Mesnewi
Mesnewi (مثنوی) yew turê şıiriyo ke heqa ceng, eşq, hediseyê tarixi, hêkat, din u tesawıf dero. Mesnewi goreyê şıirê bini dergêro. Mesnewi Literaturê İrani ra ameyo Anatoliya. Sistemê mesnewiyo nuştuşi (aa bb cc dd...) yo u mesnewi ebe weznê eruzi ra nusiyeno limitê amorê beyitan çıniyo. Esero ke yewbiyayışê ponc mesnewiyan ra yeno meydan hamse vaciyeno.
Mesnewiy;
- Mesnewiyo ke heqa ceng, destan u belgiye dero : zey İskendername (Ehmedi) u Şêxname (Fırdewsi )
- Mesnewiyo ke heqa eşq dero : zey Leyla u Mecnun, Vamık u Ezra, Husrew u Şirin
- Mesnewiyo ke heqa din u itıqad dero : zey Mewlid, Vesilet ul Necat (Suleyman Çelebi), Hilye i Hekani (Hekani), Hüsn ü Eşq (Şeyh Ğelıb)
- Mesnewiyo ke didaktiko u heqa etik dero : zey Heyriyye, Heyrebad (Nebi) u Kutadgu Bilig (Yusıf Hes Hecib)
- Mesnewiyo ke heqa sûkan u rındiya sûkan dero : zey Şehrengızi Bursa (La'mi), Hubabname (Fazılo Enderunıc)
- Mesnewiyo ke heqa vevy u merasiman dero : zey Surname (Vehbi)
- Mesnewiyo ke mizahiyo u heqa tenkidkerdış dero : zey Harname (Şeyhi)
Eyni zeman de kıtabo ke heqa nesihetdayış de nusiyeno, inan zi mesnewi vaciyeno. Mesnewiyo Celaledino Rumi Mesnewi zaf namdaro.
Yew mesnewi;
- Ektikler dane- i şerane -> Ê teneyê şırane deştê
- Biçtiler kalb-i pare pare -> Ê zerri pare pare çınitê.
- Anlar ki kelama can verirler -> O museno ki ê kılam rê gan dano
- Mecnun o kabiledendi derler -> Ê vanê ki Mecnun qebileyê inan rayo