | heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Manylion | |
| Dynodwr Cadw | DE105 |
Crug crwn a godwyd gan bobl Oes Newydd y Cerrig neu Oes yr Efydd fel rhan o'u seremonïau neu i gladdu'r meirw ydy Crug Cae Gwynach, Perllan yr Arglwydd, Rhuthun, Sir Ddinbych; cyfeiriad grid SJ125580.
Cofrestrwyd y crug hwn gan Cadw a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: DE105.[1] Ceir bron i 400 o grugiau crynion ar y gofrestr; mwy nag unrhyw fath arall o heneb.
Gellir ei weld o gefn tŷ bwyta "Yr Hen Sinema" yn Stryd y Ffynnon. Mae RCAHMW yn ei gysylltu gyda'r castell gerllaw gan fynnu mai mwnt canoloesol ydyw[2]; saif ym mherllan y castell, ger y pwll pysgod. Mae Cadw ar y llaw arall yn dweud mai crug crwn cynhanesyddol ydyw.[3] Mae'n 20 metr mewn diamedr ac yn 1.2m o uchder.
Codwyd crugiau crynion yn gyntaf tua 3000 C.C. a pharhaodd yr arfer hyd at ddiwedd Oes yr Efydd (tua 600 C.C.) gyda'r mwyafrif ohonyn nhw'n cael eu codi rhwng 2400 - 1500 C.C.[4]
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Mathau gwahanol o henebion a ddefnyddir mewn arferion claddu:
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Cofrestr Cadw.
- ↑ [1][dolen farw]
- ↑ "gwybodaeth Cadw ar wefan Coflein". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-04. Cyrchwyd 2010-11-07.
- ↑ "English Heritage". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-11-06. Cyrchwyd 2010-11-07.